KİT'lerde 3 yıl çalışma zorunluluğu, 2021'de atananlar için de uygulanacak mı?

Kamu iktisadi teşebbüslerinin personel rejimi genel olarak 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile düzenlenmiştir. KHK kapsamındaki kuruluşlarda üç statüde personel istihdam edilmektedir. Bunların ilki aynı zamanda 657 sayılı Kanun hükümlerine tabi olan 1 sayılı cetvel kapsamındaki memurlar, ikincisi sözleşmeli personel, üçüncüsü ise işçilerdir. Anılan KHK'de sözleşmeli personel atama yetkisi yönetim kuruluna verilmiş olup, sözleşmeli personelin yarışma ve yeterlik veya sadece yeterlik sınavı ile işe alınması, sınava ilişkin hususların ise yönetmelikle düzenlenmesi öngörülmüştür.

399 sayılı KHK'de personel alımı yukarıda yer verdiğimiz gibi düzenlenmiş olmakla birlikte, genel yatırım ve finansman kararnamelerinde farklı bir usul getirilmiş, sözleşmeli personelin Kamu Görevlerine İlk Defa Atanacaklar İçin Yapılacak Sınavlar Hakkında Genel Yönetmelik kapsamında merkezi yerleştirme ile atanması zorunlu tutulmuştur. Ayrıca kuruluşlar Hazine ve Maliye Bakanlığının uygun görüşünü alarak yürürlüğe koyacakları yönetmelikler ile özel niteliği haiz pozisyonlara KPSS puanı bazlı olarak yapacakları kurumsal sınavlar ile sözleşmeli personel alabilmektedir.

16 Ekim 2020 tarihli ve 31276 sayılı Mükerrer Resmi Gazetede yayımlanan Kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıklarının 2021 yılına ait Genel Yatırım ve Finansman Programının Tespitine İlişkin Kararın 7/4 maddesinde, "1/1/2021 tarihinden sonra sözleşmeli personel pozisyonlarına atananlar 3 hizmet yılını tamamlamadıkça; mesleğe özel yarışma sınavıyla yardımcı olarak atanan kadrolar ile bulunulan pozisyondan farklı ve öğrenim durumu itibariyle ihraz ettikleri unvanlı kadro ve pozisyonlara yapılacak atamalar hariç olmak üzere halen görev yaptıkları kuruluşlara veya diğer kamu kurum ve kuruluşlarına atanamaz. Kamu Görevlerine İlk Defa Atanacaklar İçin Yapılacak Sınavlar Hakkında Genel Yönetmelik kapsamında merkezi yerleştirme işlemlerine ve bu maddenin ikinci fıkrası kapsamında yapılacak ilanlara başvuramaz, yerleştirilseler dahi atama işlemleri yapılmaz." denilmektedir. Maddenin ikinci fıkrasında ise, KİT ve bağlı ortaklıkların Hazine ve Maliyle Bakanlığı uygun görüşünü alarak çıkaracakları yönetmeliklerde belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde yapılacak kurumsal sınavla personel alımına ilişkin hususlara yer verilmiştir.

16 Aralık 2020 tarihli ve 1336 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 2021 Yılına Ait Genel Yatırım ve Finansman Programının Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esasların Belirlenmesine Dair Tebliğin 7. maddesinde ise, "(1) 1/1/2021 tarihinden sonra sözleşmeli personel pozisyonlarına atanan personel, atanmasını takiben 3 yıl geçmedikçe halen görev yaptıkları kuruluşlara ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarına atanamayacaklardır.
a) Kurumsal alım yöntemi ile teşebbüslerde sözleşmeli personel pozisyonlarına atananlar,
b) Mesleğe özel yarışma sınavı ile yardımcı olarak girilen kadrolar (örneğin müfettiş yardımcılığı, uzman yardımcılığı, stajyer kontrolörlük gibi kadrolar) ile bulunulan pozisyondan farklı ve öğrenim durumu itibarıyla ihraz ettikleri unvanlı kadro ve pozisyonlara yapılacak atamalar (örneğin memur unvanlı pozisyona atanmış personelin mühendis unvanlı bir kadro veya pozisyona atanması),
bu sınırlamanın dışındadır." hükümleri yer almaktadır.

Bu hükümlerden üç yıl çalışmaksızın başka kadro ve pozisyonlara atanamama uygulamasının 2021 yılında da aynen devam edeceğini anlıyoruz. Düzenlemeler 2020 yılında geçerli olan hükümlerin virgülüne kadar aynı. Sadece 2020 yılı yerine 2021 yılı kullanılmış.

Sonuç olarak, 2020 yılında olduğu gibi 2021 yılında da KİT ve bağlı ortaklıklarına ataması yapılacak sözleşmeli personel üç yılını tamamlamadıkça başka kadro ve pozisyonlara atanamayacak. Atama yapılamayacak kadro ve pozisyonlar kamu kurum ve kuruluşlarındaki üç statünün (memur, sözleşmeli personel ve işçi) tamamını kapsıyor.

Üç yıl çalışma zorunluluğu ise 399 sayılı KHK'nin 3/c maddesi kapsamındaki sözleşmeli personel için geçerli. 2021 yılında atanacak İşçi ve memurlar bu kapsamda değil. Sözleşmeli personel için de üç istisna söz konusu. Bunlar;

1- Kurumsal alım yöntemi ile teşebbüslerde sözleşmeli personel pozisyonlarına atananlar,

2- Mesleğe özel yarışma sınavı ile yardımcı olarak girilen kadrolar (örneğin müfettiş yardımcılığı, uzman yardımcılığı, stajyer kontrolörlük gibi kadrolar)

3- Bulunulan pozisyondan farklı ve öğrenim durumu itibarıyla ihraz ettikleri unvanlı kadro ve pozisyonlara yapılacak atamalar (örneğin memur unvanlı pozisyona atanmış personelin mühendis unvanlı bir kadro veya pozisyona atanması),

Ayrıca, Devlet memuruyken istifa ederek KİT yönetim kurulu kararı ile doğrudan sözleşmeli olarak atananların da dördüncü istisna olduğunu değerlendirmekteyiz.