Koruma güvenlik görevlisi saç uzatıp sakal bırakabilir mi?

Soru: 657'ye bağlı koruma ve güvenlik memuruyum. Bildiğiniz gibi saç uzatma ile ilgili düzenleme iptal edildi. Yani memurlar artık saç uzatmakta serbest ve bunun örneklerini de görüyorum. Sorum şu, biz 657'ye bağlı koruma ve güvenlik memurları da saç uzatmakta serbest mi yoksa üniformalı olduğumuz için bizde farklı bir uygulama mı oluyor?

Cevap: Devlet memuru statüsünde istihdam edilen koruma ve güvenlik görevlileri genel idare hizmetleri sınıfı kapsamındadır. 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun ek 19. maddesinde, Devlet memurlarının kanun, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ve yönetmeliklerin öngördüğü kılık ve kıyafet kurallarına uymak mecburiyetinde olduğu hükme bağlanmış, Kanunun 125/A maddesinde kılık kıyafet hükümlerine aykırı davranmanın yaptırımı olarak uyarma cezası verilmesi öngörülmüştür.

Kamuda görev yapan personelin kılık kıyafet konusunda uymakla yükümlü olduğu düzenlemeler Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Çalışan Personelin Kılık ve Kıyafetine Dair Yönetmelik ile düzenlenmiştir. Söz konusu Yönetmeliğin kapsamında kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan memurlar ile sözleşmeli personel, geçici görevle çalışan personel ve işçiler bulunmaktadır. Yönetmeliğin erkek çalışanların kılık ve kıyafetini düzenleyen 5/b maddesinde, "Erkekler;
Elbiseler temiz, düzgün, ütülü ve sade; ayakkabılar kapalı, temiz ve boyalı giyilir. Sandalet veya atkılı ayakkabı giyilmez. Bina içinde ve görev mahallinde baş daima açık bulundurulur. Kulak ortasından aşağıda favori bırakılmaz. Saçlar, kulağı kapatmayacak biçimde ve normal duruşta enseden gömlek yakasını aşmayacak şekilde uzatılabilir, temiz bakımlı ve taranmış olur. Hergün sakal tıraşı olunur ve sakal bırakılmaz. Bıyık tabii olarak bırakılır, uzunluğu üst dudak boyunu geçemez. Üstten alınmaz, yanlar üst dudak hizasında olur, alt uçları dudak hizasından kesilir. Kravat takılır, kravatı örtecek şekilde balıkçı yaka veya benzeri süveterler giyilmez. Hizmet gereğine uygun olarak verilmişse tek tip elbise giyilir.
Bina içinde gömleksiz, kravatsız ve çorapsız dolaşılmaz." hükümlerine yer verilmiştir. Madde hükmünde yer alan, "Kulak ortasından aşağıda favori bırakılmaz. Saçlar, kulağı kapatmayacak biçimde ve normal duruşta enseden gömlek yakasını aşmayacak şekilde uzatılabilir" ibaresi Danıştay İkinci Dairesinin 18.11.2020 tarihli ve E.2017/665; K.2020/3432 sayılı Kararı ile iptal edilmiştir. Bu çerçevede temiz ve taranmış olmak kaydıyla saçların uzatılmasında mevzuata aykırılık bulunmamaktadır.

Diğer taraftan Emniyet Genel Müdürlüğü 28.5. 2019 tarihli ve 101747 sayılı yazısında; özel güvenlik görevlilerinin bıyıklı görev yapabileceğini belirtirken "5188 sayılı Özel Güvenlik Kanun ve ilgili mevzuatında özel güvenlik görevlilerinin bıyıklı olarak görev yapmaları ile ilgili herhangi bir düzenleme bulunmadığı gibi, bıyıklı olarak görev yapmalarını engelleyen bir düzenleme de bulunmadığı" ilkesinden hareket etmiştir. Aynı ilkeden hareketle mevzuatında özel güvenlik görevlilerinin uzun saçlı olarak görev yapmasını engelleyen bir düzenleme bulunmadığı için bu personelin saçlarını uzatabileceğini ifade edebiliriz.

Sonuç olarak kamu kurum ve kuruluşlarında görev yapan koruma ve güvenlik görevlilerinin temiz ve taranmış olmak kaydıyla saçlarını uzatabileceğini, bu halin Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Çalışan Personelin Kılık ve Kıyafetine Dair Yönetmelik hükmümlerine aykırı olmadığını ve disiplin cezası yaptırımına tabi olmadığını değerlendirmekteyiz.

Ancak hergün sakal tıraşı olunması gerektiği ve sakal bırakılamayacağına ilişkin hükmün halen yürürlükte olması sebebiyle aynı değerlendirmeyi sakal konusunda yapamıyoruz. Üst yöneticiler dahil çoğu kamu görevlisini sakallı olarak görsek de kamuda görev yapanların sakal bırakmasının Yönetmeliğe aykırı olduğunu ve uyarma cezası yaptırımıyla karşı karşıya olduklarını belirtmek isteriz.