Adalet Bakanlığı yetkilileriyle yaptığımız görüşmeye dair bilgi notu

Memurlar.net'te 2 Şubat 2024 tarihinde yayımlanan haberde, "Vatandaşlar, icra takibini başlatmak için neden adliyelere gitmek zorunda bırakılıyor?" başlığı altında bazı sorunlara yer verilmişti.

Söz konusu haberde, icra takibi kesinleşen işlemlerde, adli para cezalarının yatırılması durumlarında ve savcılık soruşturma dosyalarının içeriklerine ulaşabilmek için mutlak surette bizzat adliyelere gidilmesi gerektiğine dikkat çekilmişti.

Adalet Bakanlığı yetkilileri, ilamat cezalarının bankalardan ödenebilmesinde yetkinin, Kanuni düzenleme nedeniyle, Gelir İdaresi Başkanlığının yetkisinde olduğuna dikkat çektiler.

Haberde yer alan konulara dair bilgi notu şu şekildedir:

Adli Para Cezalarının sistem üzerinden ödenememesi:

Hali hazırda adli para cezasının ödemesi için İnfaz Savcılığı tarafından hükümlüye bir ödeme emri gönderilmekte ve gönderilen ödeme emrini alan hükümlü, Cumhuriyet Savcılığı İnfaz Bürosuna başvurmaktadır. Bu büroya başvurduktan sonra ise hükümlü vergi dairesine yönlendirilmekte ve kendisine vergi dairesine vermesi için bir yazı yazılıp verilmektedir. Bu yazı ile Vergi Dairesine ödeme yapıldıktan sonra yapılan ödemeye dair dekont alınarak Cumhuriyet Savcılığı İnfaz Bürosuna teslim edilmekte ve bu şekilde adli para cezasının infaz edildiği hem dosyaya hem de elektronik ortama kaydedilmektedir.
Tüm bu süreçlerin elektronik ortamda yürütülmesinin hem vatandaşlarımıza hem de yoğun bir iş yükü altında görev yapan yargı çalışanlarına büyük bir kolaylık getireceği muhakkaktır. Bu nedenle de söz konusu işin öncelikle muhatabı olan Gelir İdaresi Başkanlığı ile entegrasyon çalışmaları devam etmektedir. Analiz çalışmaları ve teknik çalışmalar tamamlandıktan sonra kullanıma açılması planlanmaktadır.

Vatandaşların Portal üzerinden soruşturma dosyalarına erişimi:

UYAP Vatandaş Portal ile vatandaşlarımız, adli ve idari yargı birimleri ile icra dairelerinde tarafı oldukları dava ve takiplere elektronik ortamda erişebilmekte, hukuk mahkemelerinde dava açabilmekte ve duruşmalarını takip edebilmektedir. Bu sayede dosyalarındaki gelişmelerden en kısa zamanda haberdar olmakta, fiziki ortamda incelenen dosyanın içerisinde bulunan tüm evrakların içeriğini, safahat bilgilerini ayrıntılarıyla inceleyebilmektedirler.
Soruşturma dosyalarına erişim ise halihazırda mümkün değildir. Zira 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunun 157. maddesinin 1. fıkrasının "Kanunun başka hüküm koyduğu haller saklı kalmak ve savunma haklarına zarar vermemek koşuluyla soruşturma evresindeki usul işlemleri gizlidir." hükmü amirdir. Söz konusu usul işlemleri arasında zorla getirme emri, yakalama emri vb. şüpheli tarafından öncesinde bilinmesi soruşturmanın salahiyetine zarar verebilecek birçok işlem bulunmaktadır. Bir an için soruşturma dosyasındaki bilgi ve belgelerden bazılarına şüphelinin erişiminin engellenerek dosyanın erişime açılması akla gelecek olsa da bu hususu takdir etme yetkisine sahip olan Cumhuriyet savcısına ciddi bir iş yükü getireceği ve mevcut iş yükü de göz önüne alındığında yargılama faaliyetlerine zaman ayırmakta zorlanabileceği değerlendirilmektedir.

Vatandaşların Portal üzerinden icra takibi başlatamaması:

Vatandaş Portal üzerinden icra takibi başlatma işlemi daha önce Genel Müdürlüğümüz gündemine alınmış olsa da yapılan değerlendirmede; icra takibi başlatmak için yapılacak ekranda teknik ve hukuki bilgi gerektiren birçok alanın olması (Takibin türü, Takibin şekli, 1/9 Açıklaması (Haciz yolu), 1/4 Açıklaması, Takip Mahiyeti, İlam/İlamsız Bilgileri, Alacak kalemi bilgileri, Faiz türü, Faiz Oranı, Faiz Süre Tipi vb.) sebebiyle hatalı işlem tesis edilmesi riskine yönelik geliştirme işlemi sağlanamamıştır. Avukat Portal ekranlarının tamamlanmasını müteakip yeni Vatandaş Portal ekranlarının tasarlanması sürecinde konu değerlendirilecek olup bu hususta herhangi bir sakınca görülmemesi durumunda konunun yeniden gündeme alınması planlanmaktadır.
Bununla birlikte, vekili olmayan vatandaşların portal üzerinden icra takibi yapamaması vatandaşın takip yapma hakkına zarar vermemektedir. Zira vekili olmayan vatandaşlar fiziki olarak icra dairesine müracaat ederek icra takibi başlatabilmektedir.
Kaldı ki, portal üzerinden takip başlatılması ikincil bir uygulama ve ihtiyari kamu hizmeti olup, adliyelere fiziken yapılan başvurulara engel değildir.

Twiter X: edipuzen

Edip Üzen