Engelli memura tanınan özre bağlı yer değişikliği hakkı, hangi kamu kurumlarını kapsar?

SORU: Ben memur olarak yeni atandım bir ay oldu. Şimdi bu özüre bağlı olarak nakil isteme ile alakalı soruların olacaktı. Evde 4 kişi yaşamaktayız abim, ben, anne ve babam..

Babam ağır özürlü ve raporu var %94. Ve babamın vasisi benim.

Annemde özürlü %68 raporu

Biraderde %40 raporu var. Şimdi anne babamın benim yanıma gelmesi imkansız çünkü olduğum yerden burası 5 kat daha soğuk ve teşekküllü bir hastanesi de yok. Sadece 1-2 bölüm var.. şimdi özür durumuna bağlı olarak ben memlekete nasıl tayin alabilirim..bunun için ne yapmam gerekiyor. Kurumu kendim mi bulacağım ? Ve muvakat almam gerekiyor mu ? Herkes bir şey demiş internette kafam çok karıştı yardımcı olursanız sevinirim

CEVAP: 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun "Yer değiştirme suretiyle atanma" başlıklı 72. maddesinin 5. fıkrası aşağıdaki gibidir.

"İlgili mevzuatı uyarınca verilecek rapora göre kendisi, eşi veya birinci derece kan hısımlığı bulunan bakmakla yükümlü olduğu aile fertleri engelli olan memurların engellilik durumundan kaynaklanan yer değiştirme taleplerinin karşılanması için düzenlemeler yapılır."

Bu maddenin uygulamasını gösteren, Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmeliğin "Amaç" başlıklı 1. maddesi ile "Engellilik Durumuna Bağlı Yer Değişikliği" başlıklı Ek Madde 3. Maddesi aşağıdaki şekildedir.

"Amaç

Madde 1 - Bu Yönetmelik; 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 2 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile değişik 2 nci maddesi ve aynı Kanunun 2670 sayılı Kanunla değişik 72 nci maddesine dayanılarak, Devlet Memurlarının aynı kurum içinde yer değiştirme suretiyle atanmalarını sağlamak amacıyla düzenlenmiştir."

"Engellilik Durumuna Bağlı Yer Değişikliği

Ek Madde 3 -İlgili mevzuatına göre alınan sağlık kurulu raporunda en az yüzde kırk oranında engelli olduğu belirtilen memurlar ile ağır engelli raporlu eşi veya bakmakla yükümlü olduğu birinci derece kan hısımları bulunan memurlar engellilik durumundan kaynaklanan gerekçelere dayalı olarak yer değiştirme talebinde bulunabilir. Bu kapsamdaki talepler bu Yönetmelikte yer alan kısıtlayıcı hükümlere tabi olmaksızın kurumların kadro imkanları ve teşkilat yapıları dikkate alınarak karşılanır ve bu haktan bir defadan fazla yararlanılamaz. (Danıştay Onaltıncı Dairesinin 2/7/2015 tarihli ve Esas No: 2015/10808 sayılı Kararı ile bu maddede yer alan "bir defadan fazla" ibaresinin yürürlüğü durdurulmuştur. Buna göre dava sonuçlanıncaya kadar "bir defadan fazla" ibaresi yok hükmündedir ve uygulanmayacaktır)"

MADDELERİN DEĞERLENDİRMESİ

Memurun kendisinin veya birlikte yaşadığı eşi ve bakmakla yükümlü olduğu çocuklarının engellilik durumunun tedavisi sebebiyle yer değişikliğini talep etmesi halinde, yer değiştirme suretiyle atama yapılacak yerin, memurun ve bu fıkra kapsamındaki yakınlarının engellilik durumuna uygun olması esastır.

Engellilik durumu devam ettiği sürece kurumlarca isteği dışında memurun yeri değiştirilmez. Engellilik durumu ortadan kalkan memurlar hakkında bu Yönetmelikte yer alan diğer hükümler uygulanır.

Bakmakla yükümlü olduğunuz anne, baba ve kardeşinizin özürlülük durumları nedeniyle kurum içi yer değişikliği talebinde bulunmanız halinde ilgili yönetmelik gereği yer değişikliği talebinizin karşılanması gerekmektedir. Ancak;
1- Kurumunuzun tayin istediğiniz yerde teşkilatının bulunması ve
3- Sizin kadronuza uygun bir kadronun (VHKİ, bilgisayar işletmeni, memur, öğretmen vs) bulunması gerekmektedir.

Örneğin tayin istediğiniz yer bir ilçe ise ve çalıştığınız kurumun sadece il teşkilatı var ise isteğiniz karşılanamaz. Eğer tayin istediğiniz yerde çalıştığınız kurumun teşkilatı var ise ayrıca size uygun boş bir kadroda mevcut ise kurumun her hangi bir takdir hakkı bulunmadığı gibi genel yönetmelikteki kısıtlayıcı hükümleri de size karşı ileri süremezler. (Zorunlu çalışma dönemlerini tamamlamak, Atanma dönemlerini beklemek gibi)

Aday memurlar yönünden de kısıtlayıcı hükümler uygulanmaz. Bu nedenle engelli memurların ya da engelli yakını olan memurların aday memurluğu tamamlama şartı aranamaz. Devlet Personel Başkanlığının 24/03/2015 tarihli ve 2048 sayılı görüşü de bu yöndedir. Tıklayın.

Ancak Devlet Memurları Kanununun 72. maddesi ve buna dayanılarak çıkarılan yönetmelik kurum içi yer değişikliğini düzenlemektedir. Belediyelerin ve üniversitelerin teşkilat yapıları itibariyle tayin talebinde bulunulması mümkün değildir. Bu nedenle engelli memurların ya da bakmakla yükümlü olduğu engelli yakınları bulunan memurların bakmakla yükümlü oldukları kimselerin yaşadığı yerde kadrosuna uygun bir kuruma yer değişikliği için dilekçe vermesi ve ardından da çalıştığınız kurumun yer değişikliğine muvafakat vermesi gerekmektedir.