Sağlık Bakanlığı, Gerçek Dışı Her Habere Dava Açacak
Sağlık Bakanlığı; basın yayın organlarında çıkan gerçek dışı, şeref ve haysiyet ihlal edici veya kişilerle ilgili gerçeğe aykırı her habere dava açacak... Bakanlıktan tüm il teşkilatlarına gönderilen genelgede cevap ve düzeltme hakkının nasıl kullanılacağına dair hususlara geniş olarak yer verildi. "Basın ve yayın organlarında yer alan gerçek dışı haberlere karşı başvurulacak hukuki yollar" başlıklı genelgeye ulaşmak için başlığa tıklayınız.
T.C.
SAĞLIK BAKANLIĞI
Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü
Sayı : B.10.0.THG.0.10.00.15/2605 - 21130
Konu : Basın ve yayın organlarında yer alan gerçek dışı
haberlere karşı başvurulacak hukuki yollar
13.11.2006
GENELGE
2006/112
Bakanlığımız sağlık kurum ve kuruluşlarında yapılan denetim sonucu müfettişlerce düzenlenen raporlarda Bakanlığımız sağlık kurum ve kuruluşlarında verilen hizmetler ile ilgili ?polemik üsluplu olduğu, gerçeği yansıtmadığı ve maksatlı olduğuna kurumları tarafından kanaat getirilen haberlerle ilgili olarak hukuki yollara başvurmanın usul ve esaslarını belirlemeye yönelik çalışmaların başlatılması? istenmiştir.
Bilindiği üzere Bakanlığımıza bağlı sağlık kurum ve kuruluşlarının iş ve işlemleri hakkında yazılı ve görsel yayın organlarında zaman zaman haberler yer almakta; bu haberlerden bazıları ise hiçbir araştırma yapılmaksızın yayımlanan ?gerçeğe aykırı haber? niteliği taşımakta olup; gerçeğe aykırı olan bu tür haberler için 5187 sayılı Basın Kanunu ve 3984 sayılı Radyo ve televizyonların Kuruluş ve Yayınları Hakkında Kanunu gereği ?cevap ve düzeltme hakkı? bulunmaktadır.
Bu çerçevede, görsel basında yer alan haberler bakımından 13.04.1994 tarihli
ve 3984 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayınları Hakkında Kanunu
hükümleri cari olup; anılan Kanunun ?Düzeltme ve Cevap Hakkı? başlıklı
28 inci maddesinde ?Gerçek ve tüzelkişilerin kişilik haklarına saldırı teşkil
eden yayınlar ile gerçeğe aykırı olduğu iddia edilen yayınlara karşı cevap ve
düzeltme hakkı tanınması için ilgililer yargı yoluna başvurabilirler.
Yayın kuruluşları yaptıkları her yayının bandını bir yıl muhafazaya mecburdur.
İlgili dava açmaya esas olmak üzere, yazılı olarak üst Kurula başvurarak yayın
bandından ücretini ödeyerek bir kopya isteyebilir.
Yargıya yapılan başvuru üzerine yargı gerekli incelemeyi yapar. Başvuru yerinde
görülürse düzeltme ve cevap, saldırı teşkil eden veya gerçeğe aykırı yayının
yapıldığı aynı saatte, aynı program içinde yayınlanır. Yayın süresi ve şeklini
halin icabına ve delillere göre hakim takdir eder.
Kişilerin yargıya başvurmaları yayından itibaren 10 gün içinde yapılır. Mahkeme
3 gün içinde karar verir. Verilen karara karşı tebliğden itibaren 3 gün içinde
bir üst mahkemeye itiraz edilebilir. Üst mahkeme 3 gün içinde karar verir. Verilen
karar kesindir.
Mahkeme kararı ilgili kuruluşa tebliğ edildiğinin ertesi günü yayın yapılır.?
hükmü yer almaktadır.
Buna göre, radyo ve televizyonlarda Bakanlığımız aleyhine gerçeğe uymayan haber yayınlanmasının tespiti halinde; haberin yayımı tarihinden itibaren 10 gün içerisinde cevap ve düzeltme yayınlanmasına karar verilmek üzere ilgili Hazine Avukatlığınca dava açılması gerektiğinden, haberin yayımını müteakip en kısa sürede, ilgili icracı birimce konuya ilişkin bilgi ve belgelerin temin edilerek -Bakanlığımız Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliği ile koordineli olarak- Cevap ve Düzeltme Metni hazırlanması ve tüm ispatlayıcı bilgi ve belgelerle birlikte Bakanlığımız Hukuk Müşavirliğine intikal ettirilmesi gerekmektedir.
Yine, yazılı basında yer alan haberler bakımından 09.06.2004 tarihli ve 5187
sayılı Basın Kanunu'nun ?Cevap ve Düzeltme? başlıklı 14 üncü maddesinde, "Süreli
yayınlarda kişilerin şeref ve haysiyetini ihlal edici veya kişilerle ilgili
gerçeğe aykırı yayım yapılması halinde, bundan zarar gören kişinin yayım
tarihinden itibaren iki ay içinde göndereceği suç unsuru içermeyen, üçüncü kişilerin
hukuken korunan menfaatlerine aykırı olmayan düzeltme ve cevap yazısını; sorumlu
müdür hiçbir düzeltme ve ekleme yapmaksızın, günlük süreli yayınlarda yazıyı
aldığı tarihten itibaren en geç üç gün içinde, diğer süreli yayınlarda yazıyı
aldığı tarihten itibaren üç günden sonraki ilk nüshada, ilgili yayının yer aldığı
sayfa ve sütunlarda, aynı puntolarla ve aynı şekilde yayımlamak zorundadır.
Düzeltme ve cevapta, buna neden olan eser belirtilir. Düzeltme ve cevap, ilgili
yazıdan uzun olamaz. Düzeltme ve cevaba neden olan eserin yirmi satırdan az
yazı veya resim veya karikatür olması hallerinde düzeltme ve cevap otuz satırı
geçemez.
Süreli yayının birden fazla yerde basılması halinde, düzeltme ve cevap yazısı,
düzeltme ve cevap hakkının kullanılmasına sebebiyet veren eserin yayımlandığı
bütün baskılarda yayımlanır.
Düzeltme ve cevabın birinci fıkrada belirlenen süreler içinde yayımlanmaması
halinde yayım için tanınan sürenin bitiminden itibaren, birinci fıkra hükümlerine
aykırı şekilde yayımlanması halinde ise yayım tarihinden itibaren on beş gün
içinde cevap ve düzeltme talep eden kişi, bulunduğu yer sulh ceza hakiminden
yayımın yapılmasına veya bu Kanun hükümlerine uygun olarak yapılmasına karar
verilmesini isteyebilir. Sulh ceza hakimi bu istemi üç gün içerisinde, duruşma
yapmaksızın, karara bağlar.
Sulh ceza hakiminin kararına karşı acele itiraz yoluna gidilebilir. Yetkili
makam üç gün içinde itirazı inceleyerek karar verir. Yetkili makamın kararı
kesindir.
Düzeltme ve cevabın yayımlanmasına hakim tarafından karar verilmesi halinde,
birinci fıkradaki süreler, sulh ceza hakiminin kararına itiraz edilmemişse kararın
kesinleştiği tarihten, itiraz edilmişse yetkili makamın kararının tebliği tarihinden
itibaren başlar. " hükmü yer almaktadır. Buna göre, yazılı basında
Bakanlığımız aleyhine gerçeğe uymayan haber yayınlamasının tespiti halinde;
l)Haberin yayımı tarihinden itibaren en geç iki ay içerisinde cevap ve düzeltme metni hazırlanarak yayımlanmak üzere noter kanalıyla haberin yayımlandığı basın kuruluşuna gönderilmesi gerektiğinden, haberin yayımını müteakip en kısa sürede, ilgili icracı birimce konuya ilişkin bilgi ve belgelerin temin edilerek -Bakanlığımız Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliği ile koordineli olarak- Cevap ve Düzeltme Metni hazırlanması ve bunun, Bakanlığımız Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliğince noter kanalıyla haberin yayımlandığı basın kuruluşuna gönderilmesi;
2)Düzeltme ve cevabın ilgili basın kuruluşuna tebliğinden itibaren 3 gün
içerisinde yayımlanmaması halinde, 3 üncü günün bitiminden itibaren veya
usulüne uygun olarak yayımlanmaması halinde ise yayım tarihinden itibaren on
beş gün içerisinde dava açılması gerektiğinden; cevap ve düzeltme metninin yayımlanmadığı
veya usulsüz yayımlandığı gazetenin asılları ile haberin gerçek dışı olduğuna
dair temin edilecek tüm belgelerin, cevap ve düzeltme metninin (yazılı ve disket
ortamında) ve Noterden alınacak tebliğ belgesinin -Bakanlığımız Basın ve Halkla
İlişkiler Müşavirliği ile koordinasyon sağlanarak- ivedilikle Bakanlığımız Hukuk
Müşavirliğine intikal ettirilmesi;
gerekmektedir.
Bakanlığımıza bağlı sağlık kurum ve kuruluşlarının iş ve işlemleri hakkında yazılı ve görsel yayın organlarında yer alan gerçeğe aykırı haberlere karşı başvurulacak hukuki yollara ilişkin prosedür yukarıda işaret edilen şekilde olup; bu tür haberlerin tespiti halinde, Bakanlığımız aleyhine hak kaybına meydan verilmemesi bakımından ivedilikle Bakanlığımız Hukuk Müşavirliği ve Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliği ile irtibata geçilmesi gerekmektedir.
Bilgilerinizi ve gereğini rica ederim.
Prof. Dr. Necdet ÜNÜVAR
Bakan a.
Müsteşar