5510 kapsamında olan memur, vergi indirimi raporu ile emekli olabilir mi?

Soru : Merhaba, 2023 itibariyle memurlara vergi indiriminden engelli emekliliği yoktu. Malulen emeklilik vardı. Duyduğuma göre geçtiğimiz yıl yani 2023 yılında memurlara vergi indiriminden emekli olabilmeleri için bir çalışma başlatılmış, bu doğru mu, bir çalışma var mı?

Detaylar/Değerlendirmeler:
Vergi indirimine esas raporlar ile engellilik veya malulen emeklilik raporları görev ve emeklilik uygulamalarında farklı olmaktadır. Ayrıca, bu raporları inceleyecek Sağlık Kurulları da ayrı ayrıdır.
Memurluğa başlamadan önce malul sayılmayı gerektirir rahatsızlığı olanlar malullük nedeniyle emekli olamazlar. Malulen emekli olabilmek için, rahatsızlığın memurluğa başladıktan sonra ortaya çıkması gerekmektedir.
5510 sayılı Kanunda yer alan mevcut düzenlemeler gereği memurluğa başladıktan sonra ortaya çıkan rahatsızlıklarına istinaden ise 2 şekilde emeklilik olma durumları bulunur. Birincisi malullük nedeniyle emeklilik, ikincisi de çalışma gücü kaybına istinaden yaşlılık aylığı bağlanmasına yönelik emekliliktir. Ayrıca, üçüncüsü de hastalıklarına/engelliliklerine istinaden yaşlılık aylığı bağlanmasına yönelik emekliliktir.

1)Malullük nedeniyle emeklilik
Memurların çalışma gücünün en az %60'ını veya vazifelerini yapamayacak şekilde meslekte kazanma gücünü kaybettiği SGK Sağlık Kurulunca tespit edilmesi halinde memur malul sayılmaktadır.
Bu şekilde malul sayılması ilk şart olmakta, daha sonra da aylık bağlanması için memurun en az 10 yıldan beri sigortalı olması ve toplam olarak 1800 gün hizmetinin olması gerekmektedir. Şayet başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul olunması halinde ise 10 yıl sigortalılık süresi şartı aranmadan sadece 1800 gün SGK primleri ödenmiş hizmetlerinin olması gerekmektedir.
Bu durumda bağlanan aylık malulen emekli aylığı olmaktadır.

2) Çalışma gücü kayıp oranlarına göre emeklilik:
Memurlardan, çalışma gücü kayıp oranlarına göre emeklilik durumlarında SGK Sağlık Kurulu kişiler hakkında düzenlenen sağlık kurulu raporlarını ve dayanağı tıbbi belgeleri de incelemesi neticesinde memurun çalışma gücündeki kayıp oranını;
- % 50 ila %59 arasında olduğu kararı verirse memurun en az 16 yıldan beri sigortalı olması ve 4320 gün hizmetinin olması,
- % 40 ila %49 arasında olduğu kararı verirse memurun bu kez en az 18 yıldan beri sigortalı olması ve 4680 gün de hizmetinin olması,
Gerekmektedir. Bu durumda bağlanan aylıklar yaşlılık aylığı olmakta, malulen emekli aylığı olmamaktadır.

3) Engellilikten dolayı yaşlılık aylığı:
Memurlar, şayet ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce yukarıda belirttiğimiz malul sayılmayı gerektirecek derecede hastalığı veya engelliliği bulunması nedeniyle malullük aylığından yararlanamaması durumunda, en az on beş yıldan beri sigortalı olması, en az 3960 gün de SGK primleri ödenmiş hizmetleri olması şartıyla yaşlılık aylığı bağlanabilmektedir.

Sağlık Kurulu raporlarının kullanım alanlarına göre Yetkili Sağlık Kurulları:

Malullük veya Engellilikten dolayı emeklilikte esas alınan sağlık kurulu raporlarını inceleme ve karar verme yetkisi tamamıyla Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Kurulundadır.

Vergi indirimine esas raporları inceleme yetkisi ise 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 31. Maddesi hükmü uyarınca hazırlanmış olan Sakatlık İndiriminden Yararlanacak Hizmet Erbabının Sakatlık Derecelerinin Tespit Şekli İle Uygulanması Hakkında Yönetmelik hükümleri gereği Gelir İdaresi Başkanlığı Merkez Sağlık Kurulundadır.

Dolayısıyla, emeklilik hakları sosyal güvenlik kanunları ile düzenlenmiş olduğundan malulen ve/veya engellilikten dolayı emeklilikte, sağlık kurulu raporlarını son inceleme yetkisi Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Kurulunda olmaktadır.

Dolayısıyla vergi indirimine esas raporlar neticesinde verilen Gelir İdaresi Merkez Sağlık Kurulu kararları sadece görevde iken vergi indirimi kapsamında kalmak ile sınırlı olmaktadır.

Sonuç bağlamında değerlendirmemiz:
5510 sayılı Kanun kapsamında memur olanlar için günümüzde uygulanan yasal hükümlere göre malullük aylığı, çalışma gücü kaybına istinaden yaşlılık aylığı ve de engellilikten dolayı yaşlılık aylığı bağlanmasına ilişkin uygulamalar yukarıda belirttiğimiz şekilde olup, bunun dışında bugün için herhangi bir değişiklik olmadığını söyleyebiliriz.
Dolayısıyla, bugün için memurlar vergi indirimi raporu ile emekli olamazlar, memurlarda vergi indirimine bağlı olarak aylık bağlama işlemi yapılmaz. Vergi indirimi raporları sadece memurun görevde iken vergi muafiyetlerini sağlar. Ayrıca bugün için vergi indirimine esas emeklilik işlemlerinin işçi statüsünde olanlarla sınırlı olduğunu, bu uygulamanın memurları kapsamadığını söyleyebiliriz.