Eş durumundan zorunlu hizmet ertelemede son iki yılda 360 gün sigortalılık süresi aranır mı?

Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmenlerinin Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinin "Zorunlu çalışma yükümlülüğü ertelenecekler" başlıklı 45. maddesindeki hükümlere göre öğretmenler zorunlu hizmet yükümlülüklerini erteletebilmektedirler.

İlgili madde şu şekildedir:

"Zorunlu çalışma yükümlülüğü ertelenecekler
MADDE 45 - (1) Birinci, ikinci ve üçüncü hizmet alanlarındaki eğitim kurumlarında görev yapmakta olan öğretmenlerden;
a) Aile birliği veya sağlık mazeretlerinin devam ettiğini belgelendirenlerin, bir sonraki yer değiştirme dönemine kadar,
b) Eşi aday memur olanların, eşinin adaylığının kaldırıldığı tarihten bir sonraki yer değiştirme dönemine kadar,
c) Eşi, 30 Eylül tarihi itibarıyla askerde olanların, bir sonraki yer değiştirme dönemine kadar,
ç) Başvuruların son günü itibarıyla kendisi veya eşi aylıksız izinli olanların, bir sonraki yer değiştirme dönemine kadar,
d) Alanlarında norm kadro olmaması ya da norm kadro açığı olmaması sebebiyle atanamayanların, atamaları gerçekleştirilene kadar,
e) Başvuruların son günü itibarıyla son altı ay içinde eş, çocuk, anne, baba veya kardeşlerinden birinin hayatını kaybettiğini belgelendirenlerin, bir sonraki yer değiştirme dönemine kadar,
zorunlu çalışma yükümlülükleri ertelenir."

Bu hükümlerin 1. fıkrası (a) bendindeki; "a) Aile birliği veya sağlık mazeretlerinin devam ettiğini belgelendirenlerin, bir sonraki yer değiştirme dönemine kadar," hükümlerine göre eş durumundan zorunlu hizmeti erteleyebilmek için eş durumu mazeretinin devam ettiği belgelendirmesi gerekmektedir.

Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmenlerinin Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinin "Mazeret ve engellilik durumuna bağlı yer değiştirmeler" başlıklı 49. maddesi 1. fıkrasındaki; "(1) Öğretmenlerin; aile birliği, sağlık, can güvenliği mazeretlerine veya engellilik durumuna bağlı yer değiştirmeleri hakkında, Devlet Memurları Kanunu ile Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmelik hükümleri uygulanır." hükümleri bulunmaktadır.

Bu hükmün atıfta bulunduğu 25.6.1983 Tarihli ve 18088 Sayılı Resmi Gazete'de Yayımlanan Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmeliğinin "Aile Birliği Mazeretine Bağlı Yer Değişikliği" başlıklı 14. maddesinde Aile birliği mazeretine dayanarak yer değişikliği yapacakların bu durumu nasıl belgelendireceklerine şartların ne olacağına dair hükümler bulunmaktadır.

İşte o madde;

"Aile Birliği Mazeretine Bağlı Yer Değişikliği
Madde 14 - Aile birliği mazeretine dayanarak yer değişikliği memurun;
a) Kamu personeli olan eşinin, kurum içi yer değiştirme suretiyle atanma imkanının olmaması veya mevzuatı uyarınca eşin zorunlu yer değiştirmeye tabi tutulan bir görevde bulunması durumunda bu kapsamdaki eşin bulunduğu yere,
b) Eşlerin her ikisinin de aynı kurumda çalışıyor olması halinde, kurumun daha fazla hizmet ihtiyacı duyduğu yere,
c) Eşlerin farklı kurumda çalışıyor olması halinde kurumlar arasında gerekli koordinasyon sağlanmak suretiyle her iki kurumun da öncelikli hizmet ihtiyacının bulunduğu yere,
d) Kamu personeli olmayan eşinin, talep edilen yerde başvuru tarihi itibarıyla son iki yıl içinde 360 gün sosyal güvenlik primi ödemek suretiyle kendi adına veya bir hizmet akdi ile işverene bağlı olarak çalışmış ve halen çalışıyor olması halinde bu durumda olan eşin bulunduğu yere,
e) Milletvekili, belediye başkanı, muhtar veya noter olan eşlerinin bulunduğu yere,
atanması suretiyle yapılabilir.
Aile birliği mazeretine dayanarak yer değiştirme isteğinde bulunan memur, eşinin kamu kurum ve kuruluşlarında kamu personeli olarak çalıştığına veya atanmayı talep ettiği yerde eşinin başvuru tarihi itibarıyla son iki yıl içinde 360 gün sosyal güvenlik primi ödemek suretiyle kendi adına veya bir hizmet akdi ile işverene bağlı olarak halen çalıştığına ya da birinci fıkranın (e) bendinde sayılan görevlerde bulunduğuna ilişkin belgeyi kurumuna ibraz etmekle yükümlüdür. Ayrıca yer değiştirme başvurusuna, evlilik durumunu kanıtlayan belgenin de eklenmesi gerekir.
Genel sağlık bakımından önemi haiz sağlık personeli hakkında özel yönetmelikte düzenleme yapılması kaydıyla birinci fıkranın (d) bendine ilişkin farklı usul ve esaslar belirlenebilir."

Bu hükümlerin 2. fıkrasındaki; "Aile birliği mazeretine dayanarak yer değiştirme isteğinde bulunan memur, eşinin kamu kurum ve kuruluşlarında kamu personeli olarak çalıştığına veya atanmayı talep ettiği yerde eşinin başvuru tarihi itibarıyla son iki yıl içinde 360 gün sosyal güvenlik primi ödemek suretiyle kendi adına veya bir hizmet akdi ile işverene bağlı olarak halen çalıştığına ya da birinci fıkranın (e) bendinde sayılan görevlerde bulunduğuna ilişkin belgeyi kurumuna ibraz etmekle yükümlüdür. Ayrıca yer değiştirme başvurusuna, evlilik durumunu kanıtlayan belgenin de eklenmesi gerekir." hükümlerine göre eş durumundan zorunlu hizmeti erteleyebilmek için eş durumu mazeretinin devam ettiği belgelendirmesi gerekmektedir.

Eşleri sigortalı olanların zorunlu hizmetini ertelemek için başvuru tarihi itibarıyla eşinin son iki yıl içinde 360 gün sosyal güvenlik primi ödediğinin belgelendirilmesi gerekmektedir.

Ayrıca, 2021 Yarıyıl Tatili Öğretmenlerin Aile Birliği, Sağlık, Can Güvenliği Mazeretleri ve Engellilik Durumu İle Diğer Nedenlere Bağlı Yer Değiştirme Duyurusunda Covid-19 salgını kapsamındaki, eş durumu belgesi ve sağlık kurulu raporları hususunda açıklamalar bulunmaktadır.

İşte o açıklamalar;

"Açıklama: Covid-19 salgını nedeniyle kısa çalışma ödeneği veya nakdi ücret desteği kapsamında sigorta primleri eksik yatırılan veya sigorta primi yatırılmayan çalışanlar için atama işlemine münhasır olmak üzere, son iki yıllık süre zarfında aranılan 360 gün sigortalılık hizmetinde, eksik yatırılan veya yatırılmayan prim günleri aylık 30 prim günü üzerinden hesaplanacak ve prim günü bu hesaplama sonrasında son iki yıl içerisinde ve birinci aşama başvurularının son günü itibarıyla en az 360 günü bulan çalışanların öğretmen olan eşlerinin başvuruları, aranılan diğer şartları da taşımaları kaydıyla kabul edilecektir."

Açıklama: Covid-19 salgını nedeniyle Sağlık Bakanlığınca alınan tedbirler kapsamında 01.01.2020 tarihinden itibaren sonlanmış veya sonlanacak süreli engelli sağlık kurulu raporları geçerli kabul edilecektir.

Bu hususu; "Öğretmenlerin zorunlu çalışma yükümlülüklerinin ertelenmesine dair yazı yayımlanacak mı?" haberimiz de detayları ile açıklamıştık.

Dolayısıyla; Milli Eğitim Bakanlığı öğretmenlerin zorunlu çalışma yükümlülüklerinin erteletme sürecinde, özür durumu kılavuzunda yer alan; Covid-19 salgını kapsamındaki, eş durumu belgesi ve sağlık kurulu raporları hususundaki açıklamaları bir an önce kamuoyuna duyurmalıdır.

Ahmet KANDEMİR