Hakim ve savcıların sosyal medyadan görüş beyan etmesi ne kadar doğru?
İfade özgürlüğü herkes için bir hak olmakla birlikte, hakim ve savcıların tarafsızlıklarına gölge düşürecek, yargıya olan güveni zedeleyecek türden sosyal medya açıklamalarından kaçınmaları gerekmektedir.
Türk Yargı Etiği Bildirgesinde hakim ve savcıların sosyal medyada yaptığı açıklamalara ilişkin olarak şu ilke belirlenmiştir:
"-Mesleki ve sosyal hayatlarında tarafsızlık ilkesine aykırı düşebilecek
her türlü söylem ve davranıştan kaçınır; konuşma ve beden dilini tarafsızlıklarını
ihlal etmeyecek biçimde gösterirler.
- Sosyal medya başta olmak üzere, kitle iletişim araçları vasıtasıyla
yapacakları yorum, değerlendirme ve paylaşımların kolaylıkla amacını aşan
sonuçlar doğurabileceğini ve tarafsızlıklarını sorgulanır hale getirebileceğini
öngörerek hareket ederler.
- İfade özgürlüğü kapsamında yazılı, görsel, işitsel ya da sosyal medyada düşüncelerini
açıklarken veya paylaşımlarda bulunurken, mesleğin gerektirdiği etik ilkelere
uygun hareket eder."
"- Mesleki işleyişe ilişkin konular ile yargı kararlarına dair yorum ve
değerlendirmelerinde yapıcı ve ölçülü olurlar. Meslektaşlarının yetkinliklerini,
yargının saygınlığına ve yargıya olan güvene zarar verebilecek şekilde tartışmaya
açmazlar"
2802 sayılı Hakimler ve Savcılar Kanununda, 657 sayılı Kanunun aksine basına
bilgi ve demeç vermeye dair bir yasak bulunmamaktadır. Ancak 2802 sayılı
Kanunda; 'hizmet içinde ve dışında, resmi sıfatının gerektirdiği saygınlık
ve güven duygusunu sarsacak nitelikte davranışlarda bulunmak', 'kusurlu
veya uygunsuz hareket ve ilişkileriyle mesleğin şeref ve nüfuzunu veya şahsi
onur ve saygınlığını yitirmek', 'yaptıkları işler veya davranışlarıyla görevini
doğru ve tarafsız yapamayacağı kanısını uyandırmak' gibi yasak fiiller,
hakimin sosyal medyada da mesleğin saygınlığını koruması gerektiğine işaret
etmektedir.
Diğer taraftan ifade hürriyeti bağlamında hakim ve savcıların sosyal medyada yaptığı açıklamaların en sorunlu yanı tarafsızlıklarının sorgulanacak olmasıdır. Tarafsızlık ilkesi yargısal faaliyetlerdeki en başat ilkedir. Bu nedenle hakim ve savcıların sosyal medyada üzerinden açıklama yaparken tarafsızlıklarına halel getirecek, yargıya olan güveni zedeleyecek ifadelerden kaçınması gerekir.
Ülkemiz geçmişte adliye kapılarında açıklama yapan hakim ve savcıları da görmüş olup, son zamanlarda bazı yargı mensuplarının sosyal medya üzerinden; "sokağa çıkma kısıtlaması, maske yasağı, aşı zorunluluğu gibi uygulamaları" eleştirmesi, kamuoyunun bir hakimin yargı sistemi ve yargısal süreçlere ilişkin beyanlarının doğruluğuna inanma konusundaki eğiliminden dolayı oldukça kaos çıkaracak niteliktedir.
Türk Yargı Etiği Bildirgesinde de yer aldığı üzere, hakim ve savcıların ifade özgürlüğü kapsamında sosyal medyada açıklama yaparken, yargı kararlarına dair yorum ve değerlendirmelerinde yapıcı ve ölçülü olmalı, tarafsızlıklarına gölge düşürmemeli, yargıya olan güvene zarar verebilecek şekilde tartışmaya açmamalıdır.