Öğretmenin sonradan engelli olması memuriyet statüsünü etkiler mi?

Soru: 6 yıldır öğretmen olarak çalışmaktayım. Normal bir şekilde memuriyete girdim. Şu an itibariyle yüzde 90 engelli sağlık raporu alabiliyorum. Ama bu rapor zihinsel veya ortopedik rahatsızlıklardan kaynaklanmamaktadır. Alacağım bu rapor memuriyetim için olumsuz bir durum oluşturur mu?

Cevap: Öğretmenliğe atanmak için gerekli şartlar Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmen Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinin 5. maddesinde düzenlenmiştir. Madde hükmüne göre atama için özel olarak belirlenen şartlar yanında 657 sayılı Kanunun 48. maddesinde sayılan şartların taşınması zorunludur.

Devlet Memurları Kanununun 48. maddesine göre öğretmen adaylarının madde hükmünde sayılan diğer şartlarla birlikte "53 üncü madde hükümleri saklı kalmak kaydı ile görevini devamlı yapmasına engel olabilecek akıl hastalığı bulunmamak." koşulunu taşıması gerekmektedir. Kanunun 53. maddesi ise engelli memur istihdam yükümlülüğüne ilişkin düzenlemeler içermektedir.

Milli Eğitim Bakanlığı da engelli personel istihdam etme yükümlülüğü kapsamında olup, öğretmenler de dahil Bakanlığın toplam personel sayısının yüzde 3'ü oranında engelli personel istihdam etmek zorundadır. Engelli Kamu Personel Seçme Sınavı ve Engellilerin Devlet Memurluğuna Alınmaları Hakkında Yönetmeliğin 13. maddesine göre engelli adayların öğretmen kadrolarına yerleştirme işlemleri EKPSS sonuçları kullanılarak Milli Eğitim Bakanlığınca yapılmakta olup bu kapsamda kontenjan dahilinde çok sayıda engelli öğretmen istihdam edilmektedir.

Yukarıdaki hüküm ve açıklamalardan görevini devamlı yapmasına engel olabilecek akıl hastalığı bulunmayanların Devlet memuru olarak atanmasına mani bir durum olmadığı anlaşılmaktadır. 53. madde kapsamında engelli kontenjanları dahilinde yapılacak atamalarda bu şart da aranmamaktadır. Dolayısıyla akıl hastalığı dışındaki bedensel engellerin polislik gibi belirli mesleklere atanma dışında genel olarak memur olmaya olumsuz bir etkisi yoktur.

Uygulamada memuriyete engelli statüsünde girmemekle birlikte engelliliğe ilişkin sağlık kurulu raporu ile yüzde 40 ve daha üzeri engelli olduğunu belgelendirenler kurumlarına başvurmaları halinde yüzde 3 oranındaki kontenjana dahil edilmekte ve engelli statüsü kapsamına alınmaktadır.

Sonuç olarak memurun sonradan engelli hale gelmesinin memuriyetin sona ermesine yol açmayacağını, ancak atanmada özel şart olarak sağlık şartı getirilen mesleklerde (polislik gibi) bu durumun atanma şartlarının sonradan kaybedilmesine sebep olacağını, bu durumda memurun farklı bir unvana atanması gerektiğini değerlendirmekteyiz.