Belediye memurunun akaryakıt hırsızlığında başka hangi memurlar da sorumludur?

Olay:

Akaryakıt pompa görevlisi... tarafından ilçelere verilen motorin için her defasında birisi merkezde, diğeri ilgili ilçede kalmak üzere ikişer adet tutanak düzenlendiği, bu tutanaklardan her birisinin kendisi ve ilçe adına akaryakıtı teslim almak için gelen görevli tarafından imzalandığı, merkezdeki araçlara verilen motorin için ise araç başına araç kartı düzenlendiği, gerek ilçelere gerekse araçlara verilen motorinin adı geçen tarafından günlük olarak akaryakıt çıkış fişlerine kaydedildiği, ... tarafından ilçelere verilen akaryakıt için merkezde tutulan tutanaklarda tahrifat yapılması ya da tutanaklarda tahrifat yapmak yerine tutanaklardaki veya araç kartlarındaki miktarların günlük tutulan akaryakıt çıkış fişlerine aktarılması sırasında, binek araçlarda 3-10 litre, iş makinelerinde 5-15 litre, kamyon, vidanjör gibi büyük araçlarda ise 40-100 litre civarında fazla motorin yazıldığı ve ambar çıkışlarının da fazla yazılan miktarlar üzerinden gerçekleştirildiği görülmüştür.

Akaryakıt görevlisinin itirafı

Akaryakıt pompa görevlisi ...'un ... tarihli ifadesinde; akaryakıt istasyonunda bulunan depoların sürekli su aldığını, şüphelendiği dönemlerde depolarda bulunan suyu çekerek sokağa boşalttığını, bu nedenle depolarda açık oluştuğunu, oluşan açığı ilçelere yazarak kapattığını, bu durumu ilçelerden gelenlere de söylediğini ancak onların kabul etmediğini, buna rağmen ilçelere verilen akaryakıtı fazla yazmaya devam ettiğini, ilçedekilerin bu durumdan haberlerinin olmadığını, bu eylemi 2019 yılının Mart ayından beri işlediğini, amirlerine bu durumu bildirmediğini beyan ettiği, aynı şahsın ... Cumhuriyet Savcılığının ... sayılı Soruşturma Dosyasında yer alan ifadesinde ise; akaryakıt depolarından, suyun boşaltılması işlemi adı altında, kurum yetkililerinin bilgisi dışında dışarıdan beş kişi ile birlikte izinsiz olarak motorin aldığını ve bu motorini bu kişilere para karşılığı sattığını itiraf etmiştir.

Yılı: 2020

Daire: 8

Dosya No: 53972

Tutanak No: 57182

Tutanak Tarihi: 02.10.2024

Konu: Akaryakıt işlemlerinde usulsüzlük yapılması.

151 sayılı Ek İlamın 1'inci maddesiyle; ... Su ve Kanalizasyon İdaresi (...) Genel Müdürlüğüne ait akaryakıt depolarından, ilçelere verilen akaryakıt için, merkezde tutulan tutanaklarda tahrifat yapılması veya merkez tutanaklarındaki miktarların ve merkezdeki araçlara verilen akaryakıt için düzenlenen araç kartlarındaki miktarların günlük akaryakıt çıkış fişlerine, araçların büyüklüğüne göre değişen miktarlarda arttırılarak aktarılması suretiyle, akaryakıt çıkış işlemlerinin gerçek miktardan fazla gösterilmesi suretiyle, fiilen ilçelerdeki şubelere veya merkezdeki araçlara verilmemiş akaryakıtın verilmiş gibi gösterilmesi sonucu Kurumun akaryakıt depolarında (oluşan) toplam (düzeltilen tutar olarak) ... TL kamu zararının sorumlularına ödettirilmesi, kararı verilmiştir.

[140 sayılı İlamın 1'inci maddesiyle; ... Genel Müdürlüğüne ait akaryakıt depolarından, ilçelere verilen akaryakıt için, merkezde tutulan tutanaklarda tahrifat yapılması veya merkez tutanaklarındaki miktarların ve merkezdeki araçlara verilen akaryakıt için düzenlenen araç kartlarındaki miktarların günlük akaryakıt çıkış fişlerine, araçların büyüklüğüne göre değişen miktarlarda arttırılarak aktarılması suretiyle, akaryakıt çıkış işlemlerinin gerçek miktardan fazla gösterilmesi suretiyle kamu zararına yol açıldığı iddiasıyla düzenlenen sorguda Harcama Yetkilisi ile Taşınır Kayıt Yetkilisinin ve de 2020 yılında düzenlenen akaryakıt çıkışlarına ilişkin Taşınır İşlem Fişlerinde (TİF) imzası olanların sorumlu tutulduğu ancak, kamu zararına yol açtığı iddia edilen eylem nedeniyle sorumluluğun eksik belirlendiği ve sorgu konusu edilen ... TL zarar sebebiyle 31.12.2020 tarih ve 5240 yevmiye numaralı Muhasebe İşlem Fişi (MİF) ilişik tutulmakla birlikte, söz konusu zararın bu MİF'e esas teşkil eden TİF'ler ve bu fişleri imzalayan sorumlular arasında dağıtılmadığı anlaşıldığından,

Konunun Taşınır Kontrol Yetkilisi, 2019 ve 2020 (en son 30.09.2021 tarihinde tahrifat yapıldığından) yılı sonunda sayım işlemlerini gerçekleştiren Sayım Komisyonu üyeleri ile 2020 yılında görevli Ambar Şube Müdürü, İdari İşler Şube Müdürü, Akaryakıt Şefi ile akaryakıt memurlarının da belirlenip, bu kişilerin de savunmalarının alınması ve ... TL olarak hesap edilen zararın, taşınır çıkışları için aylık düzenlenen TİF'lerde imzası bulunan sorumlular arasında dağıtılması suretiyle düzenlenecek Ek Raporun Daireye tevdiine kadar 6085 sayılı Sayıştay Kanunu'nun 50'inci maddesi üçüncü fıkrası uyarınca hüküm dışı bırakılmasına karar verilmiş ve sonrasında Denetçi tarafından düzenlenen 27.09.2023 tarihli Ek Rapora istinaden yapılan yargılama sonucunda Ek İlam maddesi ile hüküm dışı kararının kaldırılarak, oluşan kamu zararının sorumlularına ödettirilmesi kararı verilmiş olup, sorumlular tarafından Ek İlam hükmüne itiraz edilerek temyiz başvurusu yapılmıştır]

GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:

151 sayılı Ek İlamın 1'inci maddesiyle; ... Su ve Kanalizasyon İdaresi (...) Genel Müdürlüğüne ait akaryakıt depolarından, ilçelere verilen akaryakıt için, merkezde tutulan tutanaklarda tahrifat yapılması veya merkez tutanaklarındaki miktarların ve merkezdeki araçlara verilen akaryakıt için düzenlenen araç kartlarındaki miktarların günlük akaryakıt çıkış fişlerine, araçların büyüklüğüne göre değişen miktarlarda arttırılarak aktarılması suretiyle, akaryakıt çıkış işlemlerinin gerçek miktardan fazla gösterilmesi suretiyle, fiilen ilçelerdeki şubelere veya merkezdeki araçlara verilmemiş akaryakıtın verilmiş gibi gösterilmesi sonucu Kurumun akaryakıt depolarında (oluşan) toplam (düzeltilen tutar olarak) ... TL kamu zararının sorumlularına ödettirilmesi, kararı verilmiştir.

Esasa İlişkin Değerlendirme

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri uyarınca; kamu idarelerine ait taşınırları muhafaza etme görevi verilen kamu görevlilerinin bu görevi en iyi şekilde yerine getirmekle yükümlü oldukları, gerekli tedbiri almadıkları veya özeni göstermedikleri taktirde taşınırların kullanılamaz hale gelmesi veya yok olması sonucunda sebep oldukları kamu zararları hakkında, Kamu Zararlarının Tahsiline İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik hükümlerinin uygulanması doğaldır.

Bu çerçevede, harcama yetkililerinin taşınırların kontrolünden; taşınır kayıt yetkililerinin, harcama birimince edinilen ve doğrudan tüketilmeyen taşınırların sorumlulukları altındaki ambarlarda muhafaza edilmesinden; yangına, ıslanmaya, bozulmaya, çalınmaya ve benzeri tehlikelere karşı korunması için gerekli tedbirlerin alınmasından ve alınmasının sağlanmasından; ambarda çalınma veya olağanüstü nedenlerle meydana gelen azalmaların harcama yetkilisine bildirilmesinden; ambar sayımının ve stok kontrolünün yapılmasından; taşınır kayıt ambarlarında kasıt, kusur, ihmal veya tedbirsizlikleri nedeniyle meydana gelen kayıp ve noksanlıklardan; taşınır kontrol yetkililerinin ise taşınır kayıt ve işlemleri ile ilgili düzenlenen belge ve cetvellerin mevzuata ve mali tablolara uygunluğunun kontrol edilmesinden sorumlu oldukları; taşınır kayıt yetkilileri ile taşınır kontrol yetkililerinin, düzenledikleri ve imzaladıkları belge ve cetvellerin doğruluğundan harcama yetkilisine karşı birlikte sorumluluklarının bulunduğu açıktır.

Yine, Kurum tarafından yürürlüğe konulan Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı Kuruluş, Görev ve Çalışma Yönergesi'nin;

8'inci maddesi ile İdare araçlarının veya kiralık araçların yakıt ihtiyacının tespit ve temin edilmesi, araçların kilometre kontrollerinin yapılması, İdare birimlerinin genel ihtiyacı olarak belirlenen ve bütçesi tüm birimler adına tahsis edilmiş olan malların alındıktan sonra kullanıma verilinceye kadar ambarlarda muhafaza edilmesi ve stok takibinin yapılması görevinin Destek Hizmetleri Daire Başkanlığına,

9'uncu maddesi ile İdare araçlarının veya kiralık araçların yakıt ihtiyacının tespit ve temin edilmesi, araçların kilometre kontrollerinin ve İdareye ait akaryakıt istasyonunda gerekli kontrollerin yapılması, İdareye ait akaryakıt istasyonunda görevli personelin denetlenmesi, İdareye ait araçlara ve kiralık araçlara verilen akaryakıt miktarının kontrol edilmesi ve ilgili kayıtların düzenlenerek Daire Başkanına bilgi verilmesi görev ve sorumluluğunun İdari İşler Şube Müdürüne,

Tevdi edildiği ve bu Yönergenin 9'uncu maddesinde sayılan bu görev ve sorumlulukların, Yönergenin 14'üncü maddesi ile aynı biçimde akaryakıt şefine de yüklendiği görülmektedir.

Akaryakıt şefinin görev ve yetkileri, bahsi geçen Yönerge dışında, ... Genel Müdürlüğü Stoklar ve Ambar Yönetmeliği'nin "25-Akaryakıt" alt başlıklı bölümünde; Kurumun her türlü akaryakıt stoklarının takibi, tespiti ve dağıtım işlerinin düzenlenmesini sağlamak; akaryakıt giriş ve çıkışlarının düzenli bir şekilde yürütülmesini sağlattırmak ve sağlamak; emrinde çalışan memur ve işçilerin yaptıkları işleri kontrol etmek ve denetlemek, yönetmelik hükümlerinin uygulanmasını sağlamak, gerektiğinde yazılı ve sözlü uyarıda bulunmak; akaryakıt stoklarını devamlı düzenli kontrol etmek; benzin istasyonlarında emniyet tedbirlerini aldırmak ve almak; kontrol ve denetim sağlamak şeklinde düzenlenmiş olup, Yönetmeliğin aynı alt bölümünde, akaryakıt girişi ve çıkışlarını, günü gününe kartlarına doğru ve tam işleme görevi akaryakıt memurlarına verilmiştir.

Anılan Yönetmelikte, akaryakıt deposunun, Genel Müdürün teklif edeceği bir kişinin başkanlığı altında İdari ve Mali İşler Daire Başkanlığı ve Elektrik Makine ve Malzeme İkmal Daire Başkanlığının görevlendireceği birer kişi olmak üzere 3 kişiden oluşturulabilecek olan tartım ve ölçüm heyeti tarafından ölçüleceği, tartım ve ölçüm ekiplerinden bir kişinin akaryakıt kartları ile tartım ve ölçüm kartlarını tartım ve ölçümden önce ve sonra kontrol edeceği, iki kişinin de sayım yapacağı belirtilmiştir.

... Genel Müdürlüğü Akaryakıt Depolarında Meydana Gelen ve Adli Yargıya İntikal Ettirilen Olay

... Genel Müdürlüğü tarafından satın alınan akaryakıtın, istasyona tanker ile getirilerek kantarda tartıldığı ve polis/jandarma nezaretinde mührünün açıldığı, tankerden numune alınarak markır (marker) işlemi yapıldıktan sonra polisin/jandarmanın talimatı üzerine boşaltıldığı, boşaltma işlemi bittikten sonra boş tankerin tartımının yapıldığı, Akaryakıt Memuru (pompa görevlisi) ... tarafından akaryakıtın merkezdeki araçlara araç kartlarına işlenmek, ilçelere ise tutanak düzenlenmek suretiyle verildiği, aracın plakasının, kilometresinin ve alınan akaryakıt miktarının günlük çıkış fişlerine ... tarafından kaydedildiği, araç kartlarında şoförlerin imzasının yer aldığı, akaryakıtın ilçelere bazen tankerler ile gönderildiği, tanker olmadığı zaman ise 1000-1100 litrelik adbol (bidon) kutuları ile tutanak karşılığı verildiği, bu şekilde verilenlerin günlük çıkış defterine kaydedildiği, günlük çıkışların her ayın sonunda toplanarak ambar servisine gönderildiği, akaryakıt çıkışlarının sırasıyla Akaryakıt Memuru (Pompa Görevlisi), Akaryakıt Şefi, İdari İşler Şube Müdürü, Daire Başkanı ve Taşınır Kayıt Yetkilisinin imzasıyla yapıldığı,

Destek Hizmetleri Daire Başkanı ...'ın (kendi ifadesine göre) 02.10.2021 tarihinde ... Genel Müdürlüğüne ait akaryakıt istasyonunda iken aynı ilçe için gerçekleştirilen akaryakıt teslimi için iki ayrı tutanak düzenlendiğini ve söz konusu tutanaklar arasında 100 litre fark olduğunu tespit etmesi üzerine, konuyla ilgili ivedilikle soruşturma yapılmasını teminen durumun 05.10.2021 tarihinde ... Genel Müdürlüğü Teftiş Kurulu Başkanlığına bildirildiği,

Bu süreçte, kaçak/sızma olma ihtimalinin değerlendirilmesi amacıyla 12.10.2021 tarihinde ... Akaryakıt Cihazları Satış ve Servis Hizmetleri adlı yetkili bir firma marifetiyle, söz konusu akaryakıt depolarının incelettirildiği ve yapılan incelemede depolarda herhangi bir kaçak/sızma olmadığının tespit edilmesi üzerine 18.10.2021 tarihinde ... Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunulmasını teminen durumun ... Genel Müdürlüğü 1. Hukuk Müşavirliğine intikal ettirildiği,

Teftiş Kurulu Başkanlığı tarafından yürütülen soruşturma kapsamında ifadesine başvurulan akaryakıt pompa görevlisi ...'un ... tarihli ifadesinde; akaryakıt istasyonunda bulunan depoların sürekli su aldığını, şüphelendiği dönemlerde depolarda bulunan suyu çekerek sokağa boşalttığını, bu nedenle depolarda açık oluştuğunu, oluşan açığı ilçelere yazarak kapattığını, bu durumu ilçelerden gelenlere de söylediğini ancak onların kabul etmediğini, buna rağmen ilçelere verilen akaryakıtı fazla yazmaya devam ettiğini, ilçedekilerin bu durumdan haberlerinin olmadığını, bu eylemi 2019 yılının Mart ayından beri işlediğini, amirlerine bu durumu bildirmediğini beyan ettiği, aynı şahsın ... Cumhuriyet Savcılığının ... sayılı Soruşturma Dosyasında yer alan ifadesinde ise; akaryakıt depolarından, suyun boşaltılması işlemi adı altında, kurum yetkililerinin bilgisi dışında dışarıdan beş kişi ile birlikte izinsiz olarak motorin aldığını ve bu motorini bu kişilere para karşılığı sattığını itiraf ettiği, ...'un ve bu kişilerin çıkarıldıkları ... 1. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından tutuklanarak cezaevine konulduğu ve dava sürecinin devam ettiği,

Anlaşılmıştır.

Adli Yargıya İntikal Ettirilen Olay ile İlgili Kurum İçi Soruşturma Süreçleri ve Belgelerin İçeriği
Dosya kapsamında yer alan merkez ve ilçe tutanakları, araç kartları ve günlük akaryakıt çıkış fişleri ile aylık olarak düzenlenen Taşınır İşlem Fişleri (TİF) incelendiğinde;

Akaryakıt pompa görevlisi... tarafından ilçelere verilen motorin için her defasında birisi merkezde, diğeri ilgili ilçede kalmak üzere ikişer adet tutanak düzenlendiği, bu tutanaklardan her birisinin kendisi ve ilçe adına akaryakıtı teslim almak için gelen görevli tarafından imzalandığı, merkezdeki araçlara verilen motorin için ise araç başına araç kartı düzenlendiği, gerek ilçelere gerekse araçlara verilen motorinin adı geçen tarafından günlük olarak akaryakıt çıkış fişlerine kaydedildiği, ... tarafından ilçelere verilen akaryakıt için merkezde tutulan tutanaklarda tahrifat yapılması ya da tutanaklarda tahrifat yapmak yerine tutanaklardaki veya araç kartlarındaki miktarların günlük tutulan akaryakıt çıkış fişlerine aktarılması sırasında, binek araçlarda 3-10 litre, iş makinelerinde 5-15 litre, kamyon, vidanjör gibi büyük araçlarda ise 40-100 litre civarında fazla motorin yazıldığı ve ambar çıkışlarının da fazla yazılan miktarlar üzerinden gerçekleştirildiği görülmüştür. Teftiş Kurulu Soruşturma raporundaki ifadesinden, ...'un bu eylemi 2019 yılının Mart ayından beri mütemadiyen yaptığı ve araç kullananların bu durumdan haberdar olmadığı bilgisi edinilmişse de, kamu zararı tablosu ile ilişikli TİF' ler incelendiğinde, ...'un bu eylemi 2019 yılının Nisan ayından bu yana yaptığı,

Bahsi geçen Soruşturma Raporunda, 2019, 2020 ve 2021 yıllarına ilişkin olarak 1332 adet araç kartının mevcut olması gerekirken, 2019 yılından 18, 2020 yılından 20 ve 2021 yılından 16 adet olmak üzere sadece 54 adet araç kartına ulaşılabildiği, ...'un 2019 yılı Mart ayından sonra bazı araç şoförlerinden pandemi sürecini bahane ederek araç kartlarını topladığı ve bu kartları imha ettiği, oysaki Kurumun ...'a kartlarının toplatılması yönünde bir talimatının bulunmadığı, 2018 ve önceki yıllara ilişkin olarak ise hiçbir araç kartına ulaşılamaması nedeniyle aynı hatalı işlemin bu yıllarda da mevcut olup olamadığının denetlenemediğinin belirtildiği,

Sonuç olarak, Akaryakıt Memuru (pompa görevlisi) ...'un kendisine teslim edilen akaryakıtı, depolardaki suyun aldırılması işlemi görünümü altında 2019 yılının Nisan (tahrifat yapılan ilk TİF 22.04.2019 tarihlidir) ayından beri düzenli olarak dışarıda akaryakıt işleriyle iştigal eden beş kişi ile organize bir şekilde izinsiz olarak aldığı, ilgilinin Kurumda elektronik bir akaryakıt takip sisteminin kullanılmıyor olmasından istifade ederek izinsiz almış olduğu akaryakıtı, ilçelere verilen akaryakıt için merkezde tutulan tutanaklarda tahrifat yapmak ya da merkez tutanaklarındaki ve araç kartlarındaki miktarları günlük çıkış fişlerine fazladan (binek araçlarda 3-10 litre, iş makinelerinde 5-15 litre, kamyon, vidanjör gibi büyük araçlarda ise 40-100 litre civarında) yazmak suretiyle kapatmaya çalıştığı, böylelikle ilçelere ve merkezde görev yapan araçlara gerçekte verilmemiş akaryakıtı verilmiş gibi gösterdiği anlaşılmaktadır.

Sorumluluk Yönünden Değerlendirme

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu'nun 71'inci maddesinde kamu zararı; kamu görevlilerinin kasıt, kusur veya ihmallerinden kaynaklanan mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemleri sonucunda kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olunması, şeklinde tanımlanmıştır.

Bu hükme göre;

Akaryakıt Memuru ... tarafından, ... Genel Müdürlüğüne bağlı ilçelere ve merkezde görev yapan araçlara gerçekte verilmemiş akaryakıtın verilmiş gibi gösterilmesi suretiyle Kurumun akaryakıt stoklarında ... TL tutarında eksikliğe sebep olunmasından kaynaklanan kamu zararı ile ilgili olarak konunun sorumluluk yönüyle değerlendirilmesinde;

Akaryakıt Memurunun (Pompa Görevlisinin) Sorumluluğu

... Genel Müdürlüğü Stoklar ve Ambar Yönetmeliği'nin 25'inci maddesi gereği; akaryakıt giriş ve çıkışlarını günü gününe kartlarına doğru ve tam işleme yükümlülüğü bulunan Akaryakıt Memuru ...'un, 2019 yılından beri dışarıda akaryakıt işleriyle iştigal eden beş kişi ile birlikte organize bir şekilde Kuruma ait akaryakıt depolarından izinsiz olarak akaryakıt aldığı, almış olduğu akaryakıtı bu kişilere sattığı, depolardaki eksikliği tutanaklarda tahrifat yapmak veya günlük akaryakıt çıkış fişlerindeki miktarları değiştirmek suretiyle yani evrakta tahrifat yapmak ve içeriği itibarıyla yanıltıcı belge düzenlemek suretiyle kapatmaya çalıştığı ve adı geçenin 2019 yılında gerçekleştirilen akaryakıt çıkışlarına ilişkin TİF'lerde imzasının yer aldığı görüldüğünden, oluşan kamu zararı nedeniyle sorumluluğu söz konusudur.

Akaryakıt Şefinin Sorumluluğu

... Genel Müdürlüğü Stoklar ve Ambar Yönetmeliği'nin 25'inci maddesi ile Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı Kuruluş, Görev ve Çalışma Yönergesi' nin 14'üncü maddesi gereği Kurumun her türlü akaryakıt stoklarının takibi, tespiti ve dağıtım işlerinin düzenlenmesi; akaryakıt giriş ve çıkışlarının düzenli bir şekilde yürütülmesini sağlattırma ve sağlama; emrinde çalışan memur ve işçilerin yaptıkları işleri kontrol etme ve denetleme; idareye ait araçlara ve kiralık araçlara verilen akaryakıt miktarını kontrol etme ve akaryakıt stoklarını düzenli kontrol etme görevi akaryakıt şefine aittir.

Bu minvalde, Akaryakıt Şefi ...'ın, akaryakıt çıkışlarına ilişkin olarak aylık düzenlenen TİF'leri, günlük çıkış fişlerindeki miktarlar ile merkez-ilçe tutanaklarındaki ve araç kartlarındaki miktarlar ile karşılaştırmadan imzaladığı, dolayısıyla TİF'lerdeki çıkışların, ...' un gerçeğe aykırı olarak düzenlediği günlük akaryakıt çıkış fişlerindeki miktarların esas alınması suretiyle gerçekleştirildiği ve ..., merkez tutanakları, ilçe tutanakları ve araç kartlarındaki miktarlar ile ... tarafından düzenlenen günlük akaryakıt çıkış fişlerindeki miktarları günü gününe kıyaslamış ve depo stok durumunu düzenli olarak kontrol etmiş olsa idi, ... tarafından yapılan usulsüzlüklerin İdarece çok daha önce farkına varılmasının mümkün olabileceği, ...'ın, Teftiş Kuruluna verdiği ifadesinde, akaryakıt çıkışlarını ...' un düzenlediği günlük çıkış fişlerinde belirtilen miktarlar üzerinden gerçekleştirdiğini ve depoda herhangi bir fiziki kontrol yapmadığını kabul ettiği,

Adı geçenin, görevde olmadığı günlerin raporda dikkate alınmadığı, makine teknikeri olarak görev yaptığını ve görev tanımında olmayan işlemler ile imzalamadığı belgelerden sorumlu tutulamayacağını iddia etmişse de, kendisinin (Ek) İlamda sadece görevde olduğu ve imzasının yer aldığı TİF'ler nedeniyle sorumlu tutulduğu, görülmektedir.

Daire Ek İlam hükmünde "diğer sorumlu" sıfatıyla sorumlu olduğuna hükmedilen adı geçen, temyiz dilekçesinde de, "harcama yetkilisi", "gerçekleştirme görevlisi" veya "taşınır kayıt yetkilisi" olmadığından bahisle sorumlu tutulamayacağını ifade etmişse de;

6085 sayılı Sayıştay Kanunu'nun 7'nci maddesinde; bu Kanunun sorumlular ve sorumluluk halleri uygulamasında; 5018 sayılı Kanun ve Sayıştay denetimi ile ilgili diğer kanunlarda belirtilen sorumlular ve sorumluluk hallerinin esas alınacağı, her türlü kamu kaynağının elde edilmesi ve kullanılmasında görevli ve yetkili olanların; kaynakların etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak elde edilmesinden, kullanılmasından, muhasebeleştirilmesinden, raporlanmasından ve kötüye kullanılmaması için gerekli önlemlerin alınmasından sorumlu olduğu,

5018 sayılı Kanun'un "Mal yönetiminde etkililik ve sorumluluk" başlıklı 48'inci maddesinde; kamu idarelerinin, taşınırların yönetiminden, muhafazasından, kullanımından ve kullanılmak üzere taşınır teslim edilen görevlilerin; taşınırın korunmasından ve taşınıra verilen zararlardan sorumlu olduğu, hüküm altına alındığından, adı geçenin bu yöndeki savunmasının da yerinde olmadığı,

Sayılan diğer gerekçelerle de, Akaryakıt Şefi ...'ın Kurumdaki akaryakıtın kullanımı ve denetimi ile ilgili mevzuatta öngörülen görevlerini gereği gibi yerine getirmediği, gerekli önlemleri almadığı ve özeni göstermediği anlaşıldığından oluşan kamu zararı nedeniyle sorumluluğunun bulunduğu ve ayrıca kendisinin izinli ya da geçici görevde olduğu Mart, Temmuz, Ağustos ve Aralık aylarında kendisi yerine TİF'leri imzalayan (VHKİ) ... sorumludur.

İdari İşler Şube Müdürünün Sorumluluğu

Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı Görev Yetki ve Sorumluluk Yönergesi' nin 9'uncu maddesinde; İdari İşler Şube Müdürünün, İdareye ait akaryakıt istasyonunda gerekli kontrolleri yapma, burada görevli olan personeli denetleme, İdareye ait araçlara ve kiralık araçlara verilen akaryakıt miktarını kontrol etme ve ilgili kayıtları düzenleyerek Daire Başkanına bilgi verme görevi bulunduğu, sayılan bu görevleri yerine getirmemesi halinde ihmal ve ilgisizlikten sorumlu olacağı belirtilmektedir.

... tarafından merkezdeki araçlara verilen akaryakıtın araç kartlarına, ilçelere verilen akaryakıtın ise merkez tutanağı ve ilçe tutanağı olmak üzere 2 ayrı tutanağa işlenmesini müteakip günlük akaryakıt çıkış fişlerine kaydedildiği, daha sonra Akaryakıt Şefi tarafından günlük akaryakıt çıkış fişlerindeki miktarların esas alınması suretiyle bilgisayar kayıtlarının oluşturulduğu ve ay sonlarında toplanarak İdari İşler Şube Müdürünün onayına sunulduğu, ancak ...' ın akaryakıt istasyonunda görevli personeli denetleme ve araçlara verilen akaryakıt miktarını kontrol etme şeklinde İdari İşler Şube Müdürü olarak kendisine yüklenilen görevleri yerine getirmediği anlaşıldığından,

İdari İşler Şube Müdür V. ...'ın akaryakıtın muhafazası, dağıtımı, denetimi ile ilgili olarak mevzuatta öngörülen görevlerini gereği gibi yerine getirmeksizin, aylık akaryakıt çıkışları için düzenlenen TİF'leri imzaladığından, oluşan kamu zararı nedeniyle sorumluluğu bulunmaktadır.

Destek Hizmetleri Daire Başkanının Sorumluluğu

Taşınır Mal Yönetmeliği'nin 5'inci maddesi hükmü gereğince; taşınırları kontrol etme görevi, harcama yetkilisine aittir. ... Genel Müdürlüğü Kuruluş Görev Yetki ve Teşkilat Yönetmeliği'nin 26'ncı maddesinde, Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı Kuruluş, Görev ve Çalışma Yönergesinin 8'inci maddesi ile idare araçlarının veya kiralık araçların yakıt ihtiyacını tespit ve temin etmek, araçların kilometre kontrollerini yapmak ve İdare birimlerinin genel ihtiyacı olarak belirlenen ve bütçesi tüm birimler adına tahsis edilmiş olan malların alımı işlemlerini ilgili mevzuata uygun olarak yürütmek, kullanıma verilinceye kadar ambarında muhafaza etmek, stok takibini yapmak görev ve sorumluluğu, Destek Hizmetleri Daire Başkanına verilmiştir.

İlçelere tutanak karşılığı, il merkezindeki araçlara ise araç kartlarına kaydedilmek koşuluyla teslim edilen akaryakıtın, pompa görevlisi tarafından günlük akaryakıt çıkış fişlerine işlendiği, aylık akaryakıt çıkışlarının, günlük çıkış fişlerindeki miktarların ay sonlarında toplanarak TİF'lere bağlanması ile gerçekleştirildiği, söz konusu TİF'lerin sırasıyla akaryakıt memuru, akaryakıt şefi ve idari işler şube müdürü tarafından imzalanarak Daire Başkanının onayına sunulduğu, Daire Başkanı tarafından TİF'ler üzerinde gösterilen miktarların genellikle ambar çıkış evrakları üzerinden kontrol edildiği, ancak söz konusu ambar çıkışlarının ... tarafından düzenlenen günlük akaryakıt çıkış fişlerindeki miktarlar üzerinden gerçekleştirilmesi nedeniyle yanıltıcı olduğu, dolayısıyla Daire Başkanı tarafından TİF'lerdeki akaryakıt çıkış miktarlarının bunlara esas teşkil eden günlük akaryakıt çıkış fişleri, merkez-ilçe tutanakları ve araç kartlarıyla en azından örneklem düzeyinde karşılaştırılarak yapılması gerekirken bu yönde bir kontrolün yapılmadığı,

Aynı Daire Başkanı tarafından mevzuat gereği yapılması gereken akaryakıt stok takibinin de yapılmadığı, anlaşılmıştır.

Destek Hizmetleri Daire Başkanı ...'ın, yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri gereğince Kurumun depolarındaki akaryakıtın muhafaza edilmesini ve kontrolünü sağlamakla mükellef olduğundan, akaryakıtın muhafazası, dağıtımı, denetimi ile ilgili olarak mevzuatta öngörülen görevlerini gereği gibi yerine getirmediği ve aylık TİF'leri gerekli kontrolleri sağlamadan imzaladığı anlaşıldığından oluşan kamu zararı nedeniyle sorumluluğu söz konusudur.

Taşınır Kayıt Yetkilileri ve Taşınır Kontrol Yetkililerinin Sorumluluğu

Taşınır Mal Yönetmeliği'nin 6'ncı maddesinde, taşınır kayıt yetkililerinin, harcama birimince edinilen ve doğrudan tüketilmeyen taşınırların sorumluluğu altındaki ambarlarda muhafaza edilmesinden; yangına, ıslanmaya, bozulmaya, çalınmaya ve benzeri tehlikelere karşı korunması için gerekli tedbirlerin alınmasından ve alınmasını sağlamaktan; ambarda çalınma veya olağanüstü nedenlerle meydana gelen azalmaların harcama yetkilisine bildirilmesinden; ambar sayımının ve stok kontrolünün yapılmasından; taşınır kayıt ambarlarında kasıt, kusur, ihmal veya tedbirsizlikleri nedeniyle meydana gelen kayıp ve noksanlıklardan sorumlu oldukları; taşınır kontrol yetkililerinin ise taşınır kayıt ve işlemleri ile ilgili düzenlenen belge ve cetvellerin mevzuata ve mali tablolara uygunluğunu kontrol etmekten; taşınır kayıt yetkilileri ile taşınır kontrol yetkililerinin, düzenledikleri ve imzaladıkları belge ve cetvellerin doğruluğundan harcama yetkilisine karşı birlikte sorumluluklarının bulunduğu hükme bağlanmıştır.

Akaryakıt pompa görevlisi tarafından ilçelere tutanak düzenlenmek, il merkezindeki araçlara ise araç kartlarına kaydedilmek, bunları müteakip günlük akaryakıt çıkış fişleri düzenlenmek suretiyle yakıtı verenin ve alanın imzası karşılığında teslim edilen akaryakıtın ay sonlarında toplanarak aylık düzenlenen TİF'lerin ekine konulduğu, TİF'lerin taşınır kayıt yetkilisi tarafından imzalandığı ancak TİF'lerdeki çıkış miktarlarının ilgili tarafından bunlara esas teşkil eden günlük çıkış fişlerindeki, merkez-ilçe tutanaklarındaki ve araç kartlarındaki çıkış miktarlarıyla karşılaştırılmadığı, zira böyle bir kontrolün yapılmış olması halinde söz konusu usulsüzlüğün ilgili tarafından tespit edilebileceği değerlendirildiğinden, oluşan kamu zararı nedeniyle Taşınır Kayıt Yetkilisi ... ile taşınır kayıt yetkilisinin işlemlerini kontrol etmekle mükellef olan ve taşınır kayıt yetkilisi ile birlikte düzenlediği ve imzaladığı belge ve cetvellerin doğruluğundan, harcama yetkilisine karşı birlikte sorumluluğu bulunan Taşınır Kontrol Yetkilisi ...' ın da oluşan kamu zararı nedeniyle sorumluluğu bulunmaktadır.

Yılsonu Sayım Komisyonu Üyelerinin Sorumluluğu

Taşınır Mal Yönetmeliği'nin 32'nci maddesinde; Kamu İdarelerine ait taşınırların, taşınır kayıt yetkililerinin görevlerinden ayrılmalarında, yıl sonlarında ve harcama yetkililerinin gerekli gördüğü durum ve zamanlarda sayımının yapılacağı; taşınır sayımlarının, harcama yetkilisince, kendisinin veya görevlendireceği bir kişinin başkanlığında taşınır kayıt yetkilisinin de katılımıyla, en az üç kişiden oluşturulan sayım kurulu tarafından yapılacağı; ambarlardaki taşınırların fiilen sayılacağı, bulunan miktarların Sayım Tutanağının "Ambarda Bulunan Miktar" sütununa kaydedileceği, sayımda bulunan miktar ile kayıtlı miktar arasında fark bulunması halinde miktarlarında farklılık bulunan taşınırların sayımının bir kez daha tekrarlanacağı, yine farklı çıkarsa bu miktarın "Fazla" veya "Noksan" sütununa kaydedileceği ve sayım kurulunca, taşınırların fiili miktarlarının kayıtlı miktarlardan eksik oluğunun tespit edilmesi halinde Kayıttan Düşme Teklif ve Onay Tutanağı ve Taşınır İşlem Fişi; fazla olduğunun tespit edilmesi halinde ise Taşınır İşlem Fişi düzenlettirilerek, defter kayıtlarının sayım sonuçlarıyla uygunluğunun sağlanacağı hükme bağlanmıştır.

... Genel Müdürlüğü Stoklar ve Ambar Yönetmeliği'nin "25-Akaryakıt" alt başlıklı bölümünde; akaryakıt deposunun, Genel Müdürün teklif edeceği bir kişinin başkanlığı altında İdari ve Mali İşler Daire Başkanlığı ve Elektrik Makine ve Malzeme İkmal Daire başkanlığının görevlendireceği birer kişi olmak üzere 3 kişiden oluşturulabilecek olan tartım ve ölçüm heyeti tarafından ölçüleceği, tartım ve ölçüm ekiplerinden bir kişinin akaryakıt kartları ile tartım ve ölçüm kartlarını tartım ve ölçümden önce ve sonra kontrol edeceği, iki kişinin de sayım yapacağı belirtilmiştir.

Sorgu konusu edilen ... TL kamu zararının, 2020 yılı içinde (01.01.2020-31.12.2020 tarihleri arasında) akaryakıt tutanaklarında veya akaryakıt çıkış işlemlerinde tahrifat yapılmasından kaynaklandığı, yani 2019 yılı sonundan 2020 yılına devreden akaryakıt miktarıyla bir ilgisinin bulunmadığı, bu sebeple 2020 yılı içinde akaryakıt çıkışlarında yapılan tahrifatın 2020 yılı sayım komisyonu üyeleri tarafından tespit edilebileceği, dolayısıyla da 2019 Yıl Sonu Sayım Komisyonu üyelerinin 2020 yılı içinde gerçekleştirilen usulsüzlük nedeniyle sorumlulukları bulunmamaktadır.

Dosya kapsamında yer alan Teftiş Kurulu Raporunda, Taşınır Mal Yönetmeliği'nin 32'nci maddesine istinaden görevlendirilen 2020 yılı Sayım Komisyonu Üyelerinin; akaryakıt depolarında herhangi bir ölçüm yapmadıklarını beyan etmelerine rağmen 2020 yılı sonu sayım komisyonu raporunu depolardaki akaryakıtı fiilen saymış gibi gerçeğe aykırı bir şekilde düzenlediklerinin tespit edildiği, ayrıca, Stoklar ve Ambar Yönetmeliğinde belirtildiği şekilde tartım ve ölçüm ekibinden bir kişinin akaryakıt kartları ile tartım ve ölçüm kartlarını tartım ve ölçümden önce ve sonra kontrol etmesi gerekirken, böyle bir kontrolün sağlanmadığı, anlaşılmaktadır.

Bu gerekçelerle, toplam ... TL kamu zararı nedeniyle 2020 Yılsonu Sayım Komisyonu üyeleri olan 2020 Yılsonu Sayım Komisyonu üyeleri olan ..., ... ve ...'ın sorumlulukları bulunmaktadır.

Ambar Şube Müdürünün Sorumluluğu

Ambar Şube Müdürlüğü, 02.12.2021 tarihinde yürürlüğe giren "Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı Görev ve Çalışma Yönergesi" ile sonradan ihdas edildiğinden ve tespitin yapıldığı tarihte yürürlükte bulunan Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı Kuruluş Görev ve Çalışma Yönergesinde akaryakıtı korunması ve muhafazası sorumluluğu münhasıran İdari İşler Şube Müdürlüğüne verildiğinden, diğer bir ifade ile kamu zararına yol açan eylemlerin gerçekleştirildiği dönemde Ambar Şube Müdürlüğü görevi mevcut olmadığından, oluşan kamu zararı nedeniyle Ambar Şube Müdür ...'nın sorumluluğu söz konusu değildir.

Görüldüğü üzere; hesap yargılaması aşamasında hüküm dışı bırakma kararı, gerekli şartların oluşması halinde, Sayıştay Daireleri tarafından verilebilmektedir. Temyiz Kurulu'nun, Kanun'un 55'inci maddesi hükmüne göre, böyle bir karar verme yetkisi bulunmamaktadır.

Bununla birlikte, sorumluların konunun Temyiz Kurulu tarafından hüküm dışı bırakılmasına dönük talebi ile ilgili olarak; somut olay bakımından Sayıştay'ın mali yargılama süreci sonunda kesin hüküm tesis edilebilmesi için, adli yargı mercileri tarafından yürütülecek cezai yargılamanın olası sonuçlarını beklemesini gerektirecek bir durum da yoktur.

Bu itibarla;
... Genel Müdürlüğüne ait akaryakıt depolarından, ilçelere verilen akaryakıt için merkezde tutulan tutanaklarda tahrifat yapılması veya merkez tutanaklarındaki miktarların ve merkezdeki araçlara verilen akaryakıt için düzenlenen araç kartlarındaki miktarların günlük akaryakıt çıkış fişlerine araçların büyüklüğüne göre değişen miktarlarda arttırılarak aktarılması suretiyle akaryakıt çıkış işlemlerinin gerçek miktarından fazla gösterilmesi suretiyle fiilen ilçelerdeki şubelere veya merkezdeki araçlara verilmemiş akaryakıtın verilmiş gibi gösterilmesi sonucu Kurumun akaryakıt depolarında oluşan toplam (Ek İlam hükmüyle düzeltilen) ... TL tutarındaki kamu zararı ile ilgili olarak,

Daire Ek İlam hükmünde sorumlu olduklarına hükmedilen kamu görevlilerinin temyiz dilekçesinde yer verdikleri (Ek İlam hükmünde belirlenen esas ve sorumluluğa ilişkin) itiraz ve karşı görüşlerinin REDDİNE ve bununla birlikte oluşan kamu zararının Daire Ek İlam hükmünde belirlenen sorumlulara ödettirilmesi, yönündeki kararın TASDİKİNE, oy birliğiyle,

6085 sayılı Kanun'un 57nci maddesi hükmü gereği, bu Kararın yazılı bildirim tarihinden itibaren onbeş gün içerisinde Sayıştay'da karar düzeltilmesi yolu açık olmak üzere,

Karar verildiği 02.10.2024 tarih ve 57182 sayılı tutanakta yazılı olmakla işbu ilam tanzim kılındı.