TYP çalışma süresi, sözleşmeli hizmet süresinden sayılır mı?

SORU: Bir kamu kurumunda 657 sayılı Kanunun 4/B maddesine göre sözleşmeli personel olarak çalışmaktayım. Daha önce TYP kapsamında bir kamu kurumunda 9 ay hizmetim var. Bu süre hizmetimden sayılır mı?

CEVAP: Bilindiği üzere, 6/6/1978 tarihli ve 7/15754 sayılı Bakanlar Kurulu kararı eki Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Usul ve Esasların 9 uncu maddesinde, "217 sayılı Devlet Personel Başkanlığı Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 2 nci maddesinde belirtilen kurumlarda geçen hizmet süresi, bir yıldan on yıla kadar olan personele yirmi gün, on yıldan fazla olanlara otuz gün ücretli yıllık izin verilir..." hükmü yer almaktadır.

Görüldüğü üzere, mülga 217 sayılı KHK kapsamındaki kurumlarda hangi statüde olursa olsun geçen hizmet süreleri dikkate alınacaktır. TYP'li geçen hizmet sürelerinin ne olacağı ise aşağıda açıklanmıştır.

Toplum Yararına Program (TYP) Nedir?

İşsizliğin yoğun olduğu dönemlerde veya yerlerde doğrudan veya yüklenici eli ile toplum yararına bir iş ya da hizmetin gerçekleştirilmesi yoluyla özellikle istihdamında zorluk çekilen işsizlerin çalışma yaşamına alışkanlık ve disiplininden uzaklaşmalarını engelleyerek işgücü piyasasına uyumlarını gerçekleştirmek ve bunlara geçici gelir desteği sağlamak amacıyla İŞKUR tarafından uygulanan programlardır.

Katılım Şartları Nelerdir?

Kuruma kayıtlı işsiz olmak,
18 yaşını tamamlamış olmak,
Emekli ve malul aylığı almıyor olmak,
Öğrenci olmamak (açıköğretim ve açık lise öğrencileri hariç),

Katılımcılar Nasıl Seçilmektedir?

Katılımcıların seçiminde uygulanan 3 ayrı yöntem bulunmaktadır. Her Programın niteliğine göre bu yöntemlerden hangisinin kullanılacağı Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü tarafından belirlenir.

Noter kurası yöntemi,
Liste yöntemi,
Yüzde seksen noter kurası, yüzde yirmi liste yöntemi.,

İstihdamında güçlük çekilen aşağıdaki gruplar Birinci Liste, bunlar dışında kalanlar İkinci Liste olacak şekilde tasnif edilecektir:

Kadınlar, 35 yaş üstü bireyler, Engelliler, Eski hükümlüler, Terörle mücadelede malul sayılmayacak şekilde yaralananlar,

2017 yılında, TYP katılımcı seçiminde hakkaniyetin ve toplumsal huzurun sağlanması adına ''başvuru başlangıç tarihi aynı olan TYP'lere Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemine göre (ADNKS) aynı adreste ikamet eden kişilerden yalnızca birinin katılabileceği'' yönünde düzenleme yapılmıştır.

2019 yılında yapılan düzenleme ile ''ADNKS'ye göre aynı adreste oturanların, programa başvuru yapılan tarih dikkate alınarak gelir getirici bir işte çalışma sonucu elde ettikleri toplam kazançlarının net asgari ücretin 1,5 katını aşması halinde söz konusu adreste oturan kişilerin TYP'ye katılamayacağı'' yönünde düzenlemeler getirilmiştir.

TYP Hangi Alanlarda Uygulanmaktadır?

Çevre temizliği
Kamusal altyapının yenilenmesi
Milli Eğitim Bakanlığına bağlı resmi okullarda çevre düzenlemesi
Milli Eğitim Bakanlığına bağlı resmi okullarda bakım onarım ve temizlik işleri yapılması
Restorasyon, tarihi ve kültürel mirasın korunması
Ağaçlandırma
Park düzenlemeleri
Vadi ve dere ıslahı
Erozyon engelleme çalışmaları

TYP Uygulama Süresi Kaç Aydır?

TYP uygulama süresi, her bir program için en fazla 9 aydır. 27.09.2017'de, 01.01.2018'den itibaren başlangıçta sözleşmede belirlenen TYP süresinin sonradan uzatılamayacağına dair hüküm getirilmiştir.

Kimler Yararlanamaz?

İŞKUR tarafından düzenlenen bir kurs veya programdan (girişimcilik eğitim programı ve çalışanların mesleki eğitimi hariç) yararlanmış olan işsiz 6 ay geçmeden TYP'ye başvuramaz.

Mazeretsiz olarak TYP'den ayrılanlar veya kendi kusuru nedeniyle ilişiği kesilenler, son yararlanma tarihi üzerinden 24 ay geçmedikçe yeni bir TYP'ye başvuramaz.

Yararlandığı TYP bittikten sonra Kurum tarafından teklif edilen niteliklerine uygun en az üç iş teklifini mazeretsiz olarak kabul etmeyenler, son yararlanma tarihi üzerinden 24 ay geçmedikçe yeni bir TYP'ye başvuramaz.

Herhangi bir kurs ya da programa katılmama yönünde yaptırım uygulanan kursiyer veya katılımcı yaptırım süresince TYP'den de yararlanamaz.

Devam ettiği bir TYP ile mazeretli ya da mazeretsiz ilişiği kesilen katılımcı aynı TYP'ye tekrar katılamaz.

İkinci Kez Yararlanılabilir Mi?

TYP'den programa başlandığı tarihten itibaren bir sene içinde en fazla 9 ay süreyle yararlanma imkanı bulunmaktadır. Ancak, 9 ay bittikten sonra 3 ay bekleyerek yeni bir programdan faydalanılabilmektedir.

Bir katılımcı 27.09.2017 tarihinden itibaren TYP'den en fazla 24 ay yararlanabilir.

Yüklenici Sorumlulukları

Sorumluluklardan bazıları şu şekildedir:

- Yüklenici ile il müdürlüğü arasında, TYP'nin niteliğini ve karşılıklı hak ve yükümlülükleri gösteren sözleşme imzalanır.

- Katılımcıların Kurumla ilgili iş ve işlemleri dışındaki, vergi ve sosyal güvenlik gibi tüm resmi iş ve işlemleri yükleniciler tarafından yerine getirilir.

- Katılımcılara ait adli sicile ilişkin yazılı beyan, sağlıkla ilgili olarak çalışmaya engel bir durum olmadığına dair yazılı beyan ve işin niteliğine uygun diğer belgelerin istenmesinden yüklenici sorumludur.

- Katılımcıların uygun nitelikte olmamalarından kaynaklanacak sonuçlardan ya da görevli oldukları alanlara ve üçüncü kişilere verecekleri zararlardan yüklenici sorumludur.

- Katılımcıların devamsızlık sınırlarını aşmaları ya da yüklenicinin herhangi bir sorumluluğunu yerine getirmemesi nedenleriyle katılımcıya yapılan fazla ödemelerden yüklenici sorumludur. Katılımcının ilişiğinin kesilmesi gereken tarihten sonra yüklenici tarafından çalıştırılmaya devam edilmesi halinde, fazla çalışılan süre kapsamında katılımcıya ödenen giderler yükleniciden tahsil edilir.

- Yüklenicinin, kendi işyerleri ile bağlı ve yan kuruluşlarına ait işyeri Sosyal Güvenlik Kurumu sicil numaralarını İl müdürlüğüne TYP başlamadan önce teslim etmesi gerekir.

Görüldüğü üzere, TYP kapsamında kamu kurum ve kuruluşlarında çalışanların işvereni yine bu kurum olmakta ve tüm işlemleri yüklenici kurum yapmaktadır. Yüklenici kurum ile yararlanıcı arasındaki ilişki bir istihdam ilişkisi olup, karşılıklı hak ve yükümlülükler vardır. Bu itibarla, TYP kapsamında bir kamu kurumunda çalıştıktan sonra sözleşmeli personel olarak atanan bir personelin TYP kapsamında geçen hizmet süresi, "217 sayılı Devlet Personel Başkanlığı Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 2 nci maddesinde belirtilen kurumlarda geçen hizmet süresinden" sayılmalıdır.