Sözleşmeli personel mehil izni kullanır mı?

Soru: Tarım Bakanlığı 3 yılını dolduran sözleşmeli personele tayin hakkı verdi ve tayinler belli oldu. Bakanlıktan gelen yazıda tayin olan personelin 01.07.2020 tirihinde bulundukları yerden istifa edip yeni atandıkları yerde 02.07.2020 tarihinde göreve başlanması isteniyor. Bunda da hiçbir şekilde yol müddeti tanınmıyor. Bir personel 24 saat den az bir sürede nasıl yer değiştirecek?

Cevap: 657 sayılı Kanundaki üç istihdam şeklinde biri olan sözleşmeli personelin çalışma koşulları Kanunun 4/B maddesi ile bu maddeye dayalı olarak yürürlüğe konulan Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslarda düzenlenmiştir.

Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esasların ek 3. maddesinde sözleşmeli personelin kurumlar arası naklinin yapılamayacağı hüküm altına alınmış, kurum içi yer değişikliğinin de hangi hallerde yapılabileceği belirtilmiştir. Bunlar kısaca becayiş, aile birliğinin sağlanması, sağlık mazereti, can güvenliği mazereti ve yeni sözleşmeli personel alım sürecinde boş pozisyonların duyurularak bu pozisyonlara mevcut sözleşmeli personele atanma imkanı sağlanması halleridir.

Sözleşmeli personelin kurum içi yer değişikliğinin mümkün olduğu hallerde uygulama memurlarda olduğu gibi arada bir kesinti olmaksızın görevin devam etmesi değil, vizeli olduğu birimde sözleşmenin feshedilmesi, yeni görev yerinde ise yeni sözleşme imzalanması suretiyle gerçekleşmektedir. Yani sözleşmeli personel görev yaptığı birimden istifa etmiş, yeni görev yerinde yeniden işe alınmış gibi işleme tabi tutulmaktadır. Bu durumda SGK'ya verilecek bildirgeler ise ayrı bir konudur.

Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslarda kurum içi yer değişikliği yapan sözleşmeli personelin mehil izni kullanabileceği hakkında bir düzenleme bulunmamaktadır. Bu durumda atama onayı tebliğ edilen personel çalıştığı birimden ayrılışının yapıldığı günü takip eden ilk iş günü yeniden sözleşme imzalayarak yeni biriminde göreve başlamak durumunda kalmaktadır. Bu durumun personel lehine olan yönü ayrılış ve başlayış tarihleri arasında boşluk olmaması sebebiyle ücret kaybının yaşanmamasıdır.

Ancak bu durum pek çok zorluğu da beraberinde getirmektedir. Eski ve yeni görev yerleri arasındaki mesafeye veya personelin aile durumuna bağlı olarak başka bir şehirde ertesi gün göreve başlamak zorunda kalan memur yer değiştirebildiğine sevinmeli mi üzülmeli mi karar vermek gerçekten zor.

İlk defa ataması yapılan sözleşmeli personel de aynı sorunu yaşamaktadır. İkamet ettiği yerden başka bir yere atanan sözleşmeli personel tebliğ tarihini takip eden gün sözleşme imzalayarak işe başlamak zorundardır. Bazı kurumlar personel lehine inisiyatif alarak göreve başlamak için ilave süre verse bile mevzuatta bunun bir karşılığı yoktur.

657 sayılı Kanun memurlar bakımından bu sorunu çözmüştür. Kanunun 62. maddesinde, "İlk defa veya yeniden veyahut yer değiştirme suretiyle;

a) Aynı yerdeki görevlere atananlar atama emirlerinin kendilerine tebliğ gününü,

b) Başka yerdeki görevlere atananlar, atama emirlerinin kendilerine tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içerisinde o yere hareket ederek belli yol süresini,

izleyen iş günü içinde işe başlamak zorundadırlar. Savaş ve olağanüstü hallerde bu süre Cumhurbaşkanı Kararı ile kısaltılabilir.⁽¹⁾

Yukarıdaki süreler;

1 - Kanuni izinlerin kullanılması veya geçici bir görevin yapılması sırasında başka bir göreve atanan memurlar için iznin veya geçici görevin bitimi,

2 - Hesaplarını, yerlerine gelenlere devir zorunda bulunan sayman ve sayman mutemetleri için devrin sona ermesi,

3 - Eski görevlerine devamları kurumlarınca yazılı olarak tebliğ edilenler için yerlerine atanan memurların gelmesi veya yeni görev yerlerine hareketlerinin kurumlarınca tebliği,

tarihinde başlar..." denilmektedir. Buna göre görev yeri değişen memur başka bir yere atanmış ise 15 günlük mehil müddeti kullanabilmektedir.

Mehil müddeti konusunda Esasların kendi içinde de bir tutarlılık bulunmamaktadır. Özelleştirme uygulamalarına bağlı olarak işsiz kalanlardan geçmişte 4/C geçici personel statüsünde atanan şimdi ise 4/B sözleşmeli personel olarak atananlara başka yerdeki bir pozisyona atanmaları halinde Esasların ek 9. maddesinde yer alan hüküm kapsamında 15 gün mehil izni verilmektedir.

Sorunun kalıcı çözüme kavuşturulması adına, zaten çok sınırlı haller için kurum içi yer değişikliği hakkı verilen sözleşmeli personelin mağduriyet yaşamaması için Esaslarda düzenleme yapılarak; kurum içi yer değişikliğinde sözleşme feshi ve yeniden sözleşme imzalanması yerine SGK'nın da görüşü alınarak naklen atama uygulaması getirilmeli, bu şekilde yer değişikliği yapan sözleşmeli personelin mehil izni kullanması sağlanmalıdır.