Mevduatta TL'nin cazibesı artacak

Yerel seçimlerin ardından ekonomik programın uygulanmasına yönelik kararlılıktan taviz verilmemesi, enflasyonla mücadelede atılan somut adımlar ve kur korumalı mevduatın (KKM)sonlandırılmasına yönelik hamleler, Türk Lirası mevduata ilgiyi artırmaya devam ediyor.

PAYI 6 YILIN ZİRVESİNDE

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu verilerine göre mevduatta TL'nin payı Mayıs 2018'den bu yana en yüksek seviyeye çıkardı. KKM hariç TL mevduatın toplam büyüklüğü de ilk kez 9 trilyon lirayı aştı. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) parasal aktarım mekanizmasını desteklemek amacıyla zorunlu karşılık uygulamasında gerçekleştirdiği son değişiklikler de önümüzdeki dönemde mevduatta TL'nin cazibesini korumasını sağlayacak.

MERKEZ'DEN KRİTİK HAMLE

Merkez Bankası, geçtiğimiz haftanın son gününde, son dönemde artma eğilimine giren döviz tevdiat hesaplarını da dikkate alarak, KKM dönüşleri için TL mevduat özendirici önlemler gerçekleştirdi. TCMB, parasal aktarım mekanizmasını güçlendirmek ve TL mevduatı teşvik etmek amacıyla zorunlu karşılık uygulamasında önemli değişiklikler yaptı. Yapılan değişikliklere göre mevduatın TL cinsinden artışını teşvik etmek için, gerçek kişi TL mevduat payı yüzde 45 ila 50 arasında bulunan bankalar için aylık artış hedefi 0.8 puana yükseltildi. Bu oranı yüzde 60'ın üzerine çıkarmayı başaran bankalar için ise artık bir artış hedefi uygulanmayacak, ancak yüzde 60 seviyesinin üzerinde kalmaları gerekecek. Böylece TL mevduat oranını yüzde 60 üzerine çıkaran bankalara bu konuda bir rahatlama imkanı getirilmiş oldu.

TL'YE GEÇİŞ HIZLANACAK

KKM hesaplarının TL'ye dönüşünü hızlandırmak ve desteklemek amacıyla, tüzel kişi KKM hesapları da TL'ye geçiş ve yenilenme hedefleri hesaplamasına dahil edildi. Bu değişikliğin tüzel kişiler tarafından gelen döviz talebini sınırlayıcı etki yapması bekleniyor. TL mevduat için tutulması gereken zorunlu karşılık tutarına, TL'ye geçiş oranına bağlı olarak uygulanan faiz oranının üst sınırı, politika faiz oranının yüzde 84'üne çıkarıldı. Ayrıca, TL zorunlu karşılıklarda bloke edilen tesis oranı 5 puan artırıldı. TCMB, para politikası metinlerinde TL mevduatını destekleyecek ilave adımlar atılabileceğine dair mesajını yinelerken, gerekli görüldüğünde bu yönde yeni tedbirlerin alınabileceğini belirtti.

5 AYDA 2.7 TRİLYON ARTIŞ

Son haftalarda döviz kurlarında yaşanan hareketlilik ile birlikte, yabancı para mevduatında hafif bir artış görülse de Türk Lirası (TL) mevduatın payı yükselmeye devam ediyor. BDDK verilerine göre 29 Mart 2024'ten 23 Ağustos 2024'e kadar olan 5 aylık dönemde bankalardaki toplam mevduat 15.4 trilyon liradan 17.5 trilyona çıktı. Bu dönemde TL mevduat 2 trilyon 93 milyar lira artarak 10 trilyon 788 milyara ulaşırken, KKM hariç standart TL mevduat ise 6 trilyon 418 milyar liradan 9 trilyon 169 milyara yükseldi. Standart TL mevduatta 5 ayda yaşanan artış 2 trilyon 751 milyar lira oldu.

VADE DAĞILIMI DEĞİŞTİ

BDDK verilerine göre, son dönemde TL mevduatın vade yapısında da değişikler gözlendi. Temmuz sonu itibarıyla son 1 yılda TL mevduat toplamda yüzde 48.3 artarak 10.2 trilyonu geçerken, bu dönemde en büyük artış 6-12 ay vadede gerçekleşti. Bu vadedeki mevduatın tutarı yüzde 263.5 artarak 288.8 milyar liradan 1 trilyon 50 milyara çıktı. 6-12 arası vadenin payı binde 4'ten yüzde 10'a çıktı. Vadesiz mevduatın toplamı yüzde 33.4 artarak 1 trilyon 658 milyara, 1 aya kadar vadelinin tutarı yüzde 35.9 artarak 1 trilyon 526 milyara, 1-3 ay arası vadenin tutarı yüzde 65.4 artarak 3 trilyon 211 milyara, 3-6 ay arası vadenin tutarı ise yüzde 19.4 artarak 2 trilyon 295 milyara yükseldi.

KKM 53 HAFTADIR DÜŞÜYOR

Kur korumalı mevduattan çözülen paranın Türk Lirası'na kaymasıyla birlikte, mevduatta TL'nin payı da yükseldi. 29 Mart'ta yüzde 41.51 olan standart TL mevduatının toplam içerisindeki payı, 23 Ağustos itibarıyla yüzde 52.38'e çıktı. Döviz mevduatının payı yüzde 43.77'den 38.37'ye gerilerken, 53 haftadır kesintisiz gerileyen kur korumalının toplamdaki payı yüzde 9.24'e kadar indi. KKM'nin toplamdaki payı 1 yıl önce yüzde 26.2, 29 Mart 2024'te ise yüzde 14.72 olmuştu. Kur korumalı mevduat 18 Ağustos 2024'teki 3 trilyon 408 milyar lira ile tarihi zirveyi gördükten sonra, o tarihten sonra düşüşe geçti. 53 haftadır gerileyen KKM 29 Mart 2024'te 2 trilyon 227 milyara, 23 Ağustos 2024'te ise 1 trilyon 619 milyara indi.