Re'sen Emeklilik Sonrası Yargı Kararı ile Göreve İade Edilen, Daha Sonra Yaş Haddinden Emekli Olan Kişiye Ayrıca İkramiye Farkı Ödenir Mi?

Soru : 28.07.2020 tarihinde yaş haddi ile 61 yaşında re' sen emekli edildim. İdare mahkemesinden 3 ay sonra emekli işleminin yürütme durdurma kararı aldım ve Ekim ayında tekrar göreve başladım. Aldığım 3 aylık emekli maaşımı iade ettim ancak 36 yıl üzerinden aldığım ikramiye mi geri ödemedim. 2024 yılı Temmuz ayında 65 yaş itibariyle kurum tarafından tekrar re'sen emekli edildim. 4 yıllık tekrar çalışmam sonucu 4 yıla denk gelen emekli ikramiyesi ödendi. 2025 Ocak ayında 5434 sayılı kanunun 89. Mad. göre emekli ikramiyesi ödenmesi yapılır mı?
Detaylar/Değerlendirmeler:

Re'sen Emeklilik Konusu:

30 hizmet yılını tamamlamış olanların re' sen emekli edilebilecekleri konusu 5434 sayılı Kanun Madde 39/b bendinde düzenlenmiş ve ".Seçilmiş belediye reisleri ve vilayetlerin daimi komisyon azaları hariç olmak üzere, 30 hizmet yılını tamamlamış olanlar kurumlarınca lüzum görüldüğünde yaş kaydı aranmaksızın re'sen,
.
(b) fıkrasının ikinci paragrafı ile (27/7/1967 tarihli ve 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu gereğince kadrosuzluk nedeniyle emekliye sevk edilenler hariç) (d, e ve f) fıkraları kapsamına girenlere 61 yaşını doldurmadan emekli aylığı bağlanmaz."şeklinde ibare ile yer almıştır. Bu şekilde emekli edilen memur şayet 61 yaşını doldurmamışsa 61 yaşını dolduracağı tarihe kadar emekli aylığı bağlanmayacağı da bu maddede belirtilmiştir.

Bu durum sadece 1 Ekim 2008 tarihinden önce memurluğa başlamış olan ve 5434 kapsamında memur olanlarla sınırlı olmaktadır. 5510 kapsamında olan memurlar için, 5510 sayılı Kanun hükümlerinde bu şekilde bir uygulama bulunmamaktadır.

Peki, 5434 kapsamında olan memurlar 30 yılını doldurduğunda Kurumlarınca lüzum görmeleri halinde re'sen emekli edilebilirler mi?

Memurlar, 5434 sayılı Kanun madde 40 hükmü gereği genel olarak 65 yaşını dolduracakları tarihe kadar görev yapabilmektedirler. İstisna olarak bazı meslek ve görev unvanlarının yaş hadleri 65 yaşından daha düşük olabildiği gibi 65 yaşından daha yüksek olan durumlar da bulunmaktadır.
Yukarıda belirttiğimiz 5434 sayılı Kanun Madde 39 hükmünde, kurumların lüzum görmesi şeklinde muğlak bir hüküm bulunmaktadır. Yani bu yetkinin mutlak ve sınırsız bir yetki olarak görülmemesi, gerektiğini değerlendirmekteyiz.
Nitekim, Kurumlarca söz konusu maddenin uygulanması neticesinde ziyaretçimizde olduğu gibi kişiler tarafından açılan davalar da kişiler lehine sonuçlanmaktadır.
Ancak, memur çalışamayacak derecede ise, görevini tam yapmıyorsa yani kamu zararına yol açabilecek durumlarda hareket ediyor ve bu durumu da belgelerle tespit edilmişse kamu idaresi resen emeklilik yetkisini kullanabilir diye düşünmekle beraber kesin bir tespit yoksa keyfi olarak sadece 5434 sayılı Kanundaki bu maddeye istinaden bu yetkisini kullanamayacağını da değerlendirmekteyiz.
Emekli ikramiyesi konusu;
Re'sen emeklilik işlemlerinin yapıldığı esnada ödenen emekli ikramiyesinin, bu işlemin idari yargı neticesiyle sonuçlanıp tekrar göreve başlatılması halinde emekli ikramiyesinin kişiler tarafından iade etmesi gerektiğini değerlendirmekteyiz. Yani emekli ikramiyesi tutarlarının ödenmesi idari bir işlem ile gerçekleşmiş ve bu idari işlem yargı tarafından reddedilmiş olmaktadır. Dolayısıyla da yargı kararı neticesinde işlemler tüm sonuçları ile ortadan kalmış olur, yani emekli ikramiyesi ödemesinin de bir anlamda erken, yersiz ve haksız kazanç getirici bir ödeme kapsamına gireceğini de değerlendirmekteyiz. Bu nedenle emekli ikramiye tutarının da iade edilmesi gerektiğini değerlendirmekteyiz.

Şayet, emekli ikramiyesi ödemesinin geri iade edilmemesi halinde sadece sonradan geçen hizmet yılıyla sınırlı olarak emekli ikramiyesi ödemesi yapılması gerektiğini de söyleyebiliriz.

Emeklilikten sonra ilk katsayı artışından dolayı ayrıca ikramiye farkı ödemesi konusu:
"Emekli ikramiyesini aldıktan sonra ayrıca ikramiye farkı ödenir mi? Kimler Yararlanır?" başlığı altında
https://www.memurlar.net/haber/1100685/
adresimizde yapmış olduğumuz değerlendirmelerden de anlaşılacağı üzere yaş haddinden emeklilik bu kapsama girmektedir.

Sonuç bağlamında değerlendirmemiz:
Re'sen emekli edildiğinizde tarafınıza ödenmiş olan emekli ikramiyesi tutarını geri ödemediğinizi belirtmektesiniz. Bu durumda emekli ikramiyesi almış olduğunuz hizmet yılları tekrar yaş haddinden emekli olduğunuz tarihte gerçekleşen emekli ikramiyesi hesabında dikkate alınmamasının doğru bir işlem olduğunu değerlendirmekteyiz.
Bu durumda, şayet yaş haddinden dolayı emekliliğiniz 16 Haziran 2024 tarihi ve sonrası gerçekleşmişse bu durumda sadece sonradan geçen hizmetlerinize karşılık emekli ikramiyesinin ödenmesi gerektiğini ve yine sadece sonradan geçen hizmetlerinizle sınırlı olmak üzere Ocak 2025 katsayı farkından dolayı ikramiye farkı almanız gerektiğini değerlendirmekteyiz.
Şayet, idari yargı kararı gereği göreve başladıktan sonra daha önce almış olduğunuz emekli ikramiyesi tutarınızı geri iade edilmiş olsa idi, bu durumda tüm hizmetleriniz üzerinden gerek Temmuz 2024'de ikramiye, gerekse de Ocak 2025'de tüm hizmetleriniz üzerinden ikramiye farkı almanız gerektiğini belirtmek isteriz.
Yine de değerlendirmelerimiz bu şekilde olmakla birlikte, şayet değerlendirdiğimiz şekilde SGK işlemlerinizi yaparsa, tüm hizmetleriniz esas alınarak ikramiye farkının ödenmesini yazılı olarak talep etmenizi, olumsuz olması halinde tasarrufu kendinizde olmak üzere dava açmanızı da tavsiye edebiliriz.

Ayrıca, henüz, sadece 4 tam yıl olmak şartıyla bu süreye karşılık ikramiye farkı ödemesi SGK tarafından ödenmemişse SGK na müracaat etmeniz olacaktır.