MEB Hizmet Puanı ve Yer Değiştirme adaletsizliğine el atmalı!

MEB Bağlı Öğretmenlerin yer değiştirme dahil hizmet puanlarını da içeren düzenleme "Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmen Atama Ve Yer Değiştirme Yönetmeliği"dir.

Hizmet puanı öğretmenlerin yer değiştirmelerinde en önemli kriterdir. Bu nedenle çalışılan kurumun hizmet puanı önem kazanmaktadır.

Eğitim Kurumları için iki kriter önemlidir bunlardan birincisi hizmet bölgesi, diğeri ise hizmet alanı.

Hizmet bölgesi okulun bulunduğu ilin hizmet bölgesi ile belirlenir. Hizmet Bölgeleri şu şekildedir.

HİZMET BÖLGELERİ ÇİZELGESİ

Bu çizelgeden de anlaşılacağı üzere üç hizmet bölgesi söz konusudur. (1,2,3)

Ve bunlar: Öğretmen ihtiyacı, coğrafi durum, ekonomik ve sosyal yönden gelişmişlik düzeyi, ulaşım şartları ile hizmet gereklerinin karşılanması yönünden benzerlik gösteren iller gruplandırılarak oluşturulmuştur. Yönetmelik Ek-1

Hizmet alanları ise her okul/ kurum için belirlenmiştir. Ve 6 kategoriden oluşur. (1,2,3,4,5,6)

Hizmet alanlarına göre her okulun hizmet puanı vardır. Bu puanların en düşüğü 10 en yükseği ise 30'dur.

Belirleme;

"a) Birinci hizmet bölgesinde bulunan illerin;
1) 1 inci hizmet alanındaki eğitim kurumlarında görev yapanlara 10,
2) 2 nci hizmet alanındaki eğitim kurumlarında görev yapanlara 11,
3) 3 üncü hizmet alanındaki eğitim kurumlarında görev yapanlara 12,
4) 4 üncü hizmet alanındaki eğitim kurumlarında görev yapanlara 14,
5) 5 inci hizmet alanındaki eğitim kurumlarında görev yapanlara 16,
6) 6 ncı hizmet alanındaki eğitim kurumlarında görev yapanlara 18,

b) İkinci hizmet bölgesinde bulunan illerin;
1) 1 inci hizmet alanındaki eğitim kurumlarında görev yapanlara 12,
2) 2 nci hizmet alanındaki eğitim kurumlarında görev yapanlara 13,
3) 3 üncü hizmet alanındaki eğitim kurumlarında görev yapanlara 14,
4) 4 üncü hizmet alanındaki eğitim kurumlarında görev yapanlara 18,
5) 5 inci hizmet alanındaki eğitim kurumlarında görev yapanlara 20,
6) 6 ncı hizmet alanındaki eğitim kurumlarında görev yapanlara 22,

c) Üçüncü hizmet bölgesinde bulunan illerin;
1) 1 inci hizmet alanındaki eğitim kurumlarında görev yapanlara 14,
2) 2 nci hizmet alanındaki eğitim kurumlarında görev yapanlara 16,
3) 3 üncü hizmet alanındaki eğitim kurumlarında görev yapanlara 18,
4) 4 üncü hizmet alanındaki eğitim kurumlarında görev yapanlara 22,
5) 5 inci hizmet alanındaki eğitim kurumlarında görev yapanlara 26,
6) 6 ncı hizmet alanındaki eğitim kurumlarında görev yapanlara 30 puan"
şeklindedir.

Zorunlu Hizmet Olan Kurumlar:

Hizmet bölgesi ne olursa olsun hizmet alanı 4,5,6 olan kurumlar zorunlu hizmete tabi kurumlardır. Yani birinci bölgede olan İzmir ya da Ankara ilinde de zorunlu hizmete tabi kurumlar vardır. Çünkü bu illerde de 4,5,6. Hizmet alanına tabi kurumlar söz konusudur. Okulların/kurumların durumuna göre belirlenen hizmet alanlarına göre zorunlu hizmet tamamlama sürelerinde değişiklik olmaktadır. Yani birinci bölgede bulunan İzmir ilinde 4. Hizmet alanındaki bir kurumda 7 yıl çalışırsanız zorunlu hizmetinizi tamamlamış olursunuz. Oysa ki ikinci bölgede bulunan İstanbul'daki 4. Hizmet alanındaki bir kurumda 6 yılda, Üçüncü bölgede olan Hakkari'de 4. Hizmet alanındaki bir kurumda çalışırsanız 5 yılda zorunlu hizmeti tamamlarsınız.

Zorunlu hizmeti en kısa sürede tamamlamak için üçüncü hizmet bölgesinde olan illerde 6. hizmet alanındaki bir okulda çalışmak gerekir ve süre 3 yıldır.

Bu konuda daha açıklayıcı bilgiye yönetmelikteki hükme göre ulaşabiliriz.

"a) Birinci hizmet bölgesindeki illerin;
1) 4 üncü hizmet alanındaki eğitim kurumlarında en az 7 yıl,
2) 5 inci hizmet alanındaki eğitim kurumlarında en az 6 yıl,
3) 6 ncı hizmet alanındaki eğitim kurumlarında en az 5 yıl,

b) İkinci hizmet bölgesindeki illerin;
1) 4 üncü hizmet alanındaki eğitim kurumlarında en az 6 yıl,
2) 5 inci hizmet alanındaki eğitim kurumlarında en az 5 yıl,
3) 6 ncı hizmet alanındaki eğitim kurumlarında en az 4 yıl,

c) Üçüncü hizmet bölgesindeki illerin;
1) 4 üncü hizmet alanındaki eğitim kurumlarında en az 5 yıl,
2) 5 inci hizmet alanındaki eğitim kurumlarında en az 4 yıl,
3) 6 ncı hizmet alanındaki eğitim kurumlarında en az 3 yıl,
çalışmakla yükümlüdür."

Okulların/kurumların hizmet bölgesi yönetmelikle belirlenmiş olup sabittir. Fakat hizmet alanları duruma göre 3 yılda bir bazen de her yıl "Bu eğitim kurumları, valiliklerce her yılın kasım ayı içinde Bakanlığa bildirilir ve Bakanlıkça yapılacak değerlendirmeden sonra Ek-2'de yer alan Çizelgeye dahil edilerek Tebliğler Dergisinde yayımlanır." Hükmüne göre belirlenmektedir.

Bu kadar açıklamadan sonra sorunlara gelecek olursak;

Zorunlu hizmet alanı, okulların puanı ya da bu konudaki diğer hususların belli kriterlere göre yapılması gerekmektedir. Fakat ülke genelinde belirlemede adaletsizlikler olduğunu söyleyebiliriz.

Örneklerle açıklayacak olursak;

Örnekleri 2018 yılı sonunda belirlenen puanlara göre ele alacağız. Tıklayınız.

Bunu yaparken bildiğim yerleri karşılaştırmakta fayda var diye düşünüyorum.

İstanbul Bakırköy, Kadıköy dahil tüm okullar/kurumlar zorunlu hizmete alınmış. Evet İstanbul'da geçim zor ama boğazın kenarındaki, ya da çok köklü okullarda öğretmen açığı, ihtiyacı, ücretli öğretmen bulma sorunu, öğretmenlerin üç yıl üst üste görev yapıp yapmadıkları, okullaşma oranı, norm kadro durumu, sosyal, sportif ve kültürel faaliyet yapılabilecek ortamların bulunup bulunmadığı, sağlık kurumu bulunup bulunmadığı ya da tedavi hizmetlerinin istenilen düzeyde yerine getirilip getirilemediği, asayiş-güvenlik durumunun değerlendirilmesi gerekir.

Kriterlerde ekonomik sorunlar, pahalılık vs yok. Elbet ki kriter olarak konulabilir ama olmadığı halde İstanbul'un tüm okullarını zorunlu hizmet yapmak en az 18 puan olarak değerlendirmek haksızlık olsa gerek.

Kime haksızlık?

Örneğin Ankara'nın bazı ilçelerinde 10 puana talim eden üstelik bu ilçelerin de ulaşım, konaklama, güvenlik... vs sorunlar olabilen en ücra köşelerindeki okullarda çalışanlara bile 10 puan verilmesi ya da zorunlu hizmet olmaması haksızlıktır.

Onu da geçelim Örneğin Bakırköy'de Kadıköy'de İlçe Milli Eğitim Müdürlüğünde görev yapmak zorunlu hizmet ve 18 puan iken Şanlıurfa Harran İlçesinde İlçe Milli Eğitim'de 14 puan alıp zorunlu hizmet kapsamında olmamak haksızlık değil mi? Üstelik Şanlıurfa'da İstanbul'da ikinci hizmet bölgesi.

Ya da Şanlıurfa Haliliye, Eyyübiye, Karaköprü gibi gelişmiş ve merkez ilçe milli eğitim müdürlükleri zorunlu hizmet iken Siverek'in, Hilvan'ın zorunlu hizmet olmaması?

Örnekleri çoğaltmak pekala mümkün.

Başka bir konu zorunlu hizmet ek puan:

Yönetmeliğin 40.maddesinde yer alan;

"(6) Zorunlu çalışma yükümlülüğünü yerine getirmek üzere zorunlu hizmet alanlarına atanıp zorunlu hizmet alanlarında fiilen görev yapmakta olan öğretmenlerden bu Yönetmelikte zorunlu hizmet alanları için öngörülen azami çalışma sürelerinin üzerinde görev yapanların hizmet puanları, görev yapmakta oldukları hizmet alanı için öngörülen puan dikkate alınarak azami çalışma sürelerinin üzerinde geçen ilk yıl için %25, ikinci yıl için %50, üçüncü ve sonraki yıllar için %100 artırılarak belirlenir."

Hükmüne göre;

- Zorunlu hizmet kurumuna zorunlu hizmeti tamamlamak üzere atanan,

- Zorunlu hizmet süresi sona erdikten sonra da bu kurumda devam eden öğretmenlere zorunlu hizmetten sonraki ilk yıl %25, ikinci yıl %50 ve sonraki yıllar için %100 arttırımlı puan verilmektedir.

Zorunlu hizmeti teşvik için konulan bu kural amaca uygun düzenlenmemiştir.

"Bu haliyle tüm öğretmenleri değil zorunlu hizmeti tamamlamak üzere giden öğretmenleri teşvik etmektedir."

Oysa ki zorunlu hizmete tabi kurumu yani o kurumlarda çalışmayı teşvik etmek gerekir. Zorunlu hizmet zaten ilk atanan öğretmenlerin zorunlu yükümlülüğüdür. Okullara gidişi yani tüm öğretmenleri teşvik etmek gerekirken sadece zorunlu hizmete tabi olan ve zorunlu hizmet için giden öğretmenleri teşvik etmek doğru bir yaklaşım değildir.

Uygulama ile örneğin 20 yıllık bir öğretmen bu okullara tayin istese yani zorunlu (bir bakıma zor) okullarda çalışmak istiyorum tecrübemi paylaşmak istiyorum dese gitmesine engel yok ama ek puan alamamaktadır. Bu yaklaşımın değişmesi gerekir. Bu konuda çokça mağduriyet örnekleri vardır.

Bunlardan bazıları 30 puanlı bir okula zorunlu hizmet yapmak için gelen A öğretmen 3 yılda zorunlu hizmetini tamamladıktan sonra 5 yıl daha çalışsa o 5 yıl için 300 puan alırken aynı okula yıllar önce gelmiş ya da aynı öğretmenle (A) aynı dönemde gelmiş bu okulda çalışmak istiyorum diyen idealist bir öğretmen aynı 5 yılda 150 puan alacaktır. Bu haksız ve amaca uygun olmayan bir uygulamadır.

Bunun yerine iki yöntem üzerinde durulabilir.

1- Zorunlu hizmete ait arttırımlı puanın; zorunlu hizmete tabi kuruma ne sebeple atanmış olursa olsun örneğin bu kurumda 3 yılının dolduran tüm öğretmenlere verilmesi,

2- Bu tür kurumlarda çalışanlara verilecek ek puanın sadece bu kurumdan ayrılırken kullanılabilmesi. Bunun için puanlar daha da arttırılabilir. (yüzde 100 yerine 150, 200 gibi) Yani öğretmen bu kuruma geldiğinde ek puan alır ve bu ek puanları sadece bu okuldan başka bir yere giderken kullanabilir. Başka yere gittiğinde ek puanları silinir çalıştığı yerden alması gereken normal puanı devam eder.

Şeklinde bir düzenleme çözüm olabilir.

Destekleme ve Yetiştirme Kursu Ek Puanlar

Destekleme ve yetiştirme kursunda görev alan öğretmenlere her ay için 0,5 puan ek olarak verilmektedir. Bu puanın verilmesinin sebebi dershaneler kapatılıp kursların açılma sürecinde hükümet tarafından kurs ücretlerinin yüzde 100 arttırımlı ödenmesi yürürlüğe konulmayınca istekli öğretmen bulmakta zorluk çekilmesi idi. Daha sonraki süreçte ek derslere ilişkin düzenleme yapılmıştır. Buradaki asıl sorun her öğretmenin kurs açamıyor olması, her branşın kursunun olmaması. Örneğin sınıf, okul öncesi ya da meslek öğretmenleri... Buradan hareketle bir düzenleme yapılması gerekir ki aynı işi yapan İYEP kursunda görev alan (ek dersi arttırımlı almayan) sınıf öğretmenleri, akşamları ve hafta sonları okula gelen Mesleki açık lise öğretmenlerinin de bu kapsama alınması çözüm olabilecektir.

Sonuç olarak;

Hizmet puanı ve zorunlu hizmet önemlidir fakat bu konuda;

- Okul/Kurumların puanlarının belirlenmesinde adaletin,

- Zorunlu hizmet ve DYK ek puanda,...eşitliğin sağlanması, gerekmektedir.

MEB artık bu yönetmeliği ve özellikle de yer değiştirme takvimi, sıra tayin uygulaması, özür gruplarında yaşanan sorunlar, zorunlu hizmette çakılı kalanlar, sözleşmeli öğretmenler ile ilgili yeni bir yol-yöntem belirlemelidir.

Maksut BALMUK