Göreve iade edilenlerin mali hakları yasal faiziyle birlikte ödenir mi?

7098 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Tedbirler Alınması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabul Edilmesine Dair Kanun'un "İade hükümleri" başlıklı 2. maddesinin ikinci fıkrasında; "İlgili kanun hükmünde kararname hükümleri, birinci fıkrada belirtilen kişiler bakımından tüm hüküm ve sonuçlarıyla birlikte ilgili kanun hükmünde kararnamenin yayımı tarihinden geçerli olmak üzere ortadan kalkmış sayılır. Söz konusu personelden bu maddenin yürürlük tarihinden itibaren on gün içerisinde göreve başlamayanlar çekilmiş sayılır. Bu kapsamda göreve başlayanlara, kamu görevinden çıkarıldıkları tarihten göreve başladıkları tarihe kadar geçen süreye tekabül eden mali ve sosyal hakları ödenir. Bu kişiler, kamu görevinden çıkarılmalarından dolayı herhangi bir tazminat talebinde bulunamaz. Bu personelin görevlerine iadesi, kamu görevinden çıkarıldıkları tarihte bulundukları yöneticilik görevi dışında öğrenim durumları ve kazanılmış hak aylık derecelerine uygun kadro ve pozisyonlara atanmak suretiyle de yerine getirilebilir. Bu maddeye ilişkin işlemler ilgili bakanlık ve kurumlar tarafından yürütülür." denilmektedir.

İlgiliye Kanun gereği mali ve sosyal haklarının ödendiği; ilgilinin ise faiz talebinde bulunduğu, tereddüt faizin ödenip ödenmeyeceğine ilişkindir.

Güncel Türkçe Sözlük'te Faiz; "1. isim, ekonomi İşletmek için bir yere ödünç verilen paraya karşılık alınan kar, getiri, ürem, nema

2. Kapitalist ekonomide, artık değerin değişikliğe uğramış biçimi olarak paranın fiyatı, kiralanan paranın kira bedeli" şeklinde tanımlanmıştır.

3095 sayılı Kanuni Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanunun "Kanuni faiz" başlıklı 1 inci maddesinde, "Borçlar Kanunu ve Türk Ticaret Kanununa göre faiz ödenmesi gereken hallerde, miktarı sözleşme ile tespit edilmemişse bu ödeme yıllık yüzde oniki oranı üzerinden yapılır.

Cumhurbaşkanı, bu oranı aylık olarak belirlemeye, yüzde onuna kadar indirmeye veya bir katına kadar artırmaya yetkilidir." denilmektedir.

Yukarıda yer verilen Türkçe Sözlükteki faize ilişkin tanımdan ve Kanunda yer verilen ibareden faiz borcunun doğması için, evvelemirde, bir borç doğurucu işlemin, eylemin ya da bir kararın olması gerektiği sonucuna ulaşılmaktadır. Literatürde faiz borcunun kanundan, sözleşmeden ya da mahkeme kararından doğacağı kabul edilir. Dolayısıyla, kişi hakkında tesis edilen işlemin faiz borcunun doğumuna vücut verip vermediğine bakmak gerekir.

Bu kapsamda, adı geçenin öğretmenlik görevine iadesine cevaz veren düzenlemede ;"... mali ve sosyal hakları ödenir" denilmiş; Kanun koyucu İdarece tesis edilen işlemler nedeniyle faiz ya da başka bir tazminat ödenmesini öngörmemiştir. Nitekim maddenin devamında "... Tazminat talebinde bulunamaz" denilmek suretiyle, kişilere yapılacak ödeme mali ve sosyal haklar ile sınırlandırılmıştır.

Bu itibarla, adı geçene mali ve sosyal haklar dışında bir ödemenin yapılamayacağı mütalaa edilmiştir.

İşte Milli Eğitim Bakanlığı Hukuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü o görüşü;

Ancak; İDARE, KENDİ EYLEM VE İŞLEMLERİNDEN DOĞAN ZARARI ÖDEMEKLE YÜKÜMLÜDÜR

İdare, bu KHK'lar ile kendi eylem ve işlemlerinden doğan zararı ödemek yükümlülüğünü yerine getirmemiştir.

Çünkü;

Anayasanın "Yargı yolu" başlıklı 125. maddesinin 7. fıkrasındaki; "İdare, kendi eylem ve işlemlerinden doğan zararı ödemekle yükümlüdür." hükmü ile idare, kendi eylem ve işlemlerinden doğan zararı ödemekle yükümlü kılınmıştır.

Bu konuda hazırladığımız geniş dosyalar aşağıdaki linklerdedir.

Açığa alınan veya ihraç edilmiş iken göreve iade edilenlerin hakları nelerdir?

Göreve iade edilenlerin ek ders ücretlerine dair BİM kararı

AYM: OHAL Komisyonu kararıyla göreve iade edilen, mali haklarını geriye doğru alır

AYM'den önemli karar: Açıkta iken iade edilen memurun mali hakları faiziyle ödenir mi?

Ahmet KANDEMİR