Okul Kayıtları ve İkametgah Değişiklikleri

5490 Sayılı Nüfus Hizmetleri Kanununun 29/04/2006 tarih ve 26153 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmesiyle başlayan süreçte tüm ülke genelinde adres tespiti yapılmış ve kayıt altına alınmıştır. Sistem Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) olarak adlandırılmıştır.

Kanuna göre kurumların talepleri doğrultusunda Adres Paylaşım Sistemi kurumlara açılabilmektedir. Bu konuda çalışma yapan Milli Eğitim Bakanlığı 2008-2009 Öğretim yılı İlköğretim kayıtlarında bu sistemi kullanmaya başlamıştır.

Sisteme göre okulların kullanmakta olduğu e-okul sisteminde kayıt olacak öğrencinin T.C.Kimlik numarası girilmekte ve kişinin adresi sistemden direkt olarak ekranda görülmektedir. Okul idareleri bu adresleri kontrol ederek kendi adres bölgesinde olan öğrencilerin aday kayıtlarını yapmakta kendi adres bölgesinde olmayanları ise ilgili okullara yönlendirmektedirler.

Kayıt dönemlerinde her zaman olduğu gibi velilerin tercih ettikleri okullar olabilmekte fakat adresleri bu okulun bölgesinde olmadığı için kayıt yaptırmakta zorluklarla karşılaşmaktadırlar.

Bu zorluğu yaşayan bazı veliler Gerçek Dışı beyanda bulunarak kayıt yaptırmak istedikleri okulun bölgesinde bir adrese ADSNK'deki kayıtlarını almaktadırlar. Bunun için önce muhtarlıklara ardından Nüfus Müdürlüklerine müracaat etmektedirler.

Adresi kayıtlarda değişen veli hiçbir zorlukla karşılaşmadan kayıtlarını yaptırabilmektedir.

Bu Uygulama Doğru mudur? Sakıncaları Nelerdir?

Milli Eğitim Bakanlığının kayıtlarda ikametgah, su,elektrik veya telefon faturası istenmesi gibi formaliteleri kaldırarak velilerle okul yöneticilerinin karşı karşıya kalmasını bir nebze önlemiştir.

Fakat veli hiç okula gelmeden ön kayıdını İntenetten direkt olarak kendisinin yapması ve kayıtların sonunda (belirtilecek bir tarihte ) hangi okula devam edeceğini yine internetten öğrenmesinin daha güzel bir uygulama olacağı aşikardır. Böylece bölgede kayıt olan öğrenci sayısı tespit edilecek ve okullara eşit sayıda öğrenci (şube mevcutları eşitliği) dağıtımı en yakın adresin de göz önüne alınması suretiyle yapılabilecek ve velilerin okulların başlama sürecine kadar ki süreçte kayıt için okula gelmesinin önüne de geçilmiş olacaktır.

Şu anda veliler tarafından yapılan Gerçeğe Aykırı Beyanla adres değişikliği uygulaması ileride kendileri açısından sorunlar doğurabilecektir. 5490 Sayılı kanuna göre gerçeğe aykırı beyanda bulunmak, gerçeğe aykırı beyanda bulunana yardımcı olmak, tanıklık etmek, gerçek olduğu ispatlanmamış belgeye imza atmak gibi eylemleri gerçekleştirenler 250,00 YTL ile 500,00 YTL arasında idari para cezasının yanı sıra 6 aydan 4 yıla kadar hapis cezasıyla karşı karşıya kalabileceklerdir.

Bu nedenle yapılan işlem hukuka uygun olmayıp konu ile ilgili yapılacak inceleme ya da şikayet sonucunda bu cezaların tatbiki söz konusu olacaktır. Adresini değiştiren kişi bu değişikliği 20 gün içerisinde ilgili birime bildirmek zorundadır. Yani bir vatandaş herhangi bir sebeple ikamet yerini değiştirmişse yani evini taşımışsa bu durumu ilgili birimlere 20 gün içerisinde bildirmek zorundadır aksi halde cezalı duruma düşmesi kaçınılmazdır.

Sorun, kanunun kendisinden ziyade kanunun uygulanması noktasındaki denetim mekanizmalarının sağlıklı işlememesi, vatandaşların kanun hakkında yeterince bilgi sahibi olmamasından kaynaklanmaktadır.

Bu nedenle kanunun sağlıklı uygulanabilmesi için mutlak suretle tüm vatandaşlara en azından sözsel, görsel ve yazılı basın yoluyla içerik hakkında bilgiler verilmeli ve bu konunun mutlak suretle takipçisi olunmalıdır. Mevcut ikamet sahipleri ve gerçek anlamda adres değişikliği olan kişinin mutlak suretle o ikametgahtaki tüm kayıtları üzerine alması sağlanmalı (elektrik, su,telefon, doğalgaz aboneliklerinin üzerine alınması) bu kayıtlarla ilgili formaliteler de asgariye indirilmelidir. Bu tip işlemlerde genellikle karşılaşılan konutun aboneliği uygulamasından vazgeçilmeli, kişinin aboneliği uygulamasına geçilmelidir.

Yani A adresinde oturan bir kişinin B adresine taşındığında A adresindeki tüm borçlar o kişiye ait olmalı yeni gelen bu konuda sorumluluk taşımamalıdır. B adresinde daha önce oturan kişinin borcu yüzünden elektriği ya da suyu kesilmemeli, abonelik işlemlerinde geçmiş borç için zorluk çıkarılmamalıdır. Fakat A adresindeki borcunu kapatmadan B adresindeki aboneliğinin yapılmaması uygulaması söz konusu olabilir.Bu konuda atılan büyük adımlar olmasına rağmen sorunlar tam anlamıyla çözümlenmemiştir.

Gerçek dışı beyanda bulunan vatandaşların ileride daha büyük sorunlarla karşılaşmaması için bu tip yollara başvurmaması yerinde olacaktır. Örneğin her hangi bir nedenle karakol ya da mahkemece ulaşılmak istenen kişinin o adreste bulunmaması söz konusu olduğunda gerçek dışı beyanda bulunma, zamanında beyan vermeme gibi nedenlerle zor durumda kalabilecek cezai yaptırımla karşı karşıya kalabilecektir.

Maksut BALMUK
Eğitim Yöneticisi