Dünya şeffaflık listesinde, 64. sıradan 77. sıraya düştük
Halk, yolsuzlukla mücadelede karamsar, nüfusun yüzde 56`sı yolsuzlukların daha artmasını bekliyor
Türkiye`nin, şeffaflık ve dürüstlük konusundaki performansında bir kötüleşme olduğu öne sürüldü. Uluslararası Şeffaflık Örgütü (Transparency International) tarafından yayınlanan ``2004 Küresel Yolsuzluk Raporu``na göre, Türkiye, Dünya şeffaflık listesinde 64. sıradan 77. sıraya düştü. Bu arada, Türk halkının, yolsuzlukla mücadele konusunda çok karamsar olduğu, halkının yüzde 56`sının yolsuzlukların daha artmasını beklediği ortaya çıktı. Temmuz 2002-Haziran 2003 dönemini kapsayan, ``2004 Küresel Yolsuzluk Raporu``na göre, dünyanın en şeffaf ve dürüst ülkesinin, AB üyesi Finlandiya olduğu belirlendi. Finlandiya`yı İzlanda ve Danimarka`nın izlediği listenin ön sıralarında AB ülkeleri bulunuyor.
Buna mukâbil, Asya ülkelerinden Balgladeş, Dünya'nın en az şeffaf ülkesi olarak 133. sırada bulunuyor. Gürcistan ve Tacikistan gibi Sovyet cumhuriyetlerinin bazıları, da alt sıralarda yer alıyor. Önceki yılda 64. sırada yer alan Türkiye`nin ise, büyük bir düşüş ile 77. sıraya kadar gerilediği bildirildi.
Yolsuzluklardan arındırılmış ülkenin olmadığını ortaya koyan raporda birçok ülkede politikacıların kamu kaynaklarını seçim yatırımı olarak suistimal ettiği, siyasetçilerin yasadışı olsa bile siyasette etkin olmak isteyenlerden para yardımını aldığı ifade ediliyor.
Bu arada, adı yolsuzluk olaylarına karışan liderlerin listesine de yer verilen raporda en büyük yolsuzlukların, Endonezya eski Devlet Başkanı Suharto ve Filinpinler eski Devlet Başkanı Ferdinand Marcos tarafından gerçekleştirildiği öne sürülüyor. Suharto`nun, 20-47 milyar dolar, Marcos`un ise, 6-13 milyar dolar arasında prayı zimmetine geçirdiği iddia ediliyor.
Öte yandan, Uluslararası Şeffaflık Örgütü, Gallup International adlı uluslararası kamuoyu yoklama şirketinin işbirliğiyle aralarında Türkiye`nin de bulunduğu 47 ülkede toplam 40 bin 838 kişiyi kapsayan ``Global Yolsuzluk Barometresi`` adlı anketi de gerçekleştirdi.
Yolsuzlukların ülkelerin çeşitli alanları üzerindeki etkileri, yolsuzluklardaki değişim algılamaları ve beklentileri belirlemeye yönelik ankete katılanların yüzde 30`una yakın bir bölümü, yolsuzlukların arındırılmasını en çok istedikleri kurum olarak siyasi partilerini belirledi. Katılanların yüzde 14`ü, mahkemeler, yüzde 12`si güvenlik güçleri, yüzde 8.4`ü sağlık hızmetleri, yüzde 7.5`i ise, eğitim sistemini yolsuzluklarla mücadelede öncelikli alanlar olarak seçti.
Bu arada, yolsuzlukların kişiler ve aile yaşamı üzerindeki etkilerini de belirlemeyi amaçlayan anket, yolsuzlukların en çok dar gelirleri olumsuz etkilediğini de gösterdi. Anketi yanıtlayan düşük gelirlilerin yüzde 40`ı, yolsuzlukların kişisel ve aile yaşamlarında çok olumsuz etkileri olduğuna inandıklarını söylediler. Söz konusu araştırma kapsamında halka yolsuzluklarda önümüzdeki üç yılda bir değişiklik bekleyip beklemediği de soruldu. Anketi yanıtlayanların yüzde 20.1`i, yolsuzluklarda büyük, yüzde 22`si ise küçük bir artış beklerken yüzde 27.1`i ise, aynı kalacağını düşünüyor. Yolsuzlukların azalacağına inananların oranı da yüzde 20`de kaldı.
Yolsuzluklarla mücadele konusunda en iyimser halk, Kolombiya ve Endonezya`da bulunuyor. Bu iki ülkede halkın yüzde 50`sinden fazlası yolsuzlukların gerilemesini bekliyor. Türkiye`de ise, halkın çok karamsar olduğu saptandı. Anketi yanıtlayan Türklerden yüzde 37.2`si yolsuzlukların çok artacağına, yüzde 19.4`ü ise az artacağına inanıyor. Yolsuzlukların aynı kalacağını düşünenlerin oranı, yüzde 14.7 olarak hesaplandı. Bu arada, Türk halkının yüzde 9`u yolsuzlukların biraz azalacağını, yüzde 3`ü ise, çok gerileyeceğini düşünüyor. Böylece, halkın yüzde 56.6`sı gibi büyük bir kısmı, yolsuzlukların daha yoğunlaşmasını beklerken gerileyeceğine inananların oranı yüzde 12 gibi düşük bir düzeyde bulunuyor.
Netgazete