Mecburi Hizmet Karşılığı ve Eğitim Amacıyla Yurt Dışına Gönderilenlere İlişkin Genelge

Maliye Bakanlığından

Bilindiği üzere, 29/6/2006 tarihli ve 5535 sayılı Bazı Kamu Alacaklarının Tahsil ve Terkinine İlişkin Kanunun; 1 inci maddesiyle 8/4/1929 tarihli ve 1416 sayılı Ecnebi Memleketlere Gönderilecek Talebe Hakkında Kanuna geçici 1 ve geçici 2 nci madde, 2 nci maddesiyle 4/11/1981 tarihli ve 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununa geçici 53 ve geçici 54 üncü madde, 3 üncü maddesiyle 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa geçici 34 üncü madde eklenmiş ve 5535 sayılı Kanun Resmi Gazetede yayımlandığı 8/7/2006 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Anılan maddelerin uygulanmasında birliğin sağlanması ve oluşabilecek tereddütlerin giderilmesi amacıyla aşağıdaki açıklamaların yapılması gerekli görülmüştür.

I - 1416 sayılı Ecnebi Memleketlere Gönderilecek Talebe Hakkında Kanuna Eklenen Hükümler ile İlgili Açıklamalar

1) 1416 sayılı Kanunun geçici 1 inci maddesi, anılan Kanuna göre mecburi hizmet karşılığı yurt dışına gönderilenlerden 8/7/2006 tarihinden önce;

a) Eğitimin herhangi bir aşamasında öğrencilikle ilişikleri kesilenlerden,

b) Öğrenim sürelerinin bitiminde mecburi hizmetlerini tamamlamak üzere görevlerine başlamayanlardan,

c) Görevlerine başlayıp da yükümlü bulundukları mecburi hizmetini bitirmeden görevlerinden ayrılanlardan,

d) Göreve başladıktan sonra mecburi hizmetle yükümlü bulundukları süre içerisinde kadrolarıyla ilişiği kesilenlerden,

haklarında borç takibi işlemi devam edenleri kapsamaktadır.

2) Kapsama dahil olanlar, en geç 8/10/2006 tarihine kadar Milli Eğitim Bakanlığına başvurmaları halinde 1416 sayılı Kanunun geçici 1 inci maddesi hükümlerinden yararlanabileceklerdir.

3) 1416 sayılı Kanunun geçici 1 inci maddesi kapsamına girenlerin borçlarının yeniden hesaplanmasına veya atama işlemlerinin sonuçlanmasına kadar geçen sürede Milli Eğitim Bakanlığınca takip işlemleri, muhasebe birimince de tahsilat işlemleri durdurulacaktır.

4) 1416 sayılı Kanunun geçici 1 inci maddesine göre ataması yapılanlar atandıkları kurumlarında görmüş oldukları öğrenim sürelerine ilişkin olarak genel hükümler çerçevesinde belirlenen mecburi hizmet yükümlülüklerini yerine getireceklerdir. Bunlar adına öğrenimleri nedeniyle çıkarılmış olan borç tutarlarının takibinden vazgeçilerek tahsilat işlemine son verilecek ve daha önce yapılan borç takibi nedeniyle ödemiş oldukları tutarların bulunması halinde, 8/7/2006 tarihinden önce yapılan ödemelerin yeni hesaplama karşılığına isabet eden süreleri, ilgililerin mecburi hizmet sürelerinden indirilecektir.

Buna göre, ilgililerin yeniden hesaplanan borç tutarı, mecburi hizmet süresine ilişkin gün sayısına bölünerek bir güne isabet eden tutar tespit edilecek, borcun ödenilen kısmının tespit edilen bu tutara bölünmesi suretiyle belirlenen süre ilgililerin mecburi hizmet süresinden düşülerek kalan mecburi hizmet süresi bulunacaktır.

5) Kapsama girenlerden süresi içerisinde başvuru yapmış olanlar, kendilerine döviz olarak yapılmış olan her türlü masraflar için, imzaladıkları yüklenme senedi ile muteber imzalı müteselsil kefalet senedi hükümleri dikkate alınmaksızın;

a) 1416 sayılı Kanun hükümlerine göre 5/8/1996 tarihinden önce kendilerinden yüklenme senedi ile muteber imzalı müteselsil kefalet senedi alınanların döviz borçları, fiilen ödemenin yapıldığı tarihteki T.C. Merkez Bankasınca tespit ve ilan edilen efektif satış kuru üzerinden Türk Lirasına çevrilecek ve varsa bunlar adına Türk Lirası olarak yapılan harcama tutarlarına eklenecektir. Bu şekilde hesaplanacak tutara sarf tarihinden 8/7/2006 tarihine kadar geçen süre için 1/1/2006 tarihinden geçerli olmak üzere tespit edilen yıllık % 9 kanuni faiz oranı uygulanarak borç tutarı yeniden hesaplanacaktır.

b) 1416 sayılı Kanun hükümlerine göre 5/8/1996 tarihinden sonra, kendilerinden yüklenme senedi ile muteber imzalı müteselsil kefalet senedi alınanların döviz borçları, aynı döviz cins ve miktarı üzerinden 8/7/2006 tarihinden önceki süreler için faiz uygulanmaksızın hesaplanacaktır.

6) 5/8/1996 tarihinden önce yurt dışına gönderilenlerden öğrenime devam etmekte iken 5/8/1996 tarihinden önce ve sonra olmak üzere birden çok yüklenme senedi ile muteber imzalı müteselsil kefalet senedi alınanlar hakkında 1416 sayılı Kanunun geçici 1 inci maddesine ve bu bölümün 5 inci maddesinin (a) ve (b) bentlerindeki açıklamalara göre yapılacak hesaplamalarda, ilgililerin yapmış olduğu ödemeler ve borç tutarı bir bütün içerisinde değerlendirilecektir.

Buna göre, ilgililerin başvuruyu yaptıkları tarihten önce ödedikleri tutarın bu bölümün 5 inci maddesinin (a) bendine göre hesaplanan borç tutarından fazla olması halinde, fazla olarak ödenmiş olan bu tutar, 5 inci maddenin (b) bendine göre yapılacak hesaplamada ortaya çıkan borç tutarından mahsup edilecektir. Mahsup edilecek tutarın hesaplanmasında fazla ödemenin yapıldığı tarihteki T.C. Merkez Bankası efektif satış kuru esas alınacaktır.

7) 1416 sayılı Kanun hükümleri uyarınca mecburi hizmet karşılığı yurt dışına gönderilenlerden anılan Kanunun geçici 1 inci maddesi uyarınca yapılacak hesaplama sonucu borcu bulunanlardan borçlarını mecburi hizmet yaparak ödemek isteyenler atanmak üzere 8/10/2006 tarihine kadar Milli Eğitim Bakanlığına başvurabileceklerdir. Bunlar, 657 sayılı Kanunun 48 inci maddesinde belirtilen genel şartları taşımaları ve mecburi hizmet yükümlülüklerini yerine getirmemeleri durumunda bu borcu nakden veya defaten ödeyecekleri taahhüdünü içeren yüklenme senedi ile muteber imzalı müteselsil kefalet senedi vermeleri kaydıyla 3 ay içinde atanacaklardır.

8) Bakanlığımız Başhukuk Müşavirliği ve Muhakemat Genel Müdürlüğünce takibi yapılanlar hakkında Milli Eğitim Bakanlığınca 1416 sayılı Kanunun geçici 1 inci maddesine göre yürütülen işlemler Bakanlığımıza bildirilecektir.

9) 1416 sayılı Kanunun geçici 1 inci maddesi uyarınca mecburi hizmet karşılığı yeniden atananlar ile borçları taksitlendirilenlerden "Yüklenme Senedi ile Muteber İmzalı Müteselsil Kefalet Senedi" alınacaktır.

II - 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununa Eklenen Hükümler ile İlgili Açıklamalar

1) 2547 sayılı Kanunun geçici 53 üncü maddesi, anılan Kanunun 33 üncü maddesine göre lisansüstü eğitim-öğretim amacıyla yurt dışına gönderilenler ile 35 inci maddesine göre yurt içinde başka bir üniversiteye lisansüstü eğitim-öğretim amacıyla gönderilenlerden veya üniversitelerinde görev yapanlardan 8/7/2006 tarihine kadar;

a) Lisansüstü eğitim-öğretim amacıyla yurt dışında kalmaları gereken süre içerisinde öğrenimlerini tamamlayamamaları nedeniyle kadrolarıyla ilişikleri kesilenleri veya ilişiği kesilmeyip devam edenler ile başka bir kamu kurumuna naklen atananları,

b) Eğitimin herhangi bir aşamasında, her ne sebeple olursa olsun Türkiye'ye çağrılmış olanları,

c) Lisansüstü eğitim-öğretim amacıyla yurt içindeki başka bir üniversitede kalmaları gereken süre içerisinde öğrenimlerini tamamlayamamaları nedeniyle kadrolarıyla ilişikleri kesilenleri,

ç) Eğitimlerinin herhangi bir aşamasında istifa etmiş olmaları nedeniyle kadrolarıyla ilişikleri kesilenleri, sürelerinin bitiminde mecburi hizmetlerini tamamlamak üzere görevlerine başlamayıp çekilmiş sayılanları, görevlerine başlayıp da yükümlü bulundukları mecburi hizmetini bitirmeden görevlerinden ayrılanları,

d) Herhangi bir üniversitede görev yaparken yeniden atanmamak suretiyle üniversite ile ilişiği kesilenleri,

kapsamaktadır.

2) Kapsamda bulunanlardan en az yüksek lisans eğitimini başarıyla tamamlamış olanlar, öğretim elemanı kadrolarına atanmak istemeleri halinde en geç 8/10/2006 tarihine kadar Yükseköğretim Kuruluna başvurabileceklerdir.

3) Kapsamda bulunanlardan;

a) Yüksek lisans eğitimini tamamlayamamış olanlar 8/10/2006 tarihine kadar,

b) En az yüksek lisans eğitimini başarıyla tamamlamış olanlardan; Yükseköğretim Kuruluna başvurmayanlar ile başvurduğu halde ataması uygun görülmeyenlerden yargı yoluna başvurmayanlar ve yargı yoluna başvuranlardan öğretim elemanı kadrosuna atanma talebi reddedilenler 8/7/2007 tarihine kadar,

memur kadrolarına atanmak üzere Devlet Personel Başkanlığına başvurabileceklerdir.

4) 2547 sayılı Kanunun geçici 53 üncü maddesi kapsamına girenlerin atama işlemlerinin sonuçlanmasına veya borçlarının yeniden hesaplanmasına kadar geçen sürede ilgili yükseköğretim kurumlarınca takip ve tahsilat işlemleri durdurulacaktır.

5) 2547 sayılı Kanunun geçici 53 üncü maddesine göre ataması yapılanlar atandıkları kurumlarında yurt içinde veya yurt dışında görmüş oldukları öğrenim sürelerine ilişkin olarak genel hükümler çerçevesinde belirlenen mecburi hizmet yükümlülüklerini yerine getireceklerdir. 8/7/2006 tarihi itibarıyla kamu idarelerinde görev yapanlar ise mecburi hizmetlerini görev yaptıkları kurumda tamamlayabileceklerdir. Bunlar adına öğrenimleri nedeniyle çıkarılmış olan borç tutarlarının takibinden vazgeçilerek tahsilat işlemine son verilecek ve 8/7/2006 tarihinden önce yapılan ödemelerin 2547 sayılı Kanunun geçici 53 üncü maddesi uyarınca yapılan hesaplama karşılığına isabet eden süreleri, ilgililerin mecburi hizmet sürelerinden indirilecektir.

Buna göre, ilgililerin yeniden hesaplanan borç tutarı, mecburi hizmet süresine ilişkin gün sayısına bölünerek bir güne isabet eden tutar tespit edilecek, borcun ödenilen kısmının tespit edilen bu tutara bölünmesi suretiyle belirlenen süre ilgililerin mecburi hizmet süresinden düşülerek kalan mecburi hizmet süresi bulunacaktır.

6) 2547 sayılı Kanunun geçici 53 üncü maddesi uyarınca öğretim elemanı veya memur kadrolarına atandıktan sonra yükümlü bulundukları mecburi hizmeti tamamlamadan görevlerinden ayrılan veya bir ceza sebebiyle görevine son verilenlerin, söz konusu maddeye göre atanma veya borçlarının yeniden hesaplanması talebinde bulunmayanların ve 657 sayılı Kanunun 48 inci maddesindeki şartları taşımamaları nedeniyle atanamayanların, mecburi hizmetleri nedeniyle yükümlü bulundukları tutarın hesaplanmasında kendilerine döviz olarak yapılmış olan her türlü masraflar için, imzalamış oldukları yüklenme senedi ile muteber imzalı müteselsil kefalet senedi hükümleri dikkate alınmaksızın;

a) 5/8/1996 tarihinden önce kendilerinden yüklenme senedi ile muteber imzalı müteselsil kefalet senedi alınanların döviz borçları, fiilen ödemenin yapıldığı tarihteki T.C. Merkez Bankasınca tespit ve ilan edilen efektif satış kuru üzerinden Türk Lirasına çevrilecek, bu tutara sarf tarihinden 8/7/2006 tarihine kadar geçen süre için 1/1/2006 tarihinden geçerli olmak üzere tespit edilen yıllık % 9 kanuni faiz oranı uygulanarak borç tutarı yeniden hesaplanacaktır. Bu hesaplama sonucunda borçlunun aleyhine bir durum ortaya çıkması halinde aşağıdaki (b) bendi hükmü uygulanacaktır.

b) 5/8/1996 tarihinden sonra, kendilerinden yüklenme senedi ile muteber imzalı müteselsil kefalet senedi alınanların döviz borçları, aynı döviz cins ve miktarı üzerinden 8/7/2006 tarihinden önceki süreler için faiz uygulanmaksızın hesaplanacaktır.

7) 2547 sayılı Kanunun geçici 53 üncü maddesi kapsamında bulunmasına rağmen atanma talebinde bulunmayıp mecburi hizmetle yükümlü bulundukları yükseköğretim kurumlarından borçlarının yeniden hesaplanması talebinde bulunanların borçları, yurt içi aylıkları dikkate alınmaksızın bu bölümün 6 ncı maddesine göre hesaplanacaktır.

8) 5/8/1996 tarihinden önce yurt dışına gönderilenlerden öğrenime devam etmekte iken 5/8/1996 tarihinden önce ve sonra olmak üzere birden çok yüklenme senedi ile muteber imzalı müteselsil kefalet senedi alınanlar hakkında 2547 sayılı Kanunun geçici 53 üncü maddesinin altıncı fıkrasının (a) ve (b) bentlerine ve bu bölümün 6 ncı maddesinin (a) ve (b) bentlerindeki açıklamalara göre yapılacak hesaplamalarda, ilgililerin yapmış olduğu ödemeler ve borç tutarı bir bütün içerisinde değerlendirilecektir.

Buna göre, ilgililerin başvuruyu yaptıkları tarihten önce ödedikleri tutarın bu bölümün 6 ncı maddesinin (a) bendine göre hesaplanan borç tutarından fazla olması halinde, fazla olarak ödenmiş olan bu tutar, 6 ncı maddenin (b) bendine göre yapılacak hesaplamada ortaya çıkan borç tutarından mahsup edilecektir. Mahsup edilecek tutarın hesaplanmasında fazla ödemenin yapıldığı tarihteki T.C. Merkez Bankası efektif satış kuru esas alınacaktır.

9) 2547 sayılı Kanuna 22/6/2000 tarihli ve 4584 sayılı Kanunla eklenen geçici 47 nci madde uyarınca öğrenime devam hakkı tanınanlardan, öğretim elemanı kadrolarına atanmamaları gerektiği halde atananlar ile kadrolarıyla ilişikleri kesilmeksizin borç takibi devam edenler kadrolarında bırakılacaktır. Bunlar adına öğrenimleri nedeniyle çıkarılmış olan borç tutarlarının takibinden vazgeçilerek tahsilat işlemine son verilecek ve daha önce yapılan borç takibi nedeniyle ödemiş oldukları tutarların bulunması halinde 8/7/2006 tarihinden önce yapılan ödemelerin yeni hesaplama karşılığına isabet eden süreleri, ilgililerin mecburi hizmet sürelerinden indirilecektir.

10) 2547 sayılı Kanunun geçici 53 üncü maddesi uyarınca mecburi hizmet karşılığı yeniden atananlar ile borçları taksitlendirilenlerden "Yüklenme Senedi ile Muteber İmzalı Müteselsil Kefalet Senedi" alınacaktır.

III - 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa Eklenen Hüküm ile İlgili Açıklamalar

1) 657 sayılı Kanunun geçici 34 üncü maddesi, anılan Kanunun 78 inci maddesine göre yurt dışına gönderilenlerden 8/7/2006 tarihinden önce;

a) Eğitimin herhangi bir aşamasında istifa etmiş olmaları nedeniyle kadrolarıyla ilişikleri kesilenlerden,

b) Sürelerinin bitiminde mecburi hizmetlerini tamamlamak üzere görevlerine başlamayıp çekilmiş sayılanlardan,

c) Görevlerine başlayıp da yükümlü bulundukları mecburi hizmetini bitirmeden görevlerinden ayrılanlardan,

ç) Mecburi hizmetle yükümlü bulundukları süre içerisinde memurluktan çıkarılmış olanlardan,

d) Yükümlü bulundukları mecburi hizmetini bitirmeden mecburi hizmetin devredilmesine imkân bulunmayan başka bir göreve geçmiş olanlardan,

haklarında borç takibi işlemi devam edenleri kapsamaktadır.

2) Kapsamda bulunanlar en geç 8/10/2006 tarihine kadar kurumlarına başvurmaları halinde 657 sayılı Kanunun geçici 34 üncü maddesi hükümlerinden yararlanabileceklerdir.

3) 657 sayılı Kanunun geçici 34 üncü maddesi kapsamına girenlerin borçlarının yeniden hesaplanmasına kadar geçen sürede kurumlarınca takip ve tahsilat işlemleri durdurulacaktır.

4) 657 sayılı Kanunun geçici 34 üncü maddesi kapsamında bulunanlardan en geç 8/10/2006 tarihine kadar Kurumlarına müracaat edenlerden, mecburi hizmetleri nedeniyle daha önce yapılan borç takibi nedeniyle ödemiş oldukları tutarların bulunması halinde, 8/7/2006 tarihinden önce yapılan ödemelerin yeni hesaplama karşılığına isabet eden süreleri, ilgililerin mecburi hizmet sürelerinden indirilecektir.

Buna göre, ilgililerin yeniden hesaplanan borç tutarı, mecburi hizmet süresine ilişkin gün sayısına bölünerek bir güne isabet eden tutar tespit edilecek, borcun ödenilen kısmının tespit edilen bu tutara bölünmesi suretiyle belirlenen süre ilgililerin mecburi hizmet süresinden düşülerek kalan mecburi hizmet süresi bulunacaktır.

5) Kapsamda bulunanlardan süresi içerisinde başvuru yapmış olanlar, kendilerine döviz olarak yapılmış olan her türlü masraflar için, imzaladıkları yüklenme senedi ile muteber imzalı müteselsil kefalet senedi hükümleri dikkate alınmaksızın;

a) 657 sayılı Kanun hükümlerine göre 5/8/1996 tarihinden önce kendilerinden yüklenme senedi ile muteber imzalı müteselsil kefalet senedi alınanların döviz borçları, fiilen ödemenin yapıldığı tarihteki T.C. Merkez Bankasınca tespit ve ilan edilen efektif satış kuru üzerinden Türk Lirasına çevrilecek ve bu şekilde hesaplanacak tutara sarf tarihinden 8/7/2006 tarihine kadar geçen süre için 1/1/2006 tarihinden geçerli olmak üzere tespit edilen yıllık % 9 kanuni faiz oranı uygulanarak borç tutarı yeniden hesaplanacaktır. Bu hesaplama sonucunda borçlunun aleyhine bir durum ortaya çıkması halinde aşağıdaki (b) bendi hükmü uygulanacaktır.

b) 657 sayılı Kanun hükümlerine göre 5/8/1996 tarihinden sonra, kendilerinden yüklenme senedi ile muteber imzalı müteselsil kefalet senedi alınanların döviz borçları, aynı döviz cins ve miktarı üzerinden 8/7/2006 tarihinden önceki süreler için faiz uygulanmaksızın hesaplanacaktır.

6) 5/8/1996 tarihinden önce yurt dışına gönderilenlerden öğrenime devam etmekte iken 5/8/1996 tarihinden önce ve sonra olmak üzere birden çok yüklenme senedi ile muteber imzalı müteselsil kefalet senedi alınanlar hakkında 657 sayılı Kanunun geçici 34 üncü maddesine ve bu bölümün 5 inci maddesinin (a) ve (b) bentlerindeki açıklamalara göre yapılacak hesaplamalarda, ilgililerin yapmış olduğu ödemeler ve borç tutarı bir bütün içerisinde değerlendirilecektir.

Buna göre, ilgililerin başvuruyu yaptıkları tarihten önce ödedikleri tutarın bu bölümün 5 inci maddesinin (a) bendine göre hesaplanan borç tutarından fazla olması halinde, fazla olarak ödenmiş olan bu tutar, 5 inci maddenin (b) bendine göre yapılacak hesaplamada ortaya çıkan borç tutarından mahsup edilecektir. Mahsup edilecek tutarın hesaplanmasında fazla ödemenin yapıldığı tarihteki T.C. Merkez Bankası efektif satış kuru esas alınacaktır.

7) 657 sayılı Kanunun geçici 34 üncü maddesi uyarınca borçları yeniden hesaplanarak taksitlendirilenlerden "Yüklenme Senedi ile Muteber İmzalı Müteselsil Kefalet Senedi" alınacaktır.

IV - Ortak Hususlar

1) 8/7/2006 tarihinden önce yapılan tahsilatın yeniden hesaplanan borç tutarının üzerinde olması halinde ilgililere hiçbir şekilde ödeme yapılmayacaktır.

2) Yeniden yapılacak hesaplamalara göre bakiye borcunu taksitle ödemek isteyenlerin borçları, ödenecek meblağ ve ilgililerin durumu dikkate alınarak en fazla beş yıla kadar taksitlendirilebilecektir.

3) Mecburi hizmet karşılığı yurt dışına gönderilenlerden, 8/7/2006 tarihinden önce borcunun tamamını ödemeden veya mecburi hizmetini tamamlamadan vefat edenler ile mirasçıları ve kefillerinin borç yükümlülükleri kaldırılarak bunlar hakkındaki her türlü borç takibi işlemlerine son verilecektir.