İcra müdür ve yardımcılığındaki mülakata ilişkin Danıştay kararı

T.C.
DANIŞTAY
ONİKİNCİ DAİRE .

Esas No : 2006/6124
Karar No : 2008/7315

Davacı : Fikret Araz, 18 Mart Çan Termik Santrali İşletme

Müdürlüğü Elektrik Teknisyeni Çan / ÇANAKKALE

Kars i Taraf : Adalet Bakanlığı / ANKARA

İsteğin Özeti : İzmir 9 Eylül Üniversitesi Adalet Meslek Yüksekokulu mezunu olan ve halen Enerji Bakanlığına bağlı 18 Mart Çanakkale Çan Termik Santrali İşletme Müdürlüğünde Elektrik Teknisyeni olarak çalışan davacının, 1.10.2006 tarihinde ÖSYM tarafından yapılan İcra Müdür ve Müdür Yardımcılığı yazılı sınavında başarılı olarak 20.10.2006 tarihinde katılmış olduğu mülakat sınavında başarısız sayılmasına ilişkin işlem ile mülakatın dayanağını oluşturan icra Müdür ve Yardımcılarının Sınav Mülakat, Atama ve Nakil Yönetmeliğinin 7., 24., 25., 26., 27., 28., maddelerinin eşitlik ilkesine, adalet ve hakkaniyet ölçülerine ve usule aykırılık teşkil ettiğinden bahisle iptali istemidir.

Savunmanın Özeti : Mülakat İcrai bir işlem olmakla birlikte, mülakata karşı açılan davalarda yargısal denetimin, mülakat için öngörülen şekil ve usul kurallarına uyulup uyulmadığı, mülakat kurulunun usulüne uygun oluşturulup oluşturulmadığı gibi konularla sınırlı olduğu, meri mevzuata göre oluşturulan kurulun ve yapılan mülakatın hukuka uygun olduğu ileri sürülerek davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.

Danıştay Tetkik Hakimi : Bahri Bayram

Düşüncesi : Davanın reddi gerektiği düşünülmektedir.

Danıştay Savcısı : Esma Nur Necef

Düşüncesi :Dava; izmir 9 Eylül Üniversitesi Adalet Meslek yüksekokulu mezunu olan ve halen Enerji Bakanlığına bağlı 18 Mart Çanakkale Çan Termik Santrali İşletme Müdürlüğünde Elektrik Teknisyeni olarak çalışan davacı tarafından 1.10.2006 tarihinde ÖSYM tarafından yapılan İcra Müdür ve Müdür Yardımcılığı yazılı sınavında başarılı olrriES! üzerine katıldığı 10.10.2006 tarihli mülakat sınavında başarısız sayılması işlemi ile işlemin dayanağını oluşturan İcra Müdür ve Yardımcılarının Sınav Mülakat Atama ve Nakil yönetmeliğinin 7, 24, 25,'"26, 27 ve 23 nci maddelerinin iptali istemiyle açılmıştır.

2004 sayılı icra İflas Kanunu'nun 1 inci maddesinde; Her asliye mahkemesinin yargı çarçevesinde yeteri kadar icra dairesinin bulunacağı, her icra dairesinde de Adalet Bakanlığınca atanacak bir icra memuru ile yeteri kadar yardımcı ve mahallince atanacak katip, mübaşir vesair müstahdemlerin bulunacağı açıklanmış, 2802 sayılı Hakimler ve Savcılar Kanununun 114 üncü maddesinin son fıkrasında da; ilk defa Devlet Memurluğuna atanması teklif edilen personel atanmasının Bakanlık onayı ile tamamlanacağı, bu personelin atanması , eğitilmesi ile ilgili usul ve esasların yönetmelikte gösterileceği, belirtilmiş olup 2992 sayılı Adalet Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek kabulü Hakkında Kanunun 30 uncu maddesiyle de; Bakanlığının kanunla yerine getirmekle yükümlü olduğu hizmetleri tüzük, yönetmelik, tebligat genelge ve diğer idari metinlerle düzenlemekle görevli ve yetkili olduğu açıklanmıştır.

Öte yandan dava konusu İcra Müdür Yardımcılarının Sınav, Mülakat, Atama ve Nakil Yönetmeliğinin 7 nci maddesinde, sınavların, yazılı ve mülakat şeklinde iki kademede yapılacağı, 24 üncü maddesinde; mülakatın ilgilinin ifade ve bir konuyu kavrayıp özetleme ve değerlendirme yeteneğini, davranışını, genel fiziki durumunu tespit için mülakat kurulu tarafından Adalet Bakanlığında yapılacağı hükümlerine yer verilmiş; 25 inci maddesinde mülakata yazılı sınavda başarı gösterenler arasından başarı sırasına göre ilan edilen kadroların en fazla iki katı kadar adayın çağrılacağı, Ancak aynı puanı paylaşarak son sırada kazananların hepsinin mülakata alınacağı, yazılı sınavda başarı gösterenlerin bilinen adresine mülakat yeri ve zamanının bildirileceği, 26 ncı maddesinde; geçerli mazeret sebebi ile mülakata katılmayanların vaki müracaatları üzerine Sınav Kurulunca mazeretlerinin kabulüne karar verilenler için başka bir mülakat günü tespit edileceği ve kendilerine bildirileceği belirtildikten sonra,

27 inci maddede "mülakat 100 puan üzerinde değerlendirilir ve başarılı olmuş sayılmak için Sınav Kurulu Başkan ve Üyeleri 100 puan üzerinden verdikleri notların aritmetik ortalamasının 70 puan ve daha yukarı olması şarttır. Mülakatla katılanların aldıkları yüksek puandan başlamak üzere sıraya konularak mülakat başarı üstesi hazırlanır bu listenin altı sınav kurulu başkan ve üyeleri tarafından imzalanarak Personel genel Müdürlüğüne teslim edilir. 28 inci maddesinde ise, "sınava katılanların yazılı sınav ve mülakat başarı listelerinde gösterilen puanların aritmetik ortalaması alınmak suretiyle en yüksek puan alandan başlamak üzere sıraya konularak nihai başarı listesinin sınav kurulunca düzenleneceği, bu sıralamaya tabi tutulanların nihai puanlarının eşit olması halinde yazılı sınavda aiınan puana öncelik tanınacağı, Yazılı sınav puanlarının da eşit olması halinde kura çekilmek suretiyle sıra belirleneceği ve bu konuda yapılan işlemler sınav kurulunca düzenlenecek tutanaklarda gösterileceği Nihai başarı listesinde en yüksek puan alandan başlamak üzere adları yazılı olanlardan,sınav yapılacağına dair ilanda yer alan boş kadro sayısı kadar ası! diğerleri de yedek olarak kazanılmış sayılması, hazırlanan bu üste Kurul Başkan ve üyeleri tarafından imzalanarak ve Personel Genel Müdürlüğüne teslim edileceği." hükümleri yer almaktadır.

Olayda da İzmir 9 Eylül Üniversitesi Adalet Meslek Yüksek Okulu mezunu olan ve Enerji Bakanlığına bağlı 18 Mart Çanakkale Çan Termik Santral İşletme Müdürlüğünde Elektrik Teknisyeni olarak çalışan davacı 1.10.2005 tarihinde münhal bulunan 75 adet icra Müdür ve YardımcıIığı kadrosu için açılan yazılı sınavında 81.537 puan alarak başarılı olması üzerine girdiği 20.10.2006 tarihinde yapılan mülakat sınavında bir konuyu kavrayıp özetleme, değerlendirme yeteneği icra müdür ve yardımcılığı için yeterli görülmeyerek başarısız sayılmıştır.

İcra Müdür ve Yardımcılığı Sınavı Mülakat ve Nakii Yönetmeliğinin yukarıda anılan dava 7 nci maddesinde belirtilen mülakat sınavı kişinin değerlendirmesi amacıyla yapılmakta olup, üst normlara aykırı olmadığı açık olduğu gibi dava konusu diğer 25. ve 26. maddeler yapılacak mülakat sınavına çağrılacak kişilerin tespitine ve mazeret halinde yeniden yapılacak sınava ilişkin kurallar olup 24, 27 ve 28 inci maddelerinde 7 nci madde uyarınca yapılacak sınavdaki değerlendirmeler ve nihai başarı listesinin düzenlenmesine ilişkin olduğu açıktır.

Bu durumda yapılan açıklamalar karşısında söz konusu düzenlemelerde üst normlara ve objektiflik ilkesine ve hukuka aykırılık bulunmamaktadır.

Davacının sınavda başarılı olmamasına ilişkin işleme gelince

Dava dosyasındaki bilgi ve belgelerden İcra Müdür ve Yardımcılarının Sınav, Mülakat ' ve Nakil Yönetmeliğinin 10 ncu maddesi uyarınca usulüne uygun oluşturulan Sınav Kurutunca Yapılan mülakat sonucunda yeterli görülmeyerek başarısız sayıldığından işlemde hukuka aykırılık bulunmamaktadır.

Belirtilen nedenlerle davanın reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren Danıştay Onikinci Dairesi'nce işin gereği düşünüldü: Dava,.İzmir 9 Eylül Üniversitesi Adalet Meslek Yüksekokulu mezunu olan ve halen Enerji Bakanlığına bağlı 18 Mart Çanakkale Çan Termik Santrali İşletme Müdürlüğünde Elektrik Teknisyeni olarak çalışan davacının, 1.10.2006 tarihinde, ÖSYM tarafından yapılan İcra Müdür ve Müdür Yardımcılığı yazılı sınavında başarılı olarak 20.10.2006 tarihinde katılmış olduğu mülakat sınavında başarısız sayılmasına ilişkin işlem ile mülakatın dayanağını oluşturan. İcra Müdür ve Yardımcılarının Sınav Mülakat, Atama ve Nakil Yönetmeliğinin 7., 24., 25., 26., 27., 28., maddelerinin iptali istemiyle açılmıştır.

T.C. Anayasası'nın 2. maddesinde belirtilen Türkiye Cumhuriyeti Devletinin temel niteliklerinden olan "hukuk devleti" ilkesi, vatandaşların hukuk güvenliğini sağlayan, İdarenin hukuka bağlılığını amaç edinen, buna karşılık kamu gücünün sınırsız, ölçüsüz ve keyfi kullanılmasını önleyen en önemli unsurlardan biridir. Nitekim hukuk devleti ilkesinin yaşama geçirilmesini sağlayacak araçlar arasında Anayasanın 8. maddesinde, yürütme yetkisi ve görevinin, Anayasa ve kanunlara uygun olarak kullanılacağı ve yerine getirileceği, Anayasa'nın 125. maddesinde de, idarenin her türlü eylem ve işlemlerine karşı yargı yolunun açık olduğu kuralına yer verilmiştir.

2004 sayılı İcra İflas Kanunu'nun 1. maddesinde; her asliye mahkemesinin yargı çevresinde yeteri kadar icra dairesinin bulunacağı, her icra dairesinde de Adalet Bakanlığınca atanacak bir icra memuru ile yeteri kadar yardımcı ve mahallince atanacak katip, mübaşir vesair müstahdemlerin bulunacağı açıklanmış, 2802 sayılı Hakimler ve Savcılar Kanunu'nun 114. maddesinin son fıkrasında da; ilk defa Devlet memurluğuna atanması teklif ediien personelin atanmasının Bakanlık onayı ile tamamlanacağı, bu personelin, atanması, eğitilmesi ile ilgili usul ve esasların yönetmelikte gösterileceği, belirtilmiş olup 2992 sayılı Adalet Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanun'un 30. maddesiyle de; Bakanlığın kanunla yerine getirmekle yükümlü olduğu hizmetleri tüzük, yönetmelik, tebligat genelge ve diğer idari metinlerle düzenlemekte görevli ve yetkili olduğu açıklanmıştır.

7.9.1991 tarih ve 20984 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan İcra Müdür ve Yardımcılarının Sınav Mülakat, Atama ve Nakil Yönetmeliğinin "Sınav şekilleri" başlıklı 7. maddesinde; "Sınavlar, yazılı ve mülakat şeklinde iki kademede yapılır. Sınavlarda gizlilik esastır." hükmüne,

"Mülakat ve amacı" başlıklı 24. maddesinde; "Mülakat, ilgilinin ifade ve bir konuyu kavrayıp özetleme ve değerlendirme yeteneğinin, davranışını, genel ve fiziki durumunu tespit için sınav kurulu tarafından Adalet Bakanlığında yapılır." hükmüne,

"Mülakata katılacaklar, mülakat yeri ve zamanının bildirilmesi" başlıklı 25. maddesinde; "Mülakata, yazılı sınavda başarı gösterenler arasından başarı sırasına göre ilân edilen kadroların en fazla iki katı kadar aday çağırılır. Ancak, aynı puanı paylaşarak son sırada kazananların hepsi mülakata alınır.

Yazılı sınavda başarı gösterenlerin bilinen adresine mülakat yeri ve zamanı bildirilir." hükmüne,

"Mazeret sebebi ile mülakata katılamayanlar" başlıklı 26. maddesinde; "Geçerli mazeretleri sebebi ile mülakata katılamayanların vaki müracaatları üzerine Sınav Kurulunca mazeretlerinin kabulüne karar verilenler için başka bir mülakat günü tespit edilir ve kendilerine bildirilir." hükmüne,

"Mülakatta değerlendirme" başlıklı 27. maddesinde; Mülakat 100 puan üzerinden değerlendirilir ve başarılı olmuş sayılmak için Sınav Kurulu Başkan ve üyeleri 100 puan üzerinden verdikleri notların aritmetik ortalamasının 70 puan veya daha yukarı olması şarttır.

?Mülakata katılanların aldıkları yüksek puandan başlamak üzere sıraya konularak mülakat başarı listesi hazırlanır, bu listenin altı Sınav Kurutu Başkan ve üyeleri tarafından imzalanarak Personel Genel Müdürlüğüne teslim edilir." hükmüne,

"Nihai başarı listesi" başlıklı 28. maddesinde; "Sınava katılanların yazılı sınav ve mülakat başarı listelerinde gösterilen puanlarının aritmetik ortalaması alınmak suretiyle en yüksek puan alandan başlamak üzere sıraya konularak nihai başarı listesi Sınav Kurulunca düzenlenir.

Bu sıralamaya tabi tutulanların nihai puanlarının eşit olması halinde, yazılı sınavda alınan puana öncelik tanınır. Yazılı sınav puanlarının da eşit olması halinde kur'a çekilmek suretiyle sıra belirlenir ve bu konuda yapılan işlemler Sınav Kurulunca düzenlenecek tutanakta gösterilir.

Nihai başarı listesinde en yüksek puan alandan başlamak üzere adları yazılı olanlardan, sınav yapılacağına dair ilanda yer alan boş kadro sayısı kadar asıl, diğerleri de yedek olarak kazanmış sayılırlar. Hazırlanan bu liste Kurul Başkan ve üyeleri tarafından imzalanır ve Personel Genel Müdürlüğüne teslim edilir." hükmüne yer verilmiştir.

Dosyanın incelenmesinden; İzmir 9 Eylül Üniversitesi Adalet Meslek Yüksekokulu mezunu olan ve Enerji Bakanlığına bağlı 18 Mart Çanakkale Çan Termik Santrali İşletme Müdürlüğünde Elektrik Teknisyeni olarak çalışan davacının, 2005 yılında yapılan yazılı sınavda başarılı olmasına rağmen mülakat sınavında başarısız olduğu, 19.10.2006 tarihinde açıklanan 2006 yılı Adalet Bakanlığı İcra Müdür ve Müdür Yardımcılığı Seçme Sınavı sonucunda 81,537 puan aldığı, 200 kişilik kadro için 146 kişinin başarılı olduğu, 21.11.2006 tarihinde yapılan mülakat sınavında 2. kez başarısız sayılması üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmıştır.

Dava konusu olayda, yazılı sınavdan sonra yönetmelik uyarınca mülakat kurulu oluşturulmuş ve kurul tarafından ifade ve bir konuyu kavrayıp özetleme ve değerlendirme yeteneği, davranışı, genel ve fiziki durumu göz önünde bulundurularak davacıya mülakat notu verilmiştir.

Ayrıca daha sonra, mülakatın nasıl yapılacağına ilişkin ve mülakat kurulunun değerlendirmeyi hangi kriterlere göre ve hangi hususa ne kadar puan verileceğine ilişkin yönetmelik değişikliği yapılmış ise de, yapılan değişiklikte yine sınavın mülakat şeklinde yapılacağı belirtilmiş, objektif bir düzenleme getirilmemiş ve davacıya ilişkin olarak da değerlendirmeler davanın açıldığı tarihteki yönetmelik hükümleri uyarınca yapılmıştır.

Hukuk Devleti ilkesi karşısında idarenin yargısal denetim yapılmasını ortadan kaldıracak ya da bu denetimin yapılmasını imkansız kılacak işlem ve eylemlerde bulunması mümkün değildir.

Davranış ve düşüncelere ilişkin bilgi edinmek amacıyla bir kişiyle yapılan sorulu cevaplı görüşme olan mülakatın, yazılı sınavı tamamlayıcı nitelikte olduğu açık olmakla birlikte, mülakatın yargısal denetime imkan verecek, bilginin de ölçülmesini sağlayacak şekilde yapılması, hukuk devleti ve hukuk devletinde açıklık ve şeffaflığın gerçekleştirilmesi bakımından daha objektif olacaktır. Bu nedenle, ilgilinin fiziki görünümünün, mesleği icra edip edemeyeceğinin tespiti yanında, soru sorulacak derslerin belirlenmesi, hangi konulardan ne tür soruların sorulacağı, sorulan sorulara verilecek cevapların puanlamada hangi ağırlıkta olacağı hususlarının da belirlenmesi, kısacası yazılı sınavdan sonra yapılacak sınavın objektif değerlendirmeye imkan verecek sözlü sınav şeklinde yapılması gerekmektedir.

Bu durumda, Yönetmeliğin iptali istenen maddelerinde yer verilen "mülakat" ibaresi yukarıda yer verilen kriterlere uygun bulunmamaktadır.

Davacının başarısız sayılmasına ilişkin işlem yönünden ise; davanın açıldığı tarihteki yönetmelik hükümlerine göre mülakat şeklinde yapılan sınavın, davacıya ilişkin kısmının, yukarıda belirtilen kriterler dikkate alınarak yapılacak yönetmelik değişikliği uyarınca, davacı yönünden yeniden değerlendirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, dava konusu edilen yönetmeliğin 7, 24, 25, 26, 27 ve 28. maddelerinde yer verilen "mülakat" İbaresinin ve davacının amlan hükümler uyarınca yapılan mülakat sınavında başarısız sayılmasına ilişkin İşlemin iptaline, aşağıda dökümü yapılan yargılama giderinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine, kullanılmayan 13 TL posta ücretinin isteği halinde davacıya iadesine, 29.12.2008 tarihinde oybirliği ile karar verildi.

Başkan Üye Üye Üye Üye

Yücel IRMAK A.Çetin ZÖNGÜR Zeynep KAVLAK Erkan CANTEKİN Mevlüt ÇETİNKAYA

Yargılama Giderleri:

Başvuru Harcı : 18.60 TL

Yürütmeyi Durdurma Harcı :19.90 TL

Posta Gideri :37.00 TL

TOPLAM :100.60 TL