Emniyet'ten kelepçe kullanımına dair resmi yazı

Emniyet Genel Müdürü Mehmet Aktaş, polislerin kelepçe kullanımına dair 81 il emniyet Müdürlüğü'ne Genelge gönderdi.

İşte Emniyet Genel Müdürlüğü'nün illere gönderdiği Genelge

İlgi : 01/04/2004 tarihli ve 2004/68 sayılı EGM. Birleştirilmiş Genelgesi

Görevlilerimizin kelepçe takma konusunda son günlerde bir takım tereddüt ve aksaklıklar yaşadığı gerek basın yayın organlarında çıkan haberler, gerekse gelen ihbar ve şikayetlerden müşahede edilmiştir. Halen mevzuatımızın;

Polis Vazife ve Salahiyet Kanunu'nun 16. ncı maddesinde "Polis, görevini yaparken direnişle karşılaşması halinde, bu direnişi kırmak amacıyla ve kıracak Ölçüde zor kullanmaya yetkilidir Zor kullanma yetkisi kapsamında, direnmenin mahiyetine ve derecesine göre ve direnenleri etkisiz hale getirecek şekilde kademeli olarak artan nispette bedeni kuvvet, maddi güç ve kanuni şartlan gerçekleştiğinde silah kullanılabilir ikinci fıkrada yer alan:... b) Maddi güç: polisin direnen kişilere karşı veya eşya üzerinde bedeni kuvvetin dışında kullandığı kelepçe, cop. Basınçlı ve/veya boyalı su, göz yaşartıcı gazlar veya tozlar, fiziki engeller, polis köpekleri ve afları ile sair hizmet araçlarım, ifade eder... Polis, zor kullanma yetkisi kapsamında direnmeyi etkisiz kılmak amacıyla kullanacağı araç ve gereç ile kullanacağı zorun derecesini kendisi takdir ve tayin eder..." hükmü.

Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 93'üncü maddesi ile Yakalama. Gözaltına Alma ve İfade Alma Yönetmeliğinin 7.nci maddesinde "Yakalanan veya tutuklanarak bir yerden diğer bir yere nakledilen kişilere kaçacaklarına ya da kendisi veya başkalarının hayat ve beden bütünlükleri bakımından tehlike arz ettiğine ilişkin belirtilerin varlığı hallerimle kelepçe takılabilir " hükmü.

Çocuk Koruma Kanunu'nun 18 inci maddesi ile Yakalama, Gözaltına Alma ve İfade Alma Yönetmeliğinin 19 uncu maddesinde "Çocuklara zincir, kelepçe ve benzeri aletler takılamaz ancak, zorunlu hallerde çocuğun kaçmasını, kendisinin veya başkalarının hayat veya beden bütünlükleri bakımından doğabilecek tehlikeleri önlemek için kolluk tarafından gerekli önlem alınabilir hükmü amirdir.

Ayrıca kelepçe kullanımı ile ilgili hususlar 01/04/2004 tarih ve 2004/68 sayılı EGM Birleştirilmiş Genelgesinde de ayrıntılı bir biçimde açıklanmıştır.

Yukarıda zikredilen hukuki düzenlemelerden anlaşılacağı üzere kelepçe hukukumuzda, polise direnen veya saldırıda bulunan kişilere karşı bir zor kullanma aracı olmasının yanında, yakalanan veya tutuklanan kişilerin bir yerden ta yere nakli esnasında kaçma. Kendisi veya başkalarının hayal ve beden bütünlüklerini tehlikeye sokma durumlarının varlığı hallerinde de kullanılan bir araç olarak iki farklı şekilde düzenlenmiştir.

Bu durumda çocuklar istisna olmak üzere polis;

I- Görevini yaparken kendisine direnen veya saldırıda bulunan kişilere.

2 Olay yerinde yakalanıp polis birimine nakledilecek kişilere.

3- Polis biriminden sağlık kuruluşlarına veya başka bir polis birimine ya da adli mercilere nakledilecek kişilere kelepçe takmaya yetkilidir.

Ancak kelepçe yetkisi kullanırken; kişilerin fiziki durumu, yaşı, cinsiyeti ve sağlık durumu göz önüne alınarak her olay için ayrı bir değerlendirme yapılmalı ve gerekli görülmesi halinde kelepçe takma tedbirine başvurabilir

Bu kapsamda; olay yerinde yakalanıp polis birimlerine sevk edilecek kişilerin direnmesi, saldırıda bulunması kaçma veya kendilerinin veya başkalarının hayat ve beden bütünlüklerini tehlikeye sokma durumlarının varlığı ile cinsel taciz, kadın cinayetleri, uyuşturucu tacirleri ve terör suçları gibi toplumda infial yaratan suçların faillerinin ellerinin arkadan kelepçelenebileceği, bu istisnai hallerin bulunmadığı durumlar ile polis birimlerinden sağlık kuruluşlarına veya adli mercilere sevk edilecek kişilerin gerekli görülmesi halinde ellerinin öncelikle önden kelepçelenmesi tercih edilmelidir.

Konunun tüm personele tebliğ edilerek sıralı amirlerce takibinin yapılması ve herhangi bir aksaklığa sebebiyet verilmemesi hususunda;

Gereğini rica ederim.

MEHMET AKTAŞ

Vali

Emniyet Genel Müdürü