Ev ekonomisine 'bez bebekli' destek
Milas’a bağlı Çomakdağ köyünde, güne başlarına sardıkları ipek örtülere iliştirilen rengarenk çiçeklerle başlayan çiçek başlı kadınlar, geleneksel yöntemlerle ürettikleri bez bebekleri ve el işlerini satarak ev ekonomisine katkı sağlıyor.
Birçok uygarlığa beşiklik eden Muğla'nın Milas ilçesine bağlı Çomakdağ köyünde yaşayan kadınlar, köyü ziyaret edecek olan yerli ve yabancı turistlere 'Bez bebek' ve çeşitli el işi ürünler yetiştirmenin telaşı içinde. Değişmeyen değişimin esiri olan şehirlere, köylere, insanlara rağmen dünden bugüne kültürlerinden pek bir şey kaybetmeyen Çomakdağlılar, eskiden ninelerinin torunlarına oynasın diye yaptıkları bez bebekleri, şimdi hem torunları hem de bu kültürün alıcısı turistler için işliyor. Çalışkan Anadolu kadınları, el emeği göz nuru bez bebeklerin yanında geleneksel yöntemlerle üretilen birçok el işi ürünü de satarak ev ekonominse katkıda bulunuyor. Köy meydanında kurdukları tezgahlarda satış yapan çalışkan kadınlar, kazandıkları parayla evin ve aile bireylerinin ihtiyaçlarını gideriyor.
"BEZ BEBEKLER HER ŞEYİYLE BİZİ ANLATIYOR."
Bez bebeklerin köy kadınlarını yansıttığını anlatan kadınlar, bez bebeğin hikayesini şöyle anlatıyor; "Ninelerimiz, annelerimiz yapardı bu bez bebekleri biz oynayalım diye. Şimdi biz de torunlarımıza yapıyoruz. Bir de köyümüze gelen turistlere... Bez bebeklerin üzerindeki kıyafetlerin hepsi bizim giydiğimiz yöresel kıyafetlerin küçültülmüş hali. Çok zor, emek ve sabır isteyen bir iş bez bebek yapmak açıkçası. Zaten değer dediğimiz şey de bu zorlu uğraşın ardından ortaya çıkıyor. Bugün bez bebeklerimiz hem yurt içinde, hem de yurt dışında çok ilgi görüyor, birçok fuara davet ediliyoruz. Bu sayede bez bebekler ve el işlerimiz birçok kadın ve gencin kız ekmek kapısı oldu."
ÇOMAKDAĞ KADINLARI YERLİ KOZAYLA İPEK BÖCEKÇİLİĞİ YAPIYOR.
Yöresel kıyafetlerin birçoğu ve başlarını sarmaladıkları 'çemperi' olarak adlandırılan örtüler hep ipek dokuma. Hal böyle olunca ipeğe ihtiyaç duyan kadınlar çareyi ipek böceği yetiştiriciliğinde bulmuş. Hemen hemen her evin önünde ipek böceğinin yetiştiği tek ağaç türü olan dut ağaçları var. Sıcak yaz aylarında gölgesinden yararlanılan, yapraklarından ipek böceği yetiştirilen ağaçlar çok değerli.
Sürdürdükleri ipek böcekçiliğini ve ipeği elde edişlerini anlatan çiçek başlı kadınlar ipek böcekçiliğinin zahmetli bir iş olduğunu belirterek şunları kaydediyor; "İpek dokumalarımızı, çoraplarımızı, gömleklerimizi, çemperilerimizi ve daha birçok yöresel kıyafetimizi kendi yetiştirdiğimiz altın sarısı yerli kozalardan elde ettiğimiz ipekten yapıyoruz. Dokumalarımızın rengi tam beyaz değil bu yüzden. Biraz altın sarısına benziyor. İpek böceği kozalarından çok miktarda ipek elde edebiliyoruz. Topladığımız olgunlaşan kozaları kazanda kaynattığımız suyun içine atıyoruz. Daha sonra bu kozaların iplerini çekiyoruz. Çektiğimiz ipleri 'ılgıdı' dediğimiz aletin üzerinde kuruttuktan sonra ipleri eğiriyoruz ve sağlamlaşmasını sağlıyoruz. Son olarak ipleri kalemlere sarıyoruz."
Tezgahtaki mekiğe konan ipek yüklü kalemleri işleyen Çomakdağlı kadınlar, kendi giydikleri yöresel kıyafetleri ve bez bebeklerin yapımında kullandıkları elbiseleri bin bir zahmete katlanarak üretiyor. Sonuçta tüm bu emekler zayi olmuyor ve Çomakdağ Köyü dört mevsim yerli ve yabancı turistlerin uğrak yeri haline geliyor.