Adli para cezaları internet üzerinden ödenebilmeli!

Vatandaşların, adli para cezaları diğer adıyla ilamat dosyaları gereğince para cezalarını ödeyebilmek için adliye gitmek zorunda bırakılması uygulaması hala devam etmektedir. Memurlar.net 2023 yılı Ekim ayında yayımlana haberde, soruna yer verilmiş ancak bir gelişme olmamıştır. Haber için tıklayınız.

Ceza Mahkemesinde hükmedilen adli para cezasının ödenmesi için cumhuriyet savcıları tarafından hükümlüye adli para cezasını ödemesi için tebligat yapılır. Tebligatın muhatabı olan ilgili, kanunda belirtilen süre içerisinde cumhuriyet savcılığına başvurduğunda adli para cezasını peşin olarak veya istemi halinde cumhuriyet savcısının ise istemi kabul etmesi sonucunda taksitler halinde ödeyebilmektedir.

Günümüzde, dijitalleşme sürekli gelişim göstermektedir. İnsanlar, her türlü ihtiyaçlarında teknolojinin imkanlarını kullanmaktadır. Vergi mükellefi olan bireyler, mükellef oldukları vergi borcunu/borçlarını Gelir İdaresi Başkanlığı'nın web sayfasından muhtelif ödeme araçlarıyla ödeyebilmektedir. Vergi ödemeye getirilen ödeme kolaylığı, istenirse adli para cezalarının tahsiline de getirilebilir. Şöyle ki: Hükümlü, kendisine yapılan tebligat üzerine adli para cezasını ödemek için ilgili cumhuriyet savcılığına başvuruda bulunmaktadır. Cumhuriyet savcılığındaki işlemlerinin neticelenmesi sonucunda para cezası peşin ödenebildiği gibi, taksit haline dönüştürülebilmektedir. Dolayısıyla, hükümlü cumhuriyet savcılığına ya adli para cezasını peşin olarak ödemek için gitmekte veya adli para cezasını taksitler halinde ödeyeceğini beyan etmek için gitmektedir. Mevzuatta yeri olmadığı halde suçüstü nöbeti tutan zabıt katipleri nöbetlerinde adli para cezasını ödemek için gelen hükümlülerin verdikleri paraları almak zorunda bırakılmaktadır. İyi niyetli olan zabıt katiplerini tenzih etmekle beraber, elden para verilmesi zimmet suçunu doğurabileceği gibi muhtelif suçların oluşmasına da zemin hazırlamaktadır. Suçüstü nöbetinde hükümlünün adli para cezasını ödemek için mesai saati dışında adliyeye gitmesi, adliyede bulunan nöbetçi zabıt katibinde bu parayı almaya mecbur bırakılması, çalışılan yerde para sayma makinası veya paranın sahte olduğunu ayırt eden makine olmadığı için zabıt katibinin sahte para almasına veya parayı eksik almasına sebep olabilir. Nöbetinde elden para alan, nöbet sonunda bu paranın gereğini yerine getirmeyen veya gereğini yerine getirmeyi unutan zabıt katibi hakkında zimmetine para geçirmek suçuna ilişkin idari ve adli soruşturma başlatılması ihtimal dahilindedir. Buradan hareketle; Adli para cezasının ödenmesi için vatandaşların adliyelere gitmesinin önüne geçilmesi, bunun için de adli para cezalarının UYAP Vatandaş portalından elektronik imzayla giriş yapılmak suretiyle ödenmesi veya Gelir İdaresi Başkanlığı'nın UYAP ile senkronize edilmesi, böylece bu para cezalarının Gelir İdaresi Başkanlığı'nın web sitesinden ödenmesine yönelik kolaylık getirilmesi adliyelerdeki iş yoğunluğunu azaltacağı gibi devletin adli para cezasının tahsilatından kaynaklı gelirinin artmasına sebep olacaktır.

Öncelikle şu hususun bilinmesinde fayda bulunmaktadır. Şöyle ki; 5070 sayılı kanun, elektronik imzanın hukuki dayanağını oluşturmaktadır. Elektronik imza, elle atılan ıslak imza ile aynı hukuki sonucu doğurmaktadır.

Bu bağlamda; adli para cezalarının dijital ortamdan ödenmesi için şu düzenleme yapılabilir: Elektronik imza sahibi yurttaşlar, UYAP'ta şablon haline getirilecek olan dilekçede istenilen bilgileri doldurup akabinde elektronik imza ile imzalamak şartıyla cumhuriyet savcılıklarına UYAP ortamından göndererek adli para cezalarının peşin veya taksitler halinde ödenmesini talep edebilir. Buna ilişkin UYAP şablonları geliştirilebilir. Öte yandan, yine adli para cezasına hükmedilen kişiler adli para cezalarını UYAP vatandaş portalı ortamında kredi kartları ile veya farklı ödeme araçlarıyla ödeyebilmeliler. Ya da UYAP veri tabanıyla bankaların veri tabanları senkronize edildiğinde hükümlüler daha önce elektronik imza ile cumhuriyet başsavcılığından peşin veya taksite bağlanmasını talep ettiği adli para cezasının bankaların veri tabanına kaydedilmesi sonucunda internet bankacılığı üzerinden ödeyebilir. Bu şekilde yapılan kolaylıklar, adli para cezasını ödemek için adliyeye giden yurttaşların, adliyelere gitmelerini engelleyecektir. Yurttaşların adliyelere gitmemesi, adliyelerdeki insan yoğunluğunu azaltacaktır, adliyelerdeki insan yoğunluğunun azalması ise adliye personelinin iş yoğunluğunu azaltacaktır.

Teknolojik gelişmelere paralel olarak, yurttaşların adliyelere giderek yapacakları işlerin UYAP Vatandaş portalı üzerinden yapılabilir hale getirilmesi adliyelerdeki insan yoğunluğu azaltacaktır.

Hukuki ihtilaflarda, dijitalleşmenin insan hayatını daha fazla kolaylaştırması için, Adalet Bakanlığı gerekenleri yapmaktan imtina etmemelidir.

Konunun önemi Adalet Bakanlığı tarafından dikkate alınıp gerekenlerin yapılması dileğiyle.

ÇOTANAK
https://uye.memurlar.net/profil/958402