Geçici İşçiye Kadro Veren Tasarının Tam Metni
Belediyeler dahil kamuda çalışan yaklaşık 200 bin geçici işçinin kadroya alınmasını sağlayacak olan "Kamu İdare, Kurum ve Kuruluşlarında Geçici İş Pozisyonlarında Çalışanların Sürekli İşçi Kadrolarına veya Sözleşmeli Personel Statüsüne Geçirilmeleri, Geçici İşçi Çalıştırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Yasa Tasarısı" 05/03/2007 tarihi itibariyle Bakanlar Kurulunca TBMM Başkanlığı'na sunulmuştur. Kanun Tasarısının tam metni ve gerekçeleri için tıklayınız....
KAMU İDARE, KURUM VE KURULUŞLARINDA GEÇİCİ İŞ POZİSYONLARINDA ÇALIŞANLARIN SÜREKLİ İŞÇİ KADROLARINA VEYA SÖZLEŞMELİ PERSONEL STATÜSÜNE GEÇİRİLMELERİ, GEÇİCİ İŞÇİ ÇALIŞTIRILMASI İLE BAZI KANUNLARDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI HAKKINDA KANUN TASARISI
Kapsam
MADDE 1- (1) Bu Kanun;
a) Genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve
Kontrol Kanununa ekli (II) sayılı cetvelde yer alan özel bütçeli idareler ve (IV)
sayılı cetvelde yer alan sosyal güvenlik kurumları ile bunlara bağlı döner
sermayeli kuruluşlar, kanunlarla kurulan fonlar ve kefalet sandıkları, özel
kanunlarla kurulan kuruluş ve teşekküller ile hizmetlerini genel bütçenin
transfer tertiplerinden yardım alarak yürüten kamu kurum ve kuruluşlarında,
b) Kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıkları (iştirakler hariç), 4046
sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun çerçevesinde özelleştirme
kapsamında veya programında bulunanlardan sermayesinin %50'sinden fazlası kamuya
ait kuruluşlar ile 406 sayılı Telgraf ve Telefon Kanunu ile kurulmuş ve
sermayesinin tamamı Hazineye ait kuruluşlarda,
c) İl özel idareleri, belediyeler, bunların kurdukları veya üye oldukları
mahallî idare birlikleri ile müessese ve işletmelerinde (Türk Ticaret Kanunu
hükümlerine göre kurulmuş olan şirketler hariç) ve belediyelerin bağlı
kuruluşlarında,
2006 yılı içerisinde usulüne uygun olarak vizesi yapılmış geçici iş
pozisyonlarında toplam 6 ay ve daha fazla süreyle çalışmış olan geçici işçileri
kapsar. 2005 veya 2006 yıllarında aynı şartlarda çalışıp da askerlik, doğum veya
sağlık kurulu raporuyla belgelendirilen sağlık sorunları sebebiyle iş
sözleşmeleri askıda kalanlar da bu fıkra kapsamında değerlendirilir.
Geçici işçilerin sürekli işçi kadrolarına veya sözleşmeli personel statüsüne
geçirilmesi
MADDE 2- (1) Kapsama dahil geçici işçilerden;
a) Bu Kanunun 1 inci maddesinin (a) bendinde belirtilen idarelerde fabrika,
şantiye, atelye, çiftlik, arazi gibi işçi istihdamının zorunlu olduğu yerlerde
işçiler eliyle gördürülmesi gereken işlerde fiilen çalışanlar sürekli işçi
kadrolarına, bunların dışında kalan geçici işçiler ise istekleri hâlinde 657
sayılı Devlet Memurları Kanununun 4 üncü maddesinin (B) fıkrası hükümleri
uyarınca sözleşmeli personel pozisyonlarına,
b) Bu Kanunun 1 inci maddesinin (b) bendinde belirtilen kurum ve kuruluşlarda
çalıştırılanlar sürekli işçi kadrolarına,
c) Bu Kanunun 1 inci maddesinin (c) bendinde belirtilen kurum ve kuruluşlarda
çalıştırılanlardan, 5393 sayılı Belediye Kanununun 49 uncu maddesinin üçüncü
fıkrasında belirtilen görevlerde çalışmakta olup, bu görevlere ilişkin olarak
norm kadro çerçevesinde ihdas edilmiş kadro unvanlarına atanabilmek için gerekli
olan şartları taşıyanlar aynı fıkra hükümlerine uygun olarak sözleşmeli personel
statüsüne, norm kadro çerçevesinde ihdas edilmiş kadro unvanlarına atanabilmek
için gerekli olan şartları taşımayanlar ile durumuna uygun boş kadro olmayanlar
sürekli işçi kadrolarına,
geçirilir. (c) bendine göre aynı kadro unvanı esas alınarak sözleşmeli personel
statüsüne geçirilmesi gerekenlerin sayısının boş kadro sayısından fazla olması
hâlinde; sözleşmeli personel statüsüne geçirilecekler, geçici işçi statüsünde
çalışanların ihtisas alanları ve hizmet ihtiyaçları birlikte değerlendirilerek
il genel meclisleri, belediye meclisleri veya birlik meclisleri tarafından
tespit olunur.
(2) Bu Kanunun 1 inci maddesi kapsamındaki idare, kurum ve kuruluşlarda çalışan
geçici işçilerden bu Kanunun yayımı tarihi itibarıyla; bağlı bulundukları sosyal
güvenlik kurumundan yaşlılık veya emeklilik aylığı bağlanmasına hak kazanmış
olanlardan bu tarih itibarıyla kadınlarda 56, erkeklerde 58 yaşını doldurmuş
olanlar, sürekli işçi kadrolarına veya sözleşmeli personel statüsüne
geçirilmezler, bunların iş sözleşmeleri tüm yasal hakları ödenmek suretiyle sona
erdirilir.
(3) İlgili idare, kurum ve kuruluşlarca yapılan tespitler sonucunda, sözleşmeli
personel statüsüne geçirilmeleri öngörülen geçici işçilere ilgili idare, kurum
ve kuruluşların kararları tebliğ edilir. Tebliğ yapılan geçici işçi, sözleşmeli
statüye geçirilmeye veya mevcut statüsünde çalışmaya devam etmesine ilişkin
tercihini tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içerisinde yazılı olarak ilgili
idare, kurum veya kuruluşa bildirir. Söz konusu süre içerisinde tercihini
bildirmeyen geçici işçiler için ilgili idare, kurum ve kuruluşların kararları
uygulanır.
(4) Bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren, bu Kanunun 1 inci maddesinin; (a) ve
(b) bentlerinde yer alan idare, kurum ve kuruluşlar için en geç 90 gün, (c)
bendinde yer alan idareler için 120 gün içerisinde; sürekli işçi kadrolarına
veya sözleşmeli personel statüsüne geçirileceklerin yaptıkları iş ve
bulundukları pozisyon, bu kurumdaki toplam çalışma süreleri, sosyal güvenlik
kurumlarına tabi toplam çalışma süreleri, doğum tarihleri, öğrenim durumları ile
çalıştıkları son yıldaki fiili çalışma süreleri ve geçirilmeleri önerilen kadro
veya pozisyon unvanlarına ilişkin teklifleri; 1 inci maddenin (a) bendinde
belirtilen idarelerce Devlet Personel Başkanlığı ve Maliye Bakanlığına, (b)
bendinde belirtilen kuruluşlarca Hazine Müsteşarlığı (özelleştirme programına
alınanlar için Özelleştirme İdaresi Başkanlığına) ve Devlet Personel
Başkanlığına, (c) bendinde belirtilen kurumlarca İçişleri Bakanlığı ve Maliye
Bakanlığına gönderilir.
(5) İlgili idare, kurum ve kuruluşlarca sürekli işçi kadrolarına veya sözleşmeli
personel statüsüne geçirilmesi teklif edilen geçici işçiler; bu Kanunun 1 inci
maddesinin (a) bendi kapsamındaki idarelerde Devlet Personel Başkanlığının
görüşü üzerine Maliye Bakanlığının izni ile sürekli işçi kadrolarına veya
sözleşmeli personel statüsüne, (b) bendi kapsamındaki kuruluşlarda Hazine
Müsteşarlığının (özelleştirme programına alınanlar için Özelleştirme İdaresi
Başkanlığının) görüşü üzerine Devlet Personel Başkanlığının izni ile sürekli
işçi kadrolarına, (c) bendi kapsamındaki kurum ve kuruluşlarda ise İçişleri
Bakanlığı ve Maliye Bakanlığının müşterek izni ile sözleşmeli personel statüsüne
veya sürekli işçi kadrolarına geçirilir.
(6) Sürekli işçi kadrolarına veya sözleşmeli personel statüsüne geçirilecek
geçici işçiler için öncelikli olarak ilgili idare, kurum ve kuruluşların geçici
iş pozisyon vizelerinde belirtilen teşkilatlarının mevcut boş sürekli işçi
kadroları veya sözleşmeli personel pozisyonları ile sözleşmeli personel
çalıştırılmasına esas alınan norm kadrolardan boş olanlar kullanılır. Sürekli
işçi kadrolarının veya pozisyonların yeterli olmaması hâlinde, ilgili mevzuat
hükümleri çerçevesinde bu teşkilatlar için sürekli işçi kadroları veya
sözleşmeli personel pozisyonları vize edilir. Beşinci fıkra uyarınca yapılan
geçiş işlemi sebebiyle 1 inci maddenin (c) bendinde yer alan kurum ve
kuruluşlardaki sürekli işçi sayısının, norm kadrosunda yer alan sürekli işçi
kadro sayısını aşması hâlinde, aşan sayı kadar sürekli işçi kadro sayısı ilgili
kurumun norm kadro sayısına ilave edilmiş sayılır. Ancak, bu kurum ve
kuruluşlardaki sürekli işçi sayısı, 3/4/2006 tarihli ve 2006/10265 sayılı
Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan İl Özel İdareleri Norm Kadro İlke
ve Standartlarına İlişkin Esaslar ile İçişleri Bakanlığınca yürürlüğe konulan
Belediye ve Bağlı Kuruluşları ile Mahalli İdare Birlikleri Norm Kadro İlke ve
Standartlarına Dair Yönetmelikte belirlenen sayının altına düşünceye kadar
boşalan sürekli işçi kadroları iptal edilmiş sayılır.
(7) Sürekli işçi kadrosuna geçirilenlerin, ilgili idare, kurum ve kuruluşlarca
Türkiye İş Kurumuna tescillerinin yaptırılması zorunludur. Tescili yapılacak
işçilerin, ilgili idare, kurum ve kuruluşlarda 2006 yılı içerisinde toplam 6 ay
ve daha fazla sürelerle vizeli geçici iş pozisyonlarında işçi olarak
çalıştığının belgelenmesini sağlamak üzere, 506 sayılı Sosyal Sigortalar
Kanununun 79 uncu maddesi uyarınca Sosyal Sigortalar Kurumuna bildirilen Aylık
Prim ve Hizmet Belgelerinin resmî onaylı örneklerinin ibraz edilmesi zorunludur.
Türkiye İş Kurumu tarafından tescili yapılmayanlar sürekli işçi kadrosuna
geçirilmiş sayılmazlar. Bu fıkra uyarınca yapılacak işlemler için Türkiye İş
Kurumuna herhangi bir masraf karşılığı ödenmez.
(8) Geçici işçilerin sürekli işçi kadrolarına veya sözleşmeli personel statüsüne
geçiş işlemleri bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren altı ay içerisinde
tamamlanır.
(9) Bu Kanunun yayımı tarihi itibarıyla boş olan geçici iş pozisyonları ile
sürekli işçi kadrolarına veya sözleşmeli personel statüsüne yapılan geçişler
nedeniyle boşalacak geçici iş pozisyonları başka bir işleme gerek kalmaksızın
iptal edilmiş sayılır.
(10) Sözleşmeli personel statüsüne geçirilenlere iş mevzuatına göre herhangi bir
tazminat ödenmez. Bu personelin önceden kıdem tazminatı ödenmiş süreleri hariç,
kıdem tazminatına esas olan toplam hizmet süreleri, 657 sayılı Kanunun 4 üncü
maddesinin (B) fıkrasında belirtilen iş sonu tazminatının hesabında dikkate
alınır.
(11) Birinci fıkra hükümlerine göre geçici iş pozisyonlarından sürekli işçi
kadrolarına geçirilmiş olmalarından dolayı, bu işçilerin mevcut ücret
düzeylerinde ve diğer mali ve sosyal haklarında artış yapılamaz ve ücret
skalaları değiştirilemez. Bu işçilere sadece 2007 yılı ve sonraki yıllardaki
toplu iş sözleşmeleri ile belirlenecek genel ücret artışları uygulanır.
(12) Bu Kanun uyarınca belediyelerde geçici iş pozisyonlarında çalışan geçici
işçilerin sürekli işçi kadrolarına ya da sözleşmeli statüsüne geçirilmelerinden
dolayı personel giderlerinde meydana gelecek artış nedeniyle, 5393 sayılı
Belediye Kanununun 49 uncu maddesinin sekizinci fıkrasında öngörülen müeyyideler
uygulanmaz.
Geçici iş pozisyonlarında işçi çalıştırılması
MADDE 3- (1) Bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren 1 inci madde kapsamındaki
idare, kurum ve kuruluşlarda geçici iş pozisyonlarında işçi çalıştırılamaz.
(2) Ancak mevsimlik ve kampanya işleri ile orman yangınıyla mücadele
hizmetlerinde bir mali yılda 6 aydan az olmak üzere vize edilecek geçici iş
pozisyonlarında işçi çalıştırılabilir. Bu şekilde çalıştırılacak işçiler için
her mali yılda;
a) 1 inci maddenin (a) bendinde belirtilen idarelerce, Maliye Bakanlığından,
b) 1 inci maddenin (b) bendinde belirtilen kuruluşlarca, Hazine Müsteşarlığının
(özelleştirme programına alınanlar için Özelleştirme İdaresi Başkanlığının)
onayı üzerine Devlet Personel Başkanlığından,
c) Belediyeler ile bunların müessese ve işletmelerinde (Türk Ticaret Kanunu
hükümlerine göre kurulmuş olan şirketler hariç) ve mahallî idare birliklerinde,
Belediye ve Bağlı Kuruluşları ile Mahalli İdare Birlikleri Norm Kadro İlke ve
Standartlarına Dair Yönetmeliğin 24 üncü maddesi çerçevesinde yetkili
meclislerinden,
geçici iş pozisyon vizesi alınması zorunludur. Söz konusu
vize işlemi yapılmaksızın geçici işçi çalıştırılamaz ve herhangi bir ödeme
yapılamaz. İl özel idareleri ile bunların müessese ve işletmelerinde (Türk
Ticaret Kanunu hükümlerine göre kurulmuş olan şirketler hariç) bu fıkra
hükümlerine göre geçici işçi çalıştırılabilmesine ilişkin usul ve esaslar
İçişleri Bakanlığı tarafından belirlenir.
Sürekli işçi kadrosuna veya sözleşmeli personel statüsüne geçişi yapılamayan
personel
MADDE 4- (1) Bu Kanunun 1 inci maddesinde belirtilen şartları taşımadıkları için
sürekli işçi kadrolarına veya sözleşmeli personel statüsüne geçişi yapılamayan
ve bu Kanunun 3 üncü maddesi kapsamına girmeyen geçici işçiler, ilgili idare,
kurum ve kuruluşlarca bir mali yılda 6 aydan az olmak üzere ve bu Kanunun 3 üncü
maddesi uyarınca vizesi yapılacak geçici iş pozisyonlarında çalıştırılmaya devam
olunabilir.
(2) Kendileri için belirlenen sözleşmeli personel statüsüne geçmeyi kabul
etmeyenler, 2006 yılındaki çalışma sürelerini aşmamak kaydıyla bu Kanunun 3 üncü
maddesi uyarınca vizesi yapılacak geçici iş pozisyonlarında istihdam edilmeye
devam olunurlar.
(3) Ancak; bu maddenin birinci ve ikinci fıkraları kapsamına girenlerin bağlı
bulunduğu sosyal güvenlik kurumundan yaşlılık veya emeklilik aylığı bağlanmasına
hak kazanacakları tarihte iş sözleşmeleri tüm yasal hakları ödenmek suretiyle
sona erdirilir.
(4) Bu madde kapsamındaki geçici işçiler için vize edilen geçici iş
pozisyonlarının herhangi bir nedenle boşalması hâlinde bu pozisyonlar iptal
edilmiş sayılır.
Çeşitli hükümler
MADDE 5- (1) 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun;
a) 4 üncü maddesinin (B) fıkrasının üçüncü paragrafında yer alan ?, Bakanlar
Kurulunca tespit edilecek esas ve şartlarla? ibaresi madde metninden çıkarılmış
ve aynı paragrafta yer alan ?Milli Savunma Bakanlığı ile Jandarma Genel
Komutanlığı? ibaresi ?bu Kanuna tabi kamu idarelerinde? şeklinde
değiştirilmiştir.
b) 4 üncü maddesinin (D) fıkrasının birinci cümlesi aşağıdaki şekilde
değiştirilmiştir.
?(A), (B) ve (C) fıkralarında belirtilenler dışında kalan ve ilgili mevzuatı
gereğince tahsis edilen sürekli işçi kadrolarında belirsiz süreli iş
sözleşmeleriyle çalıştırılan sürekli işçiler ile mevsimlik veya kampanya
işlerinde ya da orman yangınıyla mücadele hizmetlerinde ilgili mevzuatına göre
geçici iş pozisyonlarında altı aydan az olmak üzere belirli süreli iş
sözleşmeleriyle çalıştırılan geçici işçilerdir.?
(2) 25/9/2001 tarihli ve 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları Kanununun 3
üncü maddesinin (a) bendinde yer alan ?pozisyonunda daimi suretle? ibaresi
?sözleşmeli personel pozisyonunda? şeklinde değiştirilmiştir.
İş sözleşmesi feshedilenler
GEÇİCİ MADDE 1- (1) 28/5/1986 tarihli ve 3291 sayılı Kanun ile 24/11/1994
tarihli ve 4046 sayılı Kanun gereğince Özelleştirme İdaresi Başkanlığına bağlı
kuruluşlara (iştirakler hariç) yönelik 1/1/1992 ila 20/10/2004 tarihleri
arasında gerçekleştirilen özelleştirme uygulamaları neticesinde İş Kanunu
hükümlerine tabi daimi veya geçici işçilerden (kapsam dışı personel hariç),
20/10/2004 tarihli Resmî Gazetede yayımlanan, 3/5/2004 tarihli ve 2004/7898
sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki Esasların 1 inci maddesinde belirtildiği
şekilde iş sözleşmesi, 1/1/1992 ila bu Kanunun yayımı tarihini izleyen otuz gün
içerisinde kamu veya özel sektör tarafından feshedilenler, müracaat tarihi
itibarıyla herhangi bir sosyal güvenlik kurumundan emeklilik veya yaşlılık
aylığı almaya hak kazanmadıkları takdirde Özelleştirme İdaresi Başkanlığınca
istenilecek belgeleri bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren altmış gün
içerisinde Özelleştirme İdaresi Başkanlığına teslim etmeleri hâlinde anılan
Esaslarda belirtilen hükümler çerçevesinde istihdam edilirler.
Yürürlük
MADDE 6- (1) Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 7- (1) Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
GENEL GEREKÇE
657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4 üncü maddesinde; kamu
hizmetlerinin yerine getirilmesinde uygulanacak istihdam şekilleri sıralanmış ve
bunlar memurlar, sözleşmeli personel, geçici personel ve işçiler olarak
belirlenmiştir. Kamu kesiminde istihdam olunan işçiler sürekli işçi ve geçici
işçi olarak ikiye ayrılmakla birlikte iş mevzuatımızda geçici işçi kavramı
tanımlanmamıştır. Buna paralel olarak kamu kesiminde geçici işçi istihdamını
düzenleyen mevzuat bulunmayıp, bu amaca yönelik düzenlemeler, yürürlükleri
ilgili mali yılla sınırlı olan yılı bütçe kanunları ve kamu iktisadi
teşebbüslerine yönelik olarak her yıl istihsal olunan yatırım ve finansman
kararnameleridir.
Geçici işçi istihdamı, süreklilik arz etmeyen, yılın belirli dönemlerini
kapsayan genellikle mevsimlik veya arızi işler için öngörülmüş bir istihdam
şekli olmasına karşın, geçici iş pozisyonlarında çalıştırılan geçici işçiler,
genellikle sürekli veya dönemsel olarak tekrarlanan işlerde
çalıştırıldıklarından geçici olmaktan uzaklaşmış, sürekli istihdam edilir hâle
gelmiştir. Diğer yandan, bu kapsamda istihdam edilen geçici işçilerin önemli bir
kısmı sekreterlik, bilgisayar işletmenliği, hizmetli, evrakçı, hasta bakıcı,
hemşire gibi görevlerde çalıştırılmaktadır. Bunların ücretleri de genel olarak
benzeri işleri yapan memurlara verilen maaşlar seviyesinde tutulmaktadır.
Sonuç olarak, geçici işçi istihdamı başlangıç amacından uzaklaşmış, özellikle
geçici işçi alımına ve istihdamına yönelik olarak mevzuattan kaynaklanan
boşluklar ve esneklikler, kurum ve kuruluşlar açısından bu istihdam şeklini
diğerlerine göre daha tercih edilir hâle getirmiştir. Bu kapsamda çalışan
personelin iş mevzuatı hükümlerine tabi olmasına rağmen işçi istihdamıyla ilgisi
bulunmayan alanlarda bile geçici işçi çalıştırılması yaygınlaşmış, geçici işçi
istihdamının başlangıç amacıyla fiili durumu arasında büyük sapmalar meydana
gelmiştir. Bu durumda, geçici iş pozisyonlarında çalıştırılan geçici işçilerle
ilgili yeni bir düzenleme yapılması zorunluluğu doğmuştur.
Bu Tasarı ile; geçici iş pozisyonlarında istihdam edilenlerin durumu, fiilen
yaptıkları işin niteliği ve/veya bir mali yıl içerisinde çalıştıkları toplam
süre dikkate alınarak yeniden düzenlenmektedir. 2006 yılı içerisinde usulüne
uygun olarak vizesi yapılmış geçici iş pozisyonlarında toplam altı ay ve daha
fazla süreyle çalışmış olan geçici işçilerin sürekli işçi kadrolarına veya
sözleşmeli personel statüsüne geçirilmeleri öngörülmektedir. Bu ayrımlar dikkate
alınarak süreklilik kazanmış iş ve hizmetlerde çalıştırılan geçici işçilerden,
fabrika, şantiye, atelye, çiftlik, arazi gibi işçi istihdamının zorunlu olduğu
yerlerde fiilen çalıştırılanlar sürekli işçi kadrolarına, bunların dışındakiler
ise sözleşmeli personel statüsüne geçirilmektedir. Ancak, kendilerine teklif
edilen sözleşmeli personel statüsüne geçmek istemeyenlere, izleyen yıllarda 2006
yılındaki çalışma sürelerini geçmemek kaydıyla mevcut geçici iş pozisyonlarında
çalışabilme imkânı da tanınmaktadır.
Ayrıca Tasarı ile; kamu kesiminde geçici işçi istihdamına kalıcı bir yasal
dayanak kazandırılması, bugüne kadar yaşanan tecrübelerden hareketle geçici işçi
uygulamasının orman yangınlarıyla mücadele, mevsimlik ve kampanya işleri gibi
yılın belirli dönemlerinde geçici mahiyette yürütülmesi gereken belirli bazı
hizmetlerle sınırlandırılması ve bu hizmetlerde mali yıl içerisinde altı aydan
az süreyle geçici işçi istihdam edilmesi haricinde geçici işçi istihdamına son
verilmesi amaçlanmaktadır.
MADDE GEREKÇELERİ
MADDE 1- Geçici iş pozisyonlarının vizesi bütçe kanunlarında yer alan hükümler
uyarınca yapıldığından bu pozisyonların süresi mali yılla sınırlı bulunmaktadır.
Yıl sonunda vize süresi dolduğundan bu pozisyonların kullanımı da sona
ermektedir. Ancak bir sonraki yılda vize yapılması hâlinde geçici iş
pozisyonlarının kullanılması mümkündür. Bu nedenle, kapsam maddesi 2006 yılında
vize edilmiş geçici iş pozisyonları ve bu yıldaki çalışma süreleri dikkate
alınarak düzenlenmiştir.
Niteliği itibarıyla süreklilik arz eden işlerde uzun yıllardır kadro
verilememesinden dolayı geçici işçiler istihdam edilmektedir. Kurum ve
kuruluşlar bu işçilerin hizmetlerine sürekli ihtiyaç duymaktadırlar. Yapılan
düzenleme ile, kapsamda bulunan kurum ve kuruluşların süreklilik arz eden
işlerinin bu işlerde tecrübeli ancak, geçici işçi olarak anılan ve altı ay veya
daha fazla süreyle istihdam edilen geçici işçiler tarafından karşılanması
amaçlanmıştır. Altı aydan az çalışan geçici işçiler ise mevsimlik, kampanya veya
arızi işlerde istihdam edilmekte olup, mevcut çalışma sürelerinin uzatılmasına
ihtiyaç bulunmamaktadır. Bu nedenle sözleşmeli personel statüsüne veya sürekli
işçi kadrosuna geçirilebilmenin temel şartı olarak, yılın en azından yarısı veya
daha fazla süreyle çalışmış olmak aranmaktadır.
Ayrıca, 2005 ve 2006 yıllarında geçici işçi olarak çalışmaktayken iş
sözleşmeleri, askerlik, doğum veya sağlık kurulu raporuyla belgelendirilen
sağlık sorunları nedeniyle askıya alınanlar da kapsama alınmıştır.
MADDE 2- Madde ile; 1 inci madde kapsamına giren personelin geçici işçi
statüsünden sürekli işçi veya sözleşmeli personel statüsüne geçirilmesine
ilişkin yöntem düzenlenmektedir.
Bu çerçevede maddenin birinci fıkrası ile;
- 1 inci maddenin (a) bendinde belirtilen idarelerde vizeli geçici iş
pozisyonlarında çalışanlar genellikle sekreterlik, bilgisayar işletmenliği,
hizmetli, evrakçı, hasta bakıcı, hemşire gibi görevlerde çalıştırılmaktadır.
Anılan bu görevler yılın belli bir dönemi ile sınırlı olmayıp süreklilik
gerektiren görevlerdir. Ayrıca, işçiler eliyle gördürülmesi gereken hizmetler
olmadığından, bu hizmetleri yerine getiren geçici işçilerin 657 sayılı Kanunun 4
üncü maddesinin (B) fıkrası kapsamında istekleri üzerine sözleşmeli personel
statüsüne geçirilmeleri, fiilen işçiler eliyle yerine getirilmesi gereken
işlerde istihdam olunanların ise sürekli işçi kadrolarına geçirilmeleri
sağlanmaktadır.
- Kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıkları (iştirakler hariç), 4046
sayılı Kanun çerçevesinde özelleştirme kapsamında veya programında bulunanlardan
sermayesinin %50'sinden fazlası kamuya ait kuruluşlar ile 406 sayılı Telgraf ve
Telefon Kanunu ile kurulmuş ve sermayesinin tamamı Hazineye ait kuruluşlarda
çalıştırılan geçici işçiler fiilen işçiler eliyle gördürülmesi gereken işlerde
istihdam olunduklarından, bunlardan kapsama girenlerin sürekli işçi kadrolarına
geçirilmesi sağlanmaktadır.
- 5393 sayılı Belediye Kanunu, 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu ile 5302
sayılı İl Özel İdaresi Kanununda; norm kadroya uygun olarak çevre, sağlık,
veterinerlik, teknik, hukuk, ekonomi, bilişim ve iletişim, planlama, araştırma
ve geliştirme, eğitim ve danışmanlık alanlarında avukat, mimar, mühendis, şehir
ve bölge plancısı, çözümleyici ve programcı, tabip, uzman tabip, ebe, hemşire,
veteriner, kimyager, teknisyen ve tekniker gibi uzman ve teknik personelin
sözleşmeli personel statüsünde çalıştırılabileceği düzenlenmiştir.
Bu nedenle, 1 inci maddenin (c) bendinde belirtilen kurum ve kuruluşlarda 5393
sayılı Belediye Kanununun 49 uncu maddesinin üçüncü fıkrasında belirtilen
görevlerde geçici işçi olarak çalıştırılanlardan bu görevlere ilişkin kadro
unvanlarına atanabilmek için gerekli olan şartları haiz bulunanların; ihtisas
alanlarına ilişkin norm kadro çerçevesinde ihdas edilmiş boş kadro bulunması
hâlinde sözleşmeli personel statüsüne geçirilmeleri, norm kadro çerçevesinde
ihdas edilmiş kadro unvanlarına atanabilmek için gerekli olan şartları haiz
bulunmayanlar ile durumuna uygun boş kadro olmayanların ise, sürekli işçi
kadrolarına atanmaları öngörülmüştür.
Aynı kadro unvanı esas alınarak sözleşmeli personel statüsüne geçirilmesi
gerekenlerin sayısının boş kadro sayısından fazla olması hâlinde, sözleşmeli
personel statüsüne geçirilecekler için il genel meclisleri, belediye meclisleri
ve birlik meclisleri tarafından ilgililerin ihtisas alanları, kurumun hizmet
ihtiyaçları dikkate alınarak tespit yapılması gerekli görülmüştür.
Maddenin ikinci fıkrasında; Kanunun yayımı tarihi itibarıyla; herhangi bir
sosyal güvenlik kurumundan yaşlılık veya emeklilik aylığı bağlanmasına hak
kazanmış olanlardan aynı tarih itibarıyla kadınlarda 56, erkeklerde 58 yaşını
doldurmuş olanların, sürekli işçi kadrolarına veya sözleşmeli personel statüsüne
geçirilmeyecekleri ve bunların iş sözleşmelerinin tüm yasal hakları ödenmek
suretiyle sona erdirileceği düzenlenmektedir. Yaş hadlerinin belirlenmesinde 506
sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun 4759 sayılı Kanunla değişik geçici 81 inci
maddesinin birinci fıkrasının (B) bendinde yer alan emeklilik yaş hadlerinden en
yüksek olanları esas alınmıştır.
Üçüncü fıkrada, ilgili idare, kurum ve kuruluşlarca yapılan tespitler sonucunda,
sözleşmeli personel statüsüne geçirilmeleri öngörülen geçici işçilere tercih
hakkı tanınmakta, bu tercihin nasıl yapılacağına ilişkin süreç düzenlenmektedir.
Dördüncü fıkrada, sürekli işçi kadrolarına veya sözleşmeli personel statüsüne
geçişe ilişkin tespit ve tekliflerin ilgili kurumlara gönderilmesine ilişkin
esas ve usuller belirlenmektedir.
Beşinci fıkrada, geçiş işlemine izin verecek kamu idareleri belirlenmiştir.
Altıncı fıkrada, geçiş işleminde öncelikli olarak boş sürekli işçi kadroları
veya sözleşmeli personel pozisyonlarının kullanılması, bunların yeterli olmaması
hâlinde ilgili mevzuatı uyarınca sürekli işçi kadrosu veya sözleşmeli personel
pozisyonu vizesi yapılması sağlanmaktadır.
3/4/2006 tarihli ve 2006/10265 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe
konulan İl Özel İdareleri Norm Kadro İlke ve Standartlarına İlişkin Esaslarda il
özel idarelerinin, İçişleri Bakanlığınca yürürlüğe konulan Belediye ve Bağlı
Kuruluşları ile Mahalli İdare Birlikleri Norm Kadro İlke ve Standartlarına Dair
Yönetmelikte ise belediye ve bağlı kuruluşlarının, norm kadro çerçevesinde
sürekli işçi kadro sayılarının herhangi bir makamın vize işlemi olmaksızın
tespit edileceği belirtilmiştir.
Bu nedenle, geçiş işlemi sebebiyle 1 inci maddenin (c) bendinde yer alan kurum
ve kuruluşlardaki sürekli işçi sayısının, norm kadrosunda yer alan sürekli işçi
kadro sayısını aşması hâlinde, aşan sayı kadar sürekli işçi kadro sayısının
geçici olarak ilgili kurumun norm kadro sayısına ilave edilmiş sayılacağı
düzenlenmiştir. Öte yandan, söz konusu düzenlemeler ile bu kurum ve kuruluşların
hizmet ihtiyaçları dikkate alınarak norm kadro sayıları belirlendiğinden, geçiş
işlemi nedeniyle norm kadro sayısını aşan sürekli işçi kadrolarından herhangi
bir nedenle boşalanların, anılan düzenlemelerde belirlenen sayının altına
düşünceye kadar iptal edilmiş sayılacağı belirtilmektedir.
Yedinci fıkra ile, sürekli işçi kadrolarına geçenlerin Türkiye İş Kurumuna
tescillerinin yaptırılması amaçlanmaktadır. Tescili yapılacak işçilerin, ilgili
idare, kurum ve kuruluşlarda 2006 yılı içerisinde toplam 6 ay ve daha fazla
sürelerle vizeli geçici iş pozisyonlarında işçi olarak çalıştığının
belgelenmesini sağlamak üzere, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun 79 uncu
maddesi uyarınca Sosyal Sigortalar Kurumuna bildirilen Aylık Prim ve Hizmet
Belgelerinin resmî onaylı örneklerinin ibraz edilmesi zorunluluğu getirilmiştir.
Sekizinci fıkrada, kurumlarca yapılacak işlemlerin ne kadar sürede
sonuçlandırılacağı belirtilmekte, dokuzuncu fıkrada boş bulunan veya boşalacak
geçici iş pozisyonlarının iptali sağlanmakta, onuncu fıkrada kıdem tazminatı
veya iş sonu tazminatı ile ilgili düzenlemelere yer verilmektedir.
Onbirinci fıkrada, geçici iş pozisyonlarından sürekli işçi kadrolarına
geçirilenlerin, bu işlem sebebiyle mevcut ücret düzeyleri ile diğer mali ve
sosyal haklarında herhangi bir değişiklik yapılmaması ve ücret skalalarının
değiştirilmemesi öngörülmektedir.
Maddenin son fıkrasında ise, 5393 sayılı Belediye Kanununda personel
giderlerinin %30 ve %40'ı aşması durumunda oluşan kamu zararının belediye
başkanından tahsil edileceği hükmü yer aldığından bu düzenleme kapsamında
sürekli işçi ve sözleşmeli statüsüne geçişlerden kaynaklanacak gider
artışlarının bu hükümden istisna tutulması sağlanmıştır.
MADDE 3- Madde ile, kamu kesiminde geçici iş pozisyonlarında işçi istihdamının
yasal çerçevesi çizilmektedir. Esas itibarıyla mevcut haliyle kamuda geçici işçi
istihdamına son verilmektedir. Ancak geçici işçi istihdamı mevsimlik ve kampanya
işleri ile orman yangınıyla mücadele hizmetlerinde bir mali yıl içerisinde altı
aydan daha az sürelerle sınırlandırılmaktadır.
Ayrıca, İçişleri Bakanlığınca yürürlüğe konulan Belediye ve Bağlı Kuruluşları
ile Mahalli İdare Birlikleri Norm Kadro İlke ve Standartlarına Dair Yönetmeliğin
24 üncü maddesi uyarınca belediyeler ile bunların müessese ve işletmelerinde
(Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre kurulmuş olan şirketler hariç) ve mahallî
idare birliklerinde geçici iş pozisyonları ve sayılarının belirlenmesine
meclisleri yetkili bulunduğundan, bu kuruluşlarda mevsimlik ve kampanya işleri
ile orman yangınıyla mücadele hizmetlerinde bir mali yılda 6 aydan fazla olmamak
üzere geçici işçi çalıştırılabilmesi için söz konusu Yönetmeliğin 24 üncü
maddesi çerçevesinde geçici iş pozisyon vizesi alınmasının zorunlu olduğu, bu
vize işlemi yapılmaksızın geçici işçi çalıştırılamayacağı ve herhangi bir ödeme
yapılamayacağı düzenlenmiştir.
3/4/2006 tarihli ve 2006/10265 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe
konulan İl Özel İdareleri Norm Kadro İlke ve Standartlarına İlişkin Esaslarda
geçici iş pozisyonlarında işçi çalıştırılabilmesine yönelik herhangi bir hüküm
yer almadığından, il özel idareleri ile bunların müessese ve işletmelerinde
(Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre kurulmuş olan şirketler hariç), mevsimlik
ve kampanya işleri ile orman yangınıyla mücadele hizmetlerinde bir mali yılda 6
aydan fazla olmamak üzere geçici işçi çalıştırabilmesine ilişkin usul ve
esasların İçişleri Bakanlığı tarafından belirlenmesi öngörülmüştür.
MADDE 4- Madde ile; kapsama girmediği için sürekli işçi kadrolarına veya
sözleşmeli personel statüsüne geçişleri yapılamayan personelin mağdur
olmalarının önlenmesine yönelik olarak, ilgili idare, kurum ve kuruluşlara
müteakip yıllarda bu kapsamdakileri geçici iş pozisyonlarında çalıştırabilme
yetkisi tanınmaktadır.
Kendileri için belirlenen sözleşmeli personel statüsüne
geçmeyi kabul etmeyenlerin, müteakip yıllarda mevcut geçici iş pozisyonlarında
2006 yılında çalıştıkları sürelerle sınırlı kalmak kaydıyla çalıştırılmalarına
imkân tanınmaktadır. Ayrıca bu kapsamdakilerin emekli aylığına hak kazandıkları
tarihten itibaren emekliye sevk olunmaları öngörülmektedir.
Bu madde kapsamındaki geçici işçiler, yeni dönemde öngörülen geçici işçi
uygulamasının istisnasını teşkil etmektedir. Dolayısıyla bunların iş
sözleşmelerinin yaşlılık veya emeklilik aylığına hak kazanmalarını müteakip sona
erdirilmesi suretiyle mağduriyetleri önlenmektedir.
Bu madde kapsamındaki geçici işçiler için vize edilen geçici iş pozisyonlarının
herhangi bir nedenle boşalması hâlinde bu pozisyonlar iptal edilerek, bu
pozisyonlarda geçici işçi istihdam edilmesinin önüne geçilmektedir.
MADDE 5- İşçi istihdamına ihtiyaç duyulmayan alanlarda çalışan geçici işçilerin
sözleşmeli personel statüsüne geçirilmelerini sağlayabilmek için, 657 sayılı
Devlet Memurları Kanununun 4 üncü maddesinin (B) bendinde değişiklik
yapılmaktadır.
Ayrıca, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununda istihdam türleri arasında sayılan
işçi tanımına açıklık getirilmektedir.
4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları Kanununda değişiklik yapılarak
sözleşmeli personele kamu görevlileri sendikalarına üye olabilme hakkı
tanınmaktadır.
GEÇİCİ MADDE 1- Özelleştirme uygulamaları nedeniyle işini kaybedecek olanların,
657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4 üncü maddesinin (C) fıkrası kapsamında
kamu kurum ve kuruluşlarına geçici personel olarak yerleştirilebilmelerine imkân
sağlayan 2004/7898 sayılı Kararname eki Esaslar 20/10/2004 tarihli Resmî
Gazetede yayımlanmıştır. Aynı Esasların geçici 1 inci maddesiyle yapılan
düzenleme ile özelleştirilmiş olan kuruluşlarda çalışırken hizmet sözleşmesi
özel sektör tarafından 6 ay içerisinde feshedilmiş olanların da anılan
Esaslardan yararlanmalarının önü açılmıştır. Bilahare Özelleştirme İdaresi
Başkanlığına yapılan yoğun müracaatlar dikkate alınarak 3/7/2005 tarihli ve 5398
sayılı Kanun ile yapılan düzenleme ile 20/10/2004 tarihine kadar özelleştirilmiş
ve bu tarihe kadar hizmet akdi sona ermiş olanların da söz konusu Esaslardan bir
defaya mahsus olmak üzere yararlanmalarına imkân sağlanmıştır.
Bu bağlamda, anılan yasal düzenleme ile 20/10/2004 tarihine kadar
özelleştirilmiş ve bu tarihe kadar hizmet sözleşmesi sona erdirilmiş olanların
bahse konu Esaslardan yararlandırılmalarına imkân sağlanmış olmakla beraber
20/10/2004 tarihine kadar özelleştirilmiş, ancak hizmet sözleşmesi bu tarihten
sonra feshedilmiş olanlar da, Özelleştirme İdaresi Başkanlığına yoğun şekilde
başvuruda bulunarak mağduriyetlerinin giderilmesini talep etmektedirler. Bu
doğrultuda yapılan başvurular dikkate alınarak 3/7/2005 tarihli ve 5398 sayılı
Kanunun özelleştirme uygulamalarına ilişkin geçici 1 inci maddesine benzer bir
düzenleme yapılmaktadır.
MADDE 6- Yürürlük maddesidir.
MADDE 7- Yürütme maddesidir.