Akademik personelin istifası hangi esaslara tabidir?

Soru: Bir devlet üniversitesinde öğretim görevlisi olarak görev yapmaktayken istifa dilekçesi verdim. İstifa dilekçeme 25 gün sonra uygun görülmemiştir cevabı geldi. 657 sayılı Kanunun 94.maddesinin 2.fıkrasına göre istifa dilekçe tarihinden sonra 1 ay görevime devam edip, 1 ayın sonunda üstüme haber vererek görevimden ayrılırsam usulüne uygun olarak mı istifa etmiş olurum. Yoksa istifamın uygun görülmediği tarihten sonra 1 ay görevime devam etmem mi gerekir. 1 aylık bekleme süresinin başlangıcı istifa tarihi midir yoksa istifanın uygun görülmediği tarih midir?

Cevap: Öğretim elemanları Anayasanın 128. maddesinde yer verilen memurlar ve diğer kamu görevlileri ayrımında diğer kamu görevlileri kategorisinde yer almaktadır. Hakları, yükümlülükleri, çalışma koşulları 2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanunu ile 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununda yer alan hükümlere göre düzenlenmektedir. Her iki Kanun da, öğretim elemanlarının tabi olacakları hükümleri bütünüyle düzenlememiş, hüküm bulunmayan hallerde 657 sayılı Kanunu referans göstermiştir.

657 sayılı Kanuna yapılan atıflar 2914 sayılı Kanunun 20. maddesinde yer alan, "Bu Kanunda hüküm bulunmayan hallerde 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu ile 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu hükümleri uygulanır." hükmü ile 2547 sayılı Kanunun 62. maddesinde yer alan, "Üniversite öğretim elemanları ve üst kuruluşlar ile üniversitelerdeki memur ve diğer görevlilerin özlük hakları için bu kanun, bu kanunda belirtilmeyen hususlar için Üniversite Personel Kanunu, Üniversite Personel Kanununda bulunmayan hususlar için ise genel hükümler uygulanır." hükmüyle sağlanmıştır. Genel hükümlerden kastın 657 sayılı Kanun olduğunda tartışma bulunmamaktadır.

2547 sayılı Kanunun 60. maddesinde istifa ile ilgili olarak, Yükseköğretim kurumlarından, mahkeme veya disiplin kararları ile çıkarılanlar hariç olmak üzere herhangi bir nedenle kendi isteği ile ayrılan öğretim üyelerinin başvuruları üzerine bu Kanun hükümleri çerçevesinde kadro koşulu aranmaksızın tekrar ayrıldıkları yükseköğretim kurumlarına dönebilecekleri ifade edilmiştir.

Kanunun üniversitelerin öğretim üyesi ihtiyaçlarının diğer üniversiteler bünyesinde görev yapanlar arasından karşılanmasına ilişkin usul ve esasları düzenleyen 41. maddesinde ise bu kapsamda başka bir üniversitede görevlendirildikleri kendilerine tebliğ edilenlerden kanuni süresi içinde göreve başlamayanların istifa etmiş sayılacağı, bu şekilde istifa etmiş sayılanların, bu hizmeti yerine getirmedikçe herhangi bir yükseköğretim kurumunda yeniden görevlendirilemeyecekleri ve diğer kamu kuruluşlarında çalıştırılamayacakları hüküm altına alınmıştır. Bu hükümden zımnen öğretim üyelerinin genel olarak istifa hakkına sahip olduğu istifa sonrası da diğer üniversitelere atanabileceklerini anlıyoruz.

2547 sayılı Kanunda yer alan ve yukarıda yer verilen her iki düzenleme de öğretim üyeleriyle ilgili olup, diğer öğretim elemanlarını kapsamamaktadır.

Bunlar dışında hem 2914 sayılı Kanunda hem de 2547 sayılı Kanunda öğretim elemanlarının istifası ve istifa sonrası atamalarına ilişkin bir düzenleme yer almadığından 657 sayılı Kanunda yer alan çekilme ve çekilmiş sayılmaya dair hükümlerin öğretim görevlileri hakkında da uygulanması gerekmektedir.

657 sayılı Kanunun 20. maddesinde çekilme memurlar için bir hak olarak düzenlenmiştir. Kanunun 94. maddesinde, "Devlet memuru bağlı olduğu kuruma yazılı olarak müracaat etmek suretiyle memurluktan çekilme isteğinde bulunabilir. Mezuniyetsiz veya kurumlarınca kabul edilen mazereti olmaksızın görevin terk edilmesi ve bu terkin kesintisiz 10 gün devam etmesi halinde, yazılı müracaat şartı aranmaksızın, çekilme isteğinde bulunulmuş sayılır.

Çekilmek istiyen memur yerine atanan kimsenin gelmesine veya çekilme isteğinin kabulüne kadar görevine devam eder. Yerine atanan kimse bir aya kadar gelmediği veya yerine bir vekil atanmadığı takdirde, üstüne haber vererek görevini bırakabilir.

Olağanüstü mazeretle çekilenler, üstüne haber vermek şartiyle bir ay kaydına tabi değildirler." hükmü, 97. maddesinde ise, "Memurlardan mali ve cezai sorumlulukları saklı kalmak üzere;
A) 94 üncü maddenin 2 nci ve 3 üncü fıkrasına uygun olarak memuriyetten çekilenler altı ay geçmeden,
B) Bu Kanuna göre çekilmiş sayılanlar ile 94 üncü maddenin 2 nci fıkrasına uymadan görevlerinden ayrılanlar bir yıl geçmeden,
C) 95 inci maddede yazılı zorunluluklara uymayanlar 3 yıl geçmeden,
D) 96 ncı maddeye aykırı hareket edenler hiçbir surette,
devlet memurluğuna alınamazlar"denilmektedir.

675 sayılı Kanunun 94 ve 97. maddelerini yorumladığımızda, çekilme talebinde bulunduğunuz tarihten itibaren bir ay içinde istifanız kabul edilmediği takdirde birim yöneticisine haber vererek ayrılmanız mümkün bulunmaktadır. Başka bir ifadeyle üniversite yönetimi talebinizi reddetse dahi çekilme hakkınızı ortadan kaldıramayacak olup, çekilme talebinde bulunduğunuz tarihten itibaren bir aylık sürenin sonunda ayrıldığınız takdirde usulüne uygun bir şekilde çekilmiş sayılırsınız. Uygulamada ve mülga Devlet Personel Başkanlığı görüşlerinde öğretim elemanlarının çekilme veya çekilmiş sayılma durumlarında 97. maddede düzenlenen bekleme sürelerine tabi olmadığı dikkate alındığında çekilmiş sayılma yolunu tercih ederek istifanızın kabulünü veya bir aylık süreyi bile beklemeye gerek olmaksızın görevi bırakabileceğiniz, sonrasında ise 2547 sayılı Kanunun 41. maddesi saklı kalmak kaydıyla başka bir üniversitede görev alabileceğinizi değerlendiriyoruz.