Doktor öğretim üyesinin görev süresinin uzatılmamasına dair önemli karar

Dava konusu olayda doktor öğretim üyesinin, bağlı olduğu üniversitede görev süresinin yenilenmesi için gerekli olan ve yönerge ile belirlenen atama kriterlerini sağlamadığı gerekçesiyle 20.11.2018 sona eren görev süresi uzatma işlemi yapılmayarak ilişiği kesilmiştir.

İlk derece mahkemesi adayın söz konusu görev süresi uzatma işlemi için yayın şartını sağlamak amacıyla makalesini görev süresi bitmeden (14.10.2018) yayına gönderdiğini ve dava sürecinde (13.03.2019) yayımlanması sonucunda mevzuatla ulaşılması amaçlanan akademik yeterliliğin sağlandığı kanaatine varıldığından dava konusu işlemi iptal etmiştir.

Ancak, uyuşmazlığa neden olan atama kriterlerindeki koşulları davacının taşıyıp taşımadığının teknik bilgi gerektirmesi sebebiyle istinaf mahkemesi bilirkişi incelemesi yaptırılmasına karar vermiştir. Hazırlanan raporda, davacının idareye başvuru tarihinde yayının basılmamış olduğu, bu haliyle makalenin yayınlanıp yayınlanmayacağını idarenin bilmesi mümkün olmadığından ve değerlendirmeye alınmamasının yerinde olduğu, sonuç olarak dergilerde makale yayınlanması kriterini taşıdığı ancak başlıca yazar olma şartını ve görev süresi bitmeden yayınlamış olma şartını taşımadığı, bu sebeple ilgili yönergede belirtilen puanlama şartını sağlamadığı; öte yandan davacıdan aranılan puanlama şartlarının ilgili mevzuatta ilk atamadan sonraki üçüncü yenileme yapılabilmesi için aranan kriter olduğunun belirtildiği, davacının görev süresinin yenilemesinde aranılması gereken kriterin üçüncü ve dördüncü yenilemede aranmadığı, beşinci yenilemede arandığı, bu hususta takdirin mahkemeye ait olduğu belirtilmiştir.

Bölge İdare Mahkemesi hükme esas alınabilecek nitelikte bulunan rapor uyarınca, davacının görev süresini 3. kez yenilemede sağlanması gereken mevzuatta aranılan asgari bilimsel makale yayımlama şartlarını 5. yenileme aşamasına gelindiği halde hala sağlamadığından eğitim hizmetlerinin yürütülmesinde kalitenin sağlanması, hizmetin etkin ve verimli yürütülmesi ilkeleri ile bağdaşmayıp akademik yeterliliğini ortaya koyamadığını belirtip, görev süresinin yenilenmemesine ilişkin dava konusu işlemde kamu yararına, hizmet gereklerine ve hukuka aykırılık görülmediğine hükmetmiştir.

İSTANBUL BÖLGE İDARE MAHKEMESİ

7. İDARİ DAVA DAİRESİ

Esas : 2019/1761

Karar: 2020/1168

İSTEMİN ÖZETİ : ....... Üniversitesi .... Bölümü'nde doktor öğretim üyesi olarak görev yapmakta olan davacının, görev süresinin uzatılmamasına ilişkin ... Üniversitesi Yönetim Kurulu'nun 07/12/2018 tarih ve 2018/759-21 sayılı kararının iptali ile söz konusu işlem dolayısıyla mahrum kalınan parasal ve diğer özlük haklarının iadesine karar verilmesi istemiyle açılan davada; dava konusu işlemin iptaline, tazminat talebinin kabulüne ve işlem nedeniyle yoksun kalınan mali haklarının hak edilmesi gereken tarihlerden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalı idarece hesaplanarak davacıya ödenmesine karar veren İstanbul 4. İdare Mahkemesi'nin 24/06/2019 gün ve E:2019/413, K:2019/1469 sayılı kararının; davalı idare vekili tarafından, davacının görev süresinin atama tarihinden itibaren 4 kez uzatıldığı, görev süresinin yenilenmesi için gerekli yönerge ile belirlenen kriterleri sağlamadığı, işlemin tesis edildiği andaki şartlara göre karar verilmesi gerektiği, idarenin takdir hakkına yargı kararı ile müdahale edilemeyeceği, davacının akademik yeterliliğinin tespiti için bilirkişi incelemesi yapılması gerektiği, akademik yeterliliğin sağlanabilmesi için makale yayımlamış olmasının yanında asgari puan şartını da sağlamış olması gerektiği, dava konusu işlemin hukuka, bilime, etik kurallara ve kamusal vicdana uygun olduğu, davacının amacının bilim-öğretim değil kadro tutmak olduğu, idarenin görevinin sınırlı kamusal kaynakların en faydalı şekilde kullanılmasını sağlamak olduğu, davacının iyi niyetli olmadığı, idarenin yargı kararı ile atama yapmaya zorlanamayacağı ileri sürülerek kaldırılması ve istinaf yoluyla işin esası hakkında yeniden karar verilmesi istenilmektedir.

SAVUNMANIN ÖZETİ : Davalı idarenin aradığı kriterlerin, ilk atamada aranması gereken kriterler olduğu, önceki atamalar objektif yapılmış ise ve kamu düzenini ihmal etmiyorsa 5. kez yapılacak atamada objektif kriterlere aykırı olduğundan ve kamu düzeninin ihlal edildiğinden bahsedilemeyeceği, davalı idarenin istinaf dilekçesindeki açıklamaların haksız ve gerçeğe aykırı olduğu, hukuken kabulünün mümkün olmadığı, davalı idarenin objektif kriterlere aykırı hatalı puanlama yaptığı, dava dosyasına sunulan uzman görüşlerinin dikkate alınmadığı, müvekkilinin yeniden atanma kriterlerini sağladığı, aynı durumda olup üniversitede görev süresi yenilenen bir çok öğretim görevlisi bulunduğu, davalı idare iddialarının kamu yararı ve hizmet gereği ilkeleri ile bağdaşmadığı, dava konusu işlemin hukuken geçerli bir sebebe dayanmadığı, İdare Mahkemesi kararında hukuki isabetsizlik bulunmadığı ileri sürülerek istinaf başvurusunun reddi gerektiği savunulmuştur.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren İstanbul Bölge İdare Mahkemesi Yedinci İdare Dava Dairesi'nce, dava dosyası incelenerek gereği görüşüldü: Dava, .... Üniversitesi .... Bölümü'nde doktor öğretim üyesi olarak görev yapmakta olan davacının, görev süresinin uzatılmamasına ilişkin ... Üniversitesi Yönetim Kurulu'nun 07/12/2018 tarih ve 2018/759-21 sayılı kararının iptali ile söz konusu işlem dolayısıyla mahrum kalınan parasal ve diğer özlük haklarının iadesine karar verilmesi istemiyle açılmıştır. İstanbul 4. İdare Mahkemesi'nin 24/06/2019 gün ve E:2019/413, K:2019/1469 sayılı kararı ile; " ... her ne kadar dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte davacının ilgili mevzuat hükümlerinde aranan asgari puan ve Sayfa 1/4 uluslararası dergide yayın şartlarını taşımamakta ise de, davacının görev süresi sona ermeden (dava konusu işlemden önce) 14/10/2018 tarihinde yazdığı makaleyi SCIE sisteminde taranan uluslararası dergiye göndermesi, dava devam ederken de makalenin 13 Mart 2019 tarihinde kabul edilerek yayımlanması karşısında, mevzuatla amaçlanan akademik yeterliliğin sonucu itibariyle sağlanmış olduğu kanaatine varıldığından dava konusu işlemde kamu yararına ve hakkaniyet ilkelerine uyarlık görülmemiştir ." gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline, tazminat talebinin kabulüne ve işlem nedeniyle yoksun kalınan mali haklarının hak edilmesi gereken tarihlerden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalı idarece hesaplanarak davacıya ödenmesine karar verilmiş, davalı idarece bu karara karşı istinaf yoluna başvurulmuştur.

2547 Yükseköğretim Kanunu'nun "Doktor Öğretim Üyesi" başlıklı 23.maddesinin ( a) bendinde, " Yükseköğretim kurumlarında açık bulunan doktor öğretim üyesi kadroları rektörlükçe ilan edilir. İlan edilen bu kadrolara fakültelerde dekan; diğer birimlerde müdürler, biri o birimin yöneticisi biri de o yükseköğretim kurumunun dışından olmak üzere üç profesör veya doçent tespit ederek bunlardan adayların her biri hakkında yazılı mütalaa isterler. Dekan veya ilgili müdür yönetim kurullarının görüşünü aldıktan sonra önerilerini rektöre sunar. Atama rektör tarafından en çok dört yıl süre ile yapılır. Her atama süresinin sonunda görev kendiliğinden sona erer. Görev süresi sona erenler yeniden atanabilirler." hükmüne; (c) bendinde , " Yükseköğretim kurumları, doktor öğretim üyesi kadrosuna atama için Yükseköğretim Kurulunun onayını almak suretiyle, münhasıran bilimsel kaliteyi artırmak amacına yönelik olarak, bilim disiplinleri arasındaki farklılıkları da göz önünde bulundurarak, objektif ve denetlenebilir nitelikte ek koşullar belirleyebilirler. " kuralına yer verilmiştir.

..... Üniversitesi Öğretim Üyeliğine Yükseltilme ve Atanma Kriterleri Yönergesinin " Yardımcı Doçent Kadrosuna Yeniden Atanma" başlıklı 8.maddesinin 1. bendinde , yardımcı doçent (doktor öğretim üyesi) kadrosuna ikinci ve daha sonraki atamalar için başvuru koşulları sayılmış; (b/8) alt bendinde; Akademik Değerlendirme ve Yükseltilme Puanlama Formunun puanlama esaslarına göre, iki yılda bir yapılan ikinci ve sonraki kadro yenilemelerinde; " ..... Temel Alanında yardımcı doçentin, alanı ile ilgili tüm faaliyetlerden toplam 50 puan almış olması gerekmektedir. Toplam puanın en az 25 puanının 1-12 ve 16-26, 48 numaralı faaliyetlerden, en az 15 puanının ise 32 ve 50 numaralı faaliyetlerden toplanmış olması istenir. Yardımcı doçentlik kadrosuna ilk atamadan sonraki üçüncü yenilemenin yapılabilmesi için .... kapsamındaki dergilerde adayın başlıca yazar olduğu en az bir makale yayımlamış olması istenir." kuralına yer verilmiştir.

Dava dosyasının incelenmesinden, ... Üniversitesi .... Fakültesi .... Bölümünde doktor öğretim üyesi (yardımcı doçent) kadrosunda görev yapan ve en son 02/12/2016 tarihinde iki yıl süreyle görev süresi 4. kez uzatılan davacının, ... Üniversitesi ... Fakültesi Yönetim Kurulunun 02/11/2018 tarih ve 30/2018 sayılı kararıyla; ... Üniversitesi Öğretim Üyeliğine Yükseltilme ve Atanma Kriterleri Yönergesinin 8.maddesinde belirtilen "asgari puan şartı" ile "ilk atamadan sonraki üçüncü yenilemenin yapılabilmesi için olması gereken .... kapsamındaki uluslararası hakemli dergilerde yayınlanmış makale bulunması" koşullarını taşımadığı gerekçesiyle oyçokluğuyla görev süresinin uzatılmaması için Üniversite Yönetim Kuruluna teklifte bulunulduğu, anılan karar uyarınca .... Üniversitesi Yönetim Kurulunun 07/12/2018 tarih ve 2018/759-21 sayılı kararıyla; teklifte belirtilen sebeplerle davacının 20.11.2018 tarihinde sona eren görev süresinin uzatılmamasına karar verildiği, bu kararın iptali ile yoksun kalınan mali haklarının iadesi istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmıştır.

Olayda, dava konusu işlemin sebebini oluşturması nedeniyle davacının, .... Üniversitesi Öğretim Üyeliğine Yükseltilme ve Atanma Kriterleri Yönergesinin 8.maddesinde belirtilen "asgari puan şartı" ile "ilk atamadan sonraki üçüncü yenilemenin yapılabilmesi için olması gereken..... kapsamındaki uluslararası hakemli dergilerde yayımlanmış başlıca yazarı olduğu makale bulunması" koşullarını taşımayıp taşımadığının ortaya konulması gerektiğinden uyuşmazlığın çözümünün teknik bilgi gerektirmesi sebebiyle Dairemizce dosya üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılmasına karar verilmiştir.

Dairemizce bilirkişi olarak belirlenen .... Üniversitesi .... Fakültesi .... bölümünde görev yapan Doç. Dr. K1 tarafından hazırlanan raporda, " davacının ... kapsamındaki bir dergide yayını bulunduğu, ancak .... Üniversitesi Öğretim Üyeliğine Yükseltilme ve Atanma Kriterleri Yönergesinin 8.maddesinde belirtilen başlıca yazar olma şartını taşıması gerektiği, bahsi geçen yönergede belirtilen başlıca yazar tanımına uyması için sorumlu bir yayında iletişimin kurulması için ismi üzerinde niteleme yapılan yazarı ve iletişim yazarı belli olmayan çalışmalarda birinci isim olması; yayımlanmamış ancak kurallara göre tamamlanarak kabul edilmiş bir projenin yürütücüsü olması, çok uluslu projelerde ülke bazındaki yürütücü olması gerektiği, davacının ise sözkonusu yayında birinci isim değil son isim olduğu, proje yürütücüsü olmadığı, ülke bazında yürütücü olduğuna dair belge sunulmadığı; makalenin 22.03.2019 tarihinde yayımlandığı, davacının idareye başvuru tarihinde yayının basılmamış olduğu, bu haliyle makalenin yayınlanıp yayınlanmayacağını idarenin bilmesi mümkün olmadığından değerlendirmeye alınmamasının yerinde olduğu, sonuç olarak ... kapsamındaki dergilerde makale yayınlanması kriterini taşıdığı ancak başlıca yazar olma şartını ve görev süresi bitmeden yayınlamış olma şartını taşımadığı, bu sebeple ilgili yönergede belirtilen puanlama şartını sağlamadığı; öte yandan davacıdan aranılan puanlama şartlarının ilgili mevzuatta ilk atamadan sonraki üçüncü yenileme yapılabilmesi için aranan kriter olduğunun belirtildiği, davacının 27/11/2014 tarihindeki üçüncü yenilemesinde aranılması gereken kriterin üçüncü ve dördüncü yenilemede aranmadığı, beşinci yenilemede arandığı, bu hususta takdirin mahkemeye ait olduğu " görüşlerine yer verilmiştir.

Taraflara tebliğ edilen bilirkişi raporuna davacı tarafından yapılan itirazlar yerinde görülmemiş, söz konusu rapor Dairemizce hükme esas alınabilecek nitelikte bulunmuştur. Uyuşmazlıkta, ... Üniversitesi ... Fakültesi ... Bölümünde doktor öğretim üyesi (yardımcı doçent) kadrosunda görev yapan ve en son 27/11/2016 tarihinde iki yıl süreyle görev süresi 4. kez uzatılan davacının, görev süresinin yenilenebilmesi için gerekli olan, ... Üniversitesi Öğretim Üyeliğine Yükseltilme ve Atanma Kriterleri Yönergesinin 8.maddesinde belirtilen "Yardımcı doçentlik kadrosuna (DR öğretim üyesi) ilk atamadan sonraki üçüncü yenilemenin yapılabilmesi için ... kapsamındaki dergilerde adayın başlıca yazar olduğu en az bir makale yayımlamış olması istenir." şartını taşımadığı, görev süresinin sona erdiği tarih itibariyle ... kapsamındaki dergilerde başlıca yazarı olduğu en az bir makalesinin bulunmadığı, .... kapsamındaki bir dergide görev süresinin sona erdiği 20.11.2018 tarihinden çok sonra 22.03.2019 tarihinde yayımlandığı, kaldı ki bu makalenin de başlıca yazarı olmadığı görülmektedir.

Öte yandan, ... Üniversitesi Öğretim Üyeliğine Yükseltilme ve Atanma Kriterleri Yönergesinin 8.maddesinde doktor öğretim üyesi (yardımcı doçent) kadrosuna üçüncü yenileme yapılabilmesi için aranılan " .... kapsamındaki dergilerde adayın başlıca yazar olduğu en az bir makale yayımlamış olması istenir." kriteri davacının üçüncü ve dördüncü görev yenilemesinde aranılmamış ise de, davalı idarenin inisiyatif kullanarak takdir hakkı çerçevesinde 3. ve 4. yenilemelerde bu kriterleri aramadığı, ancak 5. kez yenileme aşamasında bu kriteri gözettiği görülmüş olup, öğretim görevlilerinin akademik gelişimini ve yeterliğini ortaya koymak için getirildiği anlaşılan bu kriterin 3. ve 4. yenilemelerde aranmamış olması bir sonraki yenilemede aranmayacağı anlamına gelmediği gibi 3. yenilemede sağlanması gereken bir kriterin 5. yenileme aşamasına gelindiği halde hala sağlanmamış olması ve aradan geçen iki dönem boyunca bilimsel bir makalenin yayınlanmamış olmasının eğitim hizmetlerinin yürütülmesinde kalitenin sağlanması, hizmetin etkin ve verimli yürütülmesi ilkeleri ile bağdaşmadığı sonucuna varılmıştır.

Bu durumda, davalı üniversite bünyesinde doktor öğretim üyesi kadrosunda bulunan davacının .... Üniversitesi Öğretim Üyeliğine Yükseltilme ve Atanma Kriterleri Yönergesinin 8.maddesinde belirtilen kriterleri sağlamadığı, mevzuatta aranılan asgari bilimsel makale yayımlama şartlarını taşımadığı, akademik yeterliliğini ortaya koyamadığı anlaşıldığından, 20.11.2018 tarihinde sona eren görev süresinin yenilenmemesine ilişkin dava konusu işlemde kamu yararına, hizmet gereklerine ve hukuka aykırılık görülmemiş; dava konusu işlemi iptal eden idare mahkemesi kararında ise hukuki isabet bulunmamıştır.

Açıklanan nedenlerle, istinaf başvurusunun kabulüne, İstanbul 4. İdare Mahkemesi'nin 24/06/2019 gün ve E:2019/413, K:2019/1469 sayılı kararının kaldırılmasına, davanın reddine, aşağıda dökümü yapılan 1.639,90-TL yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına, istinaf safhasında davalı idarece yapılan 208,40-TL posta gideri ile Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca belirlenen 1.700,00-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine, 492 sayılı Yasa'nın 13/j maddesi uyarınca 121,30-TL istinaf başvuru harcının ve 73,10-TL yürütmeyi durdurma harcının davacıdan tahsili için ilgili Vergi Dairesi Başkanlığı'na müzekkere yazılmasına, artan posta avansının resen ilgilisine iadesine bu kararın tebliğini izleyen günden itibaren 30 gün içinde Danıştay'a temyiz yolu açık olmak üzere 09/07/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.