Çocuğa cep telefonu ne zaman alınmalı?

"Çocuğunuzun eline cep telefonu vermenin kokain vermekten farkı yok!" Bunu söyleyen, İngiltere'de cep telefonlarının çocuklar üzerindeki potansiyel tehlikelerine dikkat çekmeye çalışan uzman isim Mandy Saligari... Salagari işi abartıyor mu orası tartışılır ama meselenin boyutunun sandığımızdan epey ciddi olduğu kesin.

Belki siz onlara iyilik yaptığınızı sanıyorsunuz ancak masum gibi görünen cep telefonlarını erken vakitte alırsanız çocuğunuzun boyu kısa kalabilir, zihinsel ve fiziksel gelişimi yavaşlayabilir, kör olma hatta kansere yakalanma ihtimali doğabilir. Mesele üzerine araştırmalar yapan Psikiyatr Richard Graham'a göre, her 10 ebeveynden 4'ü ne yapacağını bilemez halde. Madem öyle, işin boyutunu anlamak için dünyanın dört yanında yapılan araştırmalara bir bakalım derim.

Boston Üniversitesi Tıp Fakültesi'den araştırmacılar, cep telefonu gibi elektronik cihazların küçük yaşlarda kullanılmaya başlanmasının çocukların gelişimi ve davranışlarında ciddi etkiler yapabileceğini, sosyal ve duygusal gelişimlerine hasar verebileceği, davranışlarını kontrol etme becerilerini geliştirmesini engelleyebileceğini söylüyor. Pittsburgh Üniversitesi Medya, Teknoloji ve Sağlık Merkezi'nin direktörü Brian Primack, "İnsanlar, sosyal hayvanlar. Çevrelerinden kendilerini izole etmeleriyle depresyon arasında önemli bir bağ var. Ergenlik çağında telefon alınırsa o bağlar gelişmez ve tehlike başlar" diyor. Kansas Üniversitesi'nden Paul Atchley'e göre beynimizin duygularımızı ifade etme, karar verme merkezi olan prefrontal korteks 20'li yaşların ortalarına dek tam anlamıyla gelişmez, dolayısıyla erken yaşta alınan telefonlar da bu gelişimi zorlaştırır.

'GÖZ BEBEKLERİ, OVALE DÖNÜYOR'

Çocuklar cep telefonundan yayılan elektromanyetik dalgalara maruz kaldıklarında gerçekleşen hücre ölümleri, hafıza ve öğrenme sistemlerinde aksaklıkları tetikleyebiliyor. Telefonlar özellikle beyinde 'hipokampus' denilen, öğrenme ve hafızayla ilgili olan bölümde, hücrelerin hasarlı gelişimine ve ölümüne neden oluyor. Bitmedi... İsviçre'de yapılan araştırmada 20 yaşından evvel cep telefonu kullanmaya başlayanların beyninde tümör görülme ihtimalinin arttığı öne sürüldü.

Dahası akıllı telefon ekranına uzun süre bakan çocuklarda uyku bozuklukları baş gösteriyor, obezite riskleri artıyor, kör olma ihtimalleri doğuyor. Hollandalı uzmanlara göre yakın zamanda çocuklar görme bozukluğu ve kör olma tehlikesiyle karşı karşıya kalacak ki bunun sebepleri uzun süre tablet ve telefona bakmak, dolayısıyla gün ışığından mahrum kalmak. Rotterdam Erasmus Üniversitesi'nden Prof. Dr. Caroline Klaver'e göre, gün boyu telefona ve tablete bakan çocukların göz yapısı bozuluyor, yuvarlak olan göz bebekleri, ovale dönüyor. Bunun sonucunda gözün arkasında ışığı yakalayan hücreler hasar görüyor.

İDEAL YAŞ KAÇ?

Yani cep telefonları çocuklarınıza yanlış zamanda alındığında bir bomba kadar tehlikeli. Peki ebeveynler telefonu kaç yaşında almalı? Aslında telefon almak için ideal bir yaş yok. Kimi uzmanlar 14 diyor, kimisiyse 20. Uzmanlar bunun çocuğunuzun sorumluluk bilincine ve olgunluğuna bağlı olduğunu söylüyor ve onların ne zaman hazır olduğunu anlayacak en iyi kişi sizsiniz. New York Üniversitesi'nden Psikolog Lori Evans'a göre de telefon almanın kesin bir yaşı yok. Evans, "Cep telefonu alıp almamak konusunda kararsız kaldıysanız kendinize sormanız gereken birkaç soru var: Çocuğunuz bir şeylerini kaybediyor mu? Sorumluluk duygusunun yeterince geliştiğine inanıyor ve ona güvenebiliyor musunuz? Çocuğunuz telefonu nasıl güvenli şekilde kullanacağını ve tehlikelerini biliyor mu? Bu cihaz şu anda gerçekten gerekli mi, çocuğumun ihtiyacı mı yoksa sadece çocuk istediği için mi alınması gündemde?" diyor. Evans, toplu taşıma kullanan çocuğunuzda aklınız kalıyorsa iletişim kurmak adına telefon alınabileceğini ifade ediyor. Bu arada teknoloji dünyasının duayen ismi, Microsoft'un kurucusu Bill Gates, 14 yaşına kadar çocuklarını cep telefonundan uzak tuttuğunu ilan ederek herkesi şaşkına çevirmişti.

9 İngiltere'de bir araştırma şirketi, Türkiye'de telefon kullanımının 9 yaşa indiğini bildirdi.

10 maddeye dikkat!

1- Çocuğunuzun telefon kullanmasının getirisi götürüsünden azsa bekleyin.

2- Pahalı telefon almayın.

3- Manyetik dalgalara az maruz kalmaları adına kulaklığı zorunlu tutun.

4- Telefonu kullanma amaçlarından sapıp sapmadıklarını, kimlerle iletişim kurduklarını kontrol edin.

5- Gereksiz uygulamalar yüklemesine izin vermeyin.

6- Yatağa telefonla girmelerini yasaklayın. Çünkü gelişim çağındaki çocuklar için cep telefonu ışığı tehlikeli. Fazla ışık boylarının kısa kalmasına, fiziksel ve zihinsel gelişimlerinin yavaşlamasına neden olabilir. Karanlık, kanserden de koruduğu iddia edilen melatonin hormonunun salgılanmasını sağlıyor.

7- Tabletleri sim kartı olmadan kullandırın.

8- Telefonlarına acil durumda arayabilecekleri numaraları kaydedin ve yer bildirimlerini açın.

9- İnterneti kısıtlamak için filtre sistemi koyun.

10- Çocukların kafatası küçük olduğundan beyinleri daha çok radyasyon emiyor. Maruz kaldıkları radyasyonu azaltmak adına cihazlarda uçak modunu açın.