Müdürlüğe atanan mühendisin hak kaybı yaşamaması için 657'de yer alan 3 uygulama

Soru: Çevre ve Şehircilik Bakanlığı taşra teşkilatında 4. derece mühendis olarak çalışmaktayım. 3. derece teknik müdür kadrosuna atanmam halinde maaşım da nasıl bir değişiklik olur yardımcı olur musunuz?

Cevap: Aylıklarını 657 sayılı Kanuna göre alan memurlar bakımından maaş farklılığına yol açan temel ödeme unsurları ek gösterge, ek ödeme, özel hizmet tazminatı varsa makam, görev ve temsil tazminatıdır. Bu ödeme unsurları kadro unvanı, hizmet sınıfı ve aylık alınan derecelere göre farklılık göstermektedir. Aylıklarını 375 sayılı KHK'nin ek 10. maddesi kapsamında alan memurların maaş unsurları ise kadro unvanlarına göre farklılık gösteren ücret göstergesi ve tazminat göstergesidir.

Şube müdürü ve mühendisler aylıklarını 657 sayılı Kanun hükümlerine göre alan; makam, temsil ve görev tazminatı ödenmeyen memurlardır. Mühendis unvanı memuriyete başlangıç unvanı, şube müdürü ise görevde yükselme sınavı ile atama yapılan bir unvandır. Mühendisler görevde yükselme sınavı sonucunda şube müdürü kadrosuna atanabilmektedir.

Geçmişte ödeme unsurlarında yapılan değişiklikler sebebiyle mühendislerin amiri olan şube müdürlerinden ciddi miktarda daha fazla maaş ödendiği, aylıklarda düşüş olması sebebiyle mühendislerin müdürlüğe atanmak istemediği dönemler olmuştur. Sonrasında şube müdürleri aleyhine oluşan farklılık ek ödeme ve özel hizmet tazminatı oranlarında şube müdürleri lehine yapılan değişiklik ile giderilmeye çalışılmıştır. Ayrıca, mühendis kadrosundan şube müdürü kadrosuna atananların ek göstergelerinde düşüş yaşanmaması için şube müdürü kadrosundayken mühendisler için belirlenen ek göstergeden yararlanma imkanı bulunmaktadır.

Devlet Memurları Kanununun 43/B maddesinde, "Kurumların 1,2,3 ve 4 üncü dereceli kadrolarına atananlara uygulanacak ek göstergeler, ilgililerin daha önce bulunmuş oldukları kariyerleri ile ilgili sınıf veya ekli I sayılı Cetvelin Genel İdare Hizmetleri Sınıfı (g) bölümünde belirtilen görevlerde kazanılmış hak aylık derecelerine göre alabilecekleri ek göstergelerden düşük olamaz." hükmüne yer verilmiştir. Bu hüküm sayesinde örneğin bir mühendis, doktor veya istatistikçi 1, 2, 3 veya 4. dereceli şube müdürü kadrosuna atandığında mühendis, doktor veya istatistikçi gibi eski ek göstergelerinden yararlanmaya devam edecektir. Uygulamada 2200, 3000, 3600 hatta MİAH sınıfında daha yüksek ek göstergeden yararlanan şube müdürlerinin olmasının nedeni yukarıda yer verilen 43/B maddesidir.

Mühendis kadrosundan şube müdürlüğüne atananların maaş kaybı yaşamaması için ikinci bir önlem olarak 657 sayılı Kanunun 69. Maddesi uygulanmaktadır. Madde hükmünde, "Kurumlar, Eğitim ve Öğretim, Sağlık ve Yardımcı Sağlık ve Teknik Hizmetler Sınıflarına dahil memurlardan, kariyerlerinden yararlanmak istediklerini 2 - 4 üncü dereceler arasındaki idari görevlere ait olup kazanılmış hak derecelerinin iki altındaki derecelerden tesbit ve ihdas edilmiş kadrolara atayabilirler.
Bu suretle atanan memurların aylıkları kazanılmış hak dereceleri üzerinden ödenir. Ancak kazanılmış aylık dereceleri ve kariyer hizmet sınıfları için tesbit edilen ek gösterge, zam ve tazminatlar ile atandıkları görevlerin ek gösterge, zam ve tazminatlarının farklı olması halinde fazla olanı ödenir." denilmektedir. Devlet Memurlarına Ödenecek Zam ve Tazminatlara İlişkin Kararın 4/ğ maddesinde, bahse konu hüküm uyarınca zam ve tazminat ödenebilmesi için, atamanın bu maddeye göre yapıldığının ve anılan madde uyarınca aranan hizmet gerekçesinin atama onayında belirtilmiş olması zorunludur. Kazanılmış hak aylık derecesinin üstü, eşiti veya ikiden fazla alt dereceli kadrolara atananlara anılan maddeye göre zam ve tazminat ödenmeyeceği belirtilmiştir. Buna göre 4. dereceli mühendisin 3. dereceli şube müdürlüğüne atanması halinde 69. madde hükmü uygulanamayacaktır.

Üçüncü bir uygulama ile de özel hizmet tazminatı oranlarında farklılaştırmaya gidilmiştir. Bu husus Devlet Memurlarına Ödenecek Zam ve Tazminatlara İlişkin Karara ekli II Sayılı Cetvelde düzenlenmiştir. Bu düzenleme sayesinde GİH Sınıfında bir kadrodan şube müdürlüğüne atananlar ile TH Sınıfında bir kadrodan şube müdürlüğüne atananlara farklı oranda tazminat ödenmektedir.

Aşağıdaki tabloda 1, 2 ve 3. Derece mühendis ve şube müdürü ile mühendisken şube müdürü kadrosuna atananlar için belirlenen ek gösterge rakamı ile ek ödeme ve özel hizmet tazminat oranları yer almaktadır. Net maaş tutarları arasındaki farklılıklar ise maaş hesaplama uygulamamız üzerinden hesaplanabilecektir.

(Not- Atamanın 69. Maddeye göre yapılması halinde özel hizmet tazminatı mühendis için belirlenen yüzde 160 oranında ödenecektir.)