Farklı bölümlerden mezun olan aynı unvanlı personel becayiş yapabilir mi?
Sözleşmeli personel bakımından, becayiş yapmak isteyen personelin görev yaptığı yerde fiilen bir yıl çalışmış olması, aynı unvana sahip olması, 4 Sayılı Cetvelde aynı unvan olsa bile hizmete alınmada farklı öğrenim şartı öngörülmüş ise (ziraat mühendisi, gıda mühendisi gibi) öğrenim durumlarının da aynı olması gerektiğini, aynı kıdeme sahip olma koşulu getirilemeyeceğini, bütün koşullar sağlansa bile talebin gerçekleşmesinin sözleşmeli personel için kurumun takdirine, memurlar bakımından atamaya yetkili amirin onayına bağlı olduğunu vurgulamak isteriz.
Soru: Becayiş için mevzuatta aynı kurumda görev yapan ve aynı sınıf ve nitelikte olanların kendi aralarında becayiş yapabileceği ifade edilmiştir. Peki aynı kurumda görev yapan 4B ziraat mühendisi ile 4B gıda mühendisi ya da 4A maliye mezunu memur ile 4A iktisat mezunu memur kendi aralarında becayiş yapabiliyor mu?
Cevap: Daha çok becayiş olarak bilinen memurların karşılıklı yer değiştirmesi ile ilgili olarak Devlet Memurları Kanununun 73.maddesinde, "Aynı Kurumun başka başka yerlerde bulunan aynı sınıftaki memurları, karşılıklı olarak yer değiştirme suretiyle atanmalarını isteyebilirler. Bu isteğin yerine getirilmesi atamaya yetkili amirlerince uygun bulunmasına bağlıdır." denilmektedir.
Madde hükmüne göre memurların karşılıklı yer değiştirebilmesi için memurların her ikisinin de aynı kurumda çalışıyor olması, her iki memurun da aynı hizmet sınıfında olması, her iki memurun da karşılıklı yer değişikliği için talepte bulunması ve bu taleplerin atamaya yetkili amir tarafından kabul edilmesi gerekmektedir. Memurlar bakımından aynı unvanda bulunma şartı aranmamaktadır. Buna göre öğrenim durumu ne olursa olsun aynı hizmet sınıfında bulunmak kaydıyla farklı unvandaki memurlar bile karşılıklı yer değiştirebilecektir.
Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esasların ek 3. maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendinde ise, "Kurumun hizmet icapları dikkate alınarak, aynı unvan ve hizmet niteliklerini haiz sözleşmeli personelin kurum içi karşılıklı yer değiştirme talepleri, pozisyonunun vizeli olduğu birimde fiilen en az bir yıl çalışmış olmaları şartıyla yerine getirilebilir." hükmü yer almaktadır.
Bu hükme göre sözleşmeli personelin kurum için karşılıklı yer değişikliği yapılabilmesi için her iki personelin de aynı unvan ve hizmet niteliklerini haiz olması ve görev yaptığı yerde fiilen en az bir yıl çalışma şartı bulunmaktadır. Şartlar sağlansa bile kurumun bu talepleri uygun görmesi gereklidir. Burada "aynı hizmet niteliklerine haiz olma" kriterinin tartışılması gereklidir. Esaslara ekli 4 Sayılı Sözleşmeli Personel Pozisyon Unvanları İle Asgari Nitelikleri Gösterir Cetvelde her pozisyon unvanı için nitelik belirlemesi yapılmıştır. Bu Cetvele göre aynı unvandaki sözleşmeli personel aynı hizmet niteliklerine haiz kabul edilecek midir? Veya unvanları mühendis olmasına rağmen branşları farklı olan personel aynı hizmet niteliğine sahip midir? Diğer taraftan, sözleşme ücretleri unvan ve mesleki kıdeme göre belirlendiğinden, aynı hizmet niteliklerine haiz olmak için unvan yanında aynı mesleki kıdeme sahip olmak da gerekli midir?
Görüleceği üzere memurlar bakımından karşılıklı yer değiştirme esnek ve uygulanabilir şekilde kurgulanmışken, sözleşmeli personel için daha dar bir alan bırakılmıştır. Karşılıklı yer değiştirmek isteyen sözleşmeli personelin aynı unvana sahip olması yanında Esaslara ekli 4 Sayılı Cetvelde yer alan niteliklerinin de aynı olması gerektiğini, bu kapsamda örneğin mühendis unvanı için belirlenen "Yükseköğretim kurumlarının ilgili bölümlerinden mezun olmak." niteliği karşısında bir ziraat mühendisi ile bir gıda mühendisinin becayiş yapamayacağını değerlendirmekteyiz. Ancak büro personeli için aranan en az orta öğretim kurumlarından mezun olma niteliği karşısında bu koşulu taşıyan farklı eğitim düzeyindeki veya farklı alan/bölümlerden mezun iki sözleşmeli personelin becayiş yapması mümkün olacaktır.
Sonuç olarak sözleşmeli personel bakımından becayiş yapmak isteyen personelin görev yaptığı yerde fiilen bir yıl çalışmış olması, aynı unvana sahip olması, 4 Sayılı Cetvelde aynı unvan olsa bile hizmete alınmada farklı öğrenim şartı öngörülmüş ise (ziraat mühendisi, gıda mühendisi gibi) öğrenim durumlarının da aynı olması gerektiğini, aynı kıdeme sahip olma koşulu getirilemeyeceğini, bütün koşullar sağlansa bile talebin gerçekleşmesinin sözleşmeli personel için kurumun takdirine, memurlar bakımından atamaya yetkili amirin onayına bağlı olduğunu vurgulamak isteriz.