Memur, özele diş tedavisi sonrasında, kendi karşıladığı kısmı alabilecek

HUKUKİ DURUM

5234 sayılı Kanun, 21 Eylül 2004 tarihli Resmi Gazetede yayımlanmıştır. Bu Kanunun 1. maddesinin (f) bendi şu şekildedir:

"MADDE 1.- 14.7.1965 tarihli ve 657 sayılı Kanunun;
f) 209 uncu maddesinin sonuna aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
Tedavi kurum ve kuruluşlarında yapılan tedavilere (diş tedavileri dahil) ilişkin ücretlerle sağlık kurumlarınca verilen raporlar üzerine kullanılması gerekli görülen ortez, protez ve diğer iyileştirme araç bedellerinin kurumlarınca ödenecek kısmı ve buna ilişkin esas ve usuller Sağlık Bakanlığının görüşü alınmak suretiyle Maliye Bakanlığınca tespit edilir. "

İşte bu hükme dayanılarak, bütçe uygulama tebliğlerine ve tedavi yardımı uygulama tebliğlerine, ödenecek ücretlere ilişkin sınırı getirilmiştir. Örneğin 90 gün sonra özele diş için sevk edilen memurlara, sadece tebliğde yazılı olan miktar kadar ödeme yapılmaktaydı. Yine sağlık kurumlarınca verilen raporlar üzerine kullanılması gerekli görülen ortez, protez ve diğer iyileştirme araç bedellerinin kurumlarınca ödenecek kısmına sınır getirilmiştir.

"Memurun işitme cihazı bedelinin tamamını ödemeyen bakanlık işlemi, hukuka aykırı bulundu" haberi için tıklayınız.

Diğer taraftan, Aydın Bölge İdare Mahkemesi'nin E:2007/593 sayılı dosyası ile 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 209.maddesine 5234 sayılı Kanunun 1.maddesi ile eklenen son fıkrası ile 178 sayılı Maliye Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 10. maddesine 5234 sayılı Kanunun 10.maddesi ile eklenen (p) bendinin Anayasanın 2., 5, 10. ve 56. maddelerine aykırılığı nedeniyle re'sen Anayasa Mahkemesi'ne başvurulmuştur. Anayasa Mahkemesi de bu başvuruyu esastan görüşmeye karar vermiştir. Ancak Star gazetesinde bugün yayımlanan habere göre Anayasa Mahkemesi, bu davada iptal kararı vermiştir.

Anayasa Mahkemesinin bu iptal kararı öncesin de, tebliğin ilgili hükmünün iptali istemiyle Danıştay'da açılan davalarda, Danıştay dava açanları haklı bulmuş ve yapılan masrafların tümünün karşılanması gerektiğini belirtmiştir. Danıştayın konuya ilişkin daha önceki kararı için tıklayınız.

Tüm bu gelişmeler üzerine Maliye Bakanlığı, (6) sıra numaralı Tedavi Yardımına İlişkin Uygulama Tebliğinde yer alan ve özele diş sevkini düzenleyen hükümleri yürürlükten kaldırmıştır.

PEKİ DAHA ÖNCE CEBİNDEN ÖDEME YAPANLAR NE YAPACAK?

Anayasa Mahkemesinin, tebliğlere sınır koyulmasına imkan sağlayan 5234 sayılı Kanunun ilgili hükümlerini iptal ettiğine yönelik karar henüz Resmi Gazetede yayımlanmıştır. Söz konusu bu kararın yayımlanması sonrasında, gerek özeldeki diş tedavisi gerekse de sağlık kurumlarınca verilen raporlar üzerine kullanılması gerekli görülen ortez, protez ve diğer iyileştirme araç bedelleri için, memurun kendi cebinden karşıladığı kısımları dava açarak alması mümkün bulunmaktadır.

Danıştay'ın daha önce harcırahlara ilişkin verdiği karar bu konuda emsal olacaktır. Danıştayın harcırah kararı için tıklayınız.

Anayasa Mahkemesi, tedavi giderine sınır getiren yasa maddesini iptal etti. Kararın gerekçesi Resmi Gazete'de yayınlanana kadar yeni düzenleme yapılmazsa vatandaş katkı payından kurtulmuş olacak.

ANAYASA Mahkemesi, tedavi giderlerine sınırlama getiren yasa maddesini Anayasa'nın sosyal devlet ilkesini gerekçe göstererek iptal etti. Anayasa Mahkemesi kararının Resmi Gazete'de yayımlanması sonrası eğer en yakın zamanda yasal düzenleme yapılmazsa, şu an uygulanan sınırlamaların yasal bir dayanağı kalmayacağı için hukuki boşluktan doğan birçok sorun yaşanacak. Karar, diyaliz, gözlük camı, diş tedavisi, protez olmak üzere devlet tarafından verilen birçok hizmetteki parasal sınırlamaları kaldırıyor. Örneğin devlet, protez dişte 150 TL, gözlük camında ise 40 TL'lik kısmı karşılıyor. İptal kararının gerekçesinin Resmi Gazete'de yayınlanması sonrasında bu tür hizmetlerde vatandaş katkı payından kurtulacak.

SINIR TEBLİĞLERLE GELDİ

MALİYE Bakanlığı ile Sağlık Bakanlığı, iptal edilen yasa maddesi uyarınca bugüne kadar Bütçe Uygulama Talimatı çerçevesinde ?Tedavi Yardımına İlişkin Uygulama Tebliği' yayınlıyordu. Bütçe Uygulama Talimatı ile tedavi giderlerinin sınırları ile ilaç ve tıbbi malzemelerin temin ve kullanma esaslarını belirleniyordu. Son yıllarda bireysel başvurular üzerine Bütçe Uygulama Talimatı ile ilgili de idari mahkemeler ve Danıştay sosyal devlet ilkesi ve uluslar arası sözleşmeleri gerekçe göstererek iptal kararları veriyordu. Ancak 2006 yılında Bütçe Uygulama Talimatı'na dayanak teşkil eden yasa hükmü için Danıştay, Anayasa Mahkemesi'ne dava açtı. Danıştay da bu başvuru sonrası ilgili yasa maddesi için iptal kararı verdi.

İptal edilen madde sınır getiriyordu

ANAYASA Mahkemesi'nin Danıştay ve Aydın Bölge İdare Mahkemesi'nin başvurusu üzerine iptal ettiği 5234 Sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'un 1. maddesinin (f) bendi şöyle: ?Tedavi kurum ve kuruluşlarında yapılan tedavilere (diş tedavileri dahil) ilişkin ücretlerle sağlık kurumlarınca verilen raporlar üzerine kullanılması gerekli görülen ortez, protez ve diğer iyileştirme araç bedellerinin kurumlarınca ödenecek kısmı ve buna ilişkin esas ve usuller Sağlık Bakanlığı'nın görüşü alınmak suretiyle Maliye Bakanlığı'nca tespit edilir.'