5434 ve 5510'a göre Ölüm yardımı/Cenaze ödeneğinde 3 katlık bir fark var!

Sosyal güvenlik kapsamında halen görevde olan veya emekli memurun vefatında Devlet en azından cenaze masraflarının karşılanması amacıyla ölüm yardımı veya cenaze ödeneği adı altında yardım yapmaktadır.

Sosyal güvenlik kapsamında yapılan her yardımda olduğu gibi bu yardımda sosyal devlet ilkesinin bir gereği olarak görünmektedir. Emekli, malullük, vazife malullüğü aylığı almakta iken vefat halinde sosyal güvenlik kanunlarında bulunan hükümlere göre ölüm yardımı veya cenaze ödeneği olarak bir yardım yapılması benimsenmiştir.

- Ölüm yardımı adı altında yapılan ödemeler 5434 e tabi olanların,

- Cenaze ödeneği adı altında yapılan ödemelerin de 5510 a tabi olanların,

vefatlarında yapılan bir ödeme şeklidir.

Ancak, hep ifade ettiğimiz şekilde eski memur emeklisinin vefat etmesinde ödenen ölüm yardımı tutarı ile yeni memur olarak ifade edilen 5510 a tabi memur emeklisi olacakların vefatında ödenen/ödenecek tutarlar aynı tutarda olmamaktadır.

Burada 5434 e tabi memur emeklisinin vefatında yapılan yardım daha fazla, 5510 a tabi memur emeklisinin vefat etmesi halinde ise daha az yardım yapılmaktadır.

A) 5434 e tabi memur emeklisinin vefatında ölüm yardımı hangi kurala göre kime ödenmektedir:

5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu Ek Madde 4 hükmü ile beraber 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu Madde 208 hükümleri birlikte uygulanarak ölüm yardımı ödeme tutarı belirlenmektedir.

Emekli aylığı almakta iken vefat edenlerden ölüm yardımı ödenecek olanlar öncelik sırasına göre:

- Emekli memur görevde Kurumlarına beyanname verirler ve ölümünde ölüm yardımının ödeneceği kişiyi seçerler. Bu seçtikleri kişi öncelik sırasına göre ölüm yardımı ödenecek kişidir.

- Şayet emekli memur görevde iken bir kişi belirlememişse vefatında dul eşi ölüm yardımı alır.

- Dul eş yok ise çocukları ölüm yardımını paylaşırlar.

- Dul eş ve çocuklar da bulunmuyorsa vefat eden emeklinin anne ve babası ölüm yardımını alır.

- Bu kişilerden hiç birisi bulunmuyor ise vefat eden emeklinin kardeşleri ölüm yardımını ortak olarak alırlar.

- Kardeş de dahil aile yakınlarından kimse bulunmuyorsa bu defa ölüm yardımı cenazeyi kaldıranlara,

Verilmektedir.

Ölüm yardımında en az ödenecek tutar bulunur. Bu tutarın hesabında en yüksek devlet memuru ek göstergesi ve memur maaş katsayısı esas alınır. Şayet bu hesaplamadan daha yüksek aylık alıyorsa aylık tutarı kadar ödenir. Bu ödemeler 1 defaya mahsus yapılan ödemeler olmaktadır.

5434 kurallarına göre emekli aylığı alan kişinin vefatında yapılan ölüm yardımı ödemesinde en yüksek Devlet memuru aylığının ek göstergesi dahil 2 katı tutarında yapılır. Hesaplama şekli; 1500 gösterge + 8500 en yüksek devlet memuru ek göstergesi x 0,165786 2021 Ocak-Temmuz katsayısı = 1575 x 2 katı =3150 TL. dir. Bu rakam en az ödenecek tutardır. Şayet memurun emekli aylığı daha fazla ise fazla olan tutar ödenir. Yani emeklinin aylığı 3750 TL. ise bu tutar ödenir.

B) 5510 a tabi memur emeklisinin vefatında ölüm yardımı hangi kurala göre kime ödenmektedir:

5510 sayılı Kanun Madde 37 hükmüne göre Sosyal Güvenlik Kurumu Yönetim Kurulunca belirlenerek Bakan tarafından onaylanan tutar 5510 sayılı Kanuna göre aylık almakta iken ölen memurun hak sahiplerine ödenmektedir. 2021 yılı için bu tutar 918 TL. olmaktadır. Her yıl bu tutar Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından yeniden belirlenmektedir.

Ödenen tutar, cenaze ödeneği adı altında yapılır ve öncelik sırasına göre;

-Dul eşine,

-Dul eş yoksa çocuklarına,

-Çocuklarda yoksa anne ve babasına,

-Anne ve babası da yoksa kardeşlerine,

-Bunlardan hiç kimse yoksa cenazeyi kaldıran gerçek veya tüzel kişilere ödenir.

Sonuç Değerlendirmemiz:

5434 e göre emekli aylığı, malullük aylığı, vazife malullüğü aylığı almakta iken vefat eden memurlar için ödenecek olan en düşük ölüm yardımı 2021 yılı birinci yarı yılı için 3150,- TL.dir.

5510 a göre yaşlılık aylığı, malullük, aylığı, vazife malullüğü aylığı almakta iken vefat eden memurlar için ödenecek olan cenaze ödeneği tutarını ise SGK Yönetim Kurulu 1 yıllık olarak belirlemektedir. 2021 yılı için bu tutar 918 TL. dir.

Ölüm yardımı veya Cenaze Ödeneği tutarlarının 5434 veya 5510 şeklinde ayrım yapılmadan tek bir tutar üzerinden ödenmesinin, uygun olacağını değerlendirmekteyiz.

NOT: Hem ölüm yardımı hem de cenaze ödeneği sadece emeklinin vefatında yapılan ödeme şekli olup, hak sahipliği aylığı alanların vefatında ölüm yardımı ödemesi yapılmaz.