Malul veya engelli kamu personeli 65 yaşına kadar çalışabilir mi?

Kamu kurumlarında çalışan, en az yüzde 40 ve üzerinde engelli raporu olan (işçi ve memur) kamu personeli; emeklilik şartlarını taşımasına rağmen, "kendi isteği halinde" 65 yaşına kadar çalışabilir mi?

Sadece malul veya engeli olmayanlar değil, rahatsızlıkları ayırt edilmeksizin tüm çalışanlar, istisnalar hariç 65 yaşını dolduracakları tarihe kadar görevlerini yapabilir.

2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 60 ıncı maddesinde yer alan hüküm sosyal güvenlik hakkının herkes için sağlanacağı ve Devletin bu güvenliği sağlayacak gerekli tedbirleri almasını ve teşkilatını kurmasını emretmiştir.

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ile de emeklilik ve malullük hallerinde kendilerinin, ölümleri halinde de dul ve yetimlerin sahip bulundukları hakların emeklilik kanunlarıyla düzenleneceği belirtilmiştir.

Emeklilik Kanunları olan hem 5434 sayılı Kanun hem de 5510 sayılı Kanuna tabi memurlar için uygulanacak olan azami çalışabilecekleri yaş hadlerini belirleyen 5434 sayılı Kanun'un 40 ıncı madde hükmünde de, memurların hiçbir zorlama olmaksızın azami çalışılabilecek yaş hadleri belirlenenler hariç 65 yaşını doldurdukları tarihe kadar görevlerini yapabilecekleri, 65 yaşını doldurdukları tarihte ise talep aranmaksızın görevleriyle ilişiklerinin kesileceği belirlenmiştir.

Ayrıca, memurlar açısından 657 sayılı Kanunun 105 inci madde hükmü bulunmaktadır. Bu hüküm uyarınca da; azami sıhhi izin sürelerinin sonunda iyileşemeyen memur hakkında emeklilik hükümlerinin uygulanacağı belirtilmiştir.

Sonuç olarak, gerek malul gerekse engelli olması fark etmeksizin herhangi bir zorlama olmaksızın ve kendi talepleri alınmadan 65 yaşının dolmasından önce emekliye sevk edilemezler ve isterlerse 65 yaşın dolmasına kadar görev yapabilirler. Ancak azami yaş hadleri olanlar ile sıhhi izin süreleri sonunda iyileşemeyenler hakkında zorunlu olarak emeklilik işlemleri yapılır.

Sözleşme ile çalıştırılan ancak işçi sayılmayan kamu görevlileri açısından ise 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 4 üncü maddesinin (B) fıkrası hükmü uyarınca kamu idare, kurum ve kuruluşlarında mali yılla sınırlı olarak sözleşme ile çalıştırılan ve işçi sayılmayan kamu hizmeti görevlileri azami 65 yaşını doldurdukları tarihe kadar çalışabiliyorlar. 65 yaşını doldurdukları tarihte sözleşmeleri hiçbir işleme gerek kalmaksızın sona ermektedir. Bu durumda olanların şayet özel kanunlarında yaş haddine ilişkin özel hüküm bulunması halinde 65 yaş şartı aranmamaktadır.

İşçiler açısından ise işçiler için yaş haddinden emeklilik bulunmaz, bununla ilgili bir hüküm yoktur. Ancak zorunlu emeklilik halleri ise bazı durumlarda uygulanmaktadır ve yine sağlık sebepleri elverişli değil ise işinden ayırma uygulaması da bulunmaktadır.

Sürekli işçi kadrosunda çalışanların 65 yaşından önce zorunlu emeklilik durumları bulunur. Sürekli işçi kadrosunda çalışanlar göreve başladıkları tarihler itibariyle emeklilik hizmet ve emeklilik yaş şartlarını ne zaman tamamlarlarsa o tarihten sonra çalışamıyorlar ve zorunlu emeklilik işlemleri uygulanıyor.