4/B'linin Fazla Çalışma Ücreti Alma Hakkı Var

GENELGE 2005 YILINDA ÇIKARILDI

5393 sayılı Belediye Kanunu gereğince belediye ve bağlı kuruluşlarında, 5302 sayılı Kanunun 36 ncı maddesi ile il özel idarelerinde, 5355 sayılı Kanunun 22 nci maddesi ile de mahalli idare birliklerinde, sözleşmeli personel istihdam edilebilmektedir.

İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Genel Müdürlüğünün 31.10.2005 tarih ve B050MAH0710001/11493 sayılı Genelgesi için tıklayınız.

Genelgenin 6. maddesi hükmü şu şekildedir:

"Sözleşmeli personele fazla mesai yaptırılması halinde, fazla mesai karşılığı olarak herhangi bir ücret ödenmeyecektir."

DANIŞTAYIN KARAR GEREKÇESİ

Bu hüküm hakkında KESK'e bağlı TÜM BEL Sen tarafından açılan davada, hükmün yürürlüğünün durdurulmasına karar verilmiştir.

Karar gerekçesi şu şekildedir:

?T.C. Anayasasının "Zorla Çalıştırma Yasağı" başlıklı 18. maddesindeki, hiç kimsenin zorla çalıştırılamayacağı, angaryanın yasak olduğu, "Ücrette Adalet Sağlanması" başlıklı 55. maddesindeki, ücretin emeğin karşılığı olduğu, Devletin çalışanların yaptıkları işe uygun adaletli bir ücret elde etmeleri ve diğer sosyal yardımlardan yararlanmaları için gerekli tedbirleri alacağına ilişkin hükümleri ile 657 sayılı Devlet Memurları Yasasının "Fazla Çalışma Ücreti" başlıklı 178. maddesinde getirilen ve 99 ve 100. maddeler hükümleri uyarınca tespit olunan günlük çalışma saatleri dışında; salgın hastalık ve tabii afetler gibi olağanüstü hallerin olması, fabrika, atelye, şantiye gibi yerlerde İş Kanununa tabi olarak işçi çalıştıran kurumlarca hizmetin gereği olarak işçi ile birlikte çalışma saatleri ve günü dışında çalışmanın zorunlu bulunması hallerine münhasır olmak üzere yapılan fazla çalışmaların ücretle karşılanacağı yolundaki emredici hükmü dikkate alındığında; Genelge ile Anayasa ve Yasayla yapılan düzenlemeden farklı bir düzenlemeye gidilmesinde Anayasal ve yasal düzenlemeleri kısıtlar nitelikte düzenleme yapılmasında hukuka uyarlık bulunmadığı gibi normlar hiyerarşisine de uygunluk bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, dava konusu içişleri Bakanlığı'nın 31.10.2005 tarih ve 11493 sayılı Genelgesinin 6. maddesinin açıkça hukuka aykırı olduğu ve uygulanması halinde telafisi güç zararların doğacağı anlaşıldığından 2577 sayılı idari Yargılama Usulü Kanunu'nun 27/2. maddesi uyarınca anılan maddenin yürütülmesinin durdurulmasına oyçokluğu ile 10.10.2007 tarihinde karar verildi.?

KARAR NE ANLAM İFADE EDİYOR?

Danıştayın bu kararı fazla çalışma yaptırılan sözleşmeli personele, fazla çalışma ücreti ödenmesinin yolu açmaktadır.

Yine genelgenin iptal olan bu bölümü nedeniyle, 31.10.2005 tarihinden sonra yapılan tüm fazla mesainin ücretlerini alma hakkı doğmuştur. Ancak bu hakkın alınabilmesi yine ancak yargı yolu ile mümkün olabilecektir. Fazla çalışma haklarını almak isteyenlerin belediyelerine başvurmaları ve alacakları olumsuz cevap üzerine idari yargıda dava açmaları gerekmektedir.

DİĞER KURUMLARDAKİ 4/B'LİLER NE YAPABİLİR?

Bu karar mahalli idarelere ilişkin bir karardır.

Ancak, fazla çalışma yaptırılan ve fazla çalışma ücreti ödenmeyen 4/B'li sağlık, eğitim ve diğer personelin bu haktan yararlanabilmesi için haklarını aramaları gerekmektedir. Bu personel, yaptığı fazla çalışma karşılığında, fazla çalışmanın ücretini istemesi, eğer olumsuz cevap verilmesi halinde idari yargıda dava açması geremektedir.

HAKKI PERSONEL Mİ ARAMALI, SENDİKA MI?

4/B'li personel iş güvencesine haiz değildir. Bu nedenle yukarıdaki şekildeki bir hak talebi, ilerliyen dönemde, 4/B personelin hizmet sözleşmesinin feshine neden olabilir. Bu nedenle, 4/B'li personelin sendika üyesi de olabildiği göz önüne alınarak, sendikalar aracılığı ile hak aramasının yapılmasının daha uygun olacağını düşünüyoruz.