İşçiyken tavandan yatan primler, memur olunca bir katkı sağlar mı?

SORU: Merhaba, Size bir sorum olacak yanıtlarsanız çok memnun olurum? 1992 yılında telekom da işe başladım. 2005 yılında özelleştirme dolayısıyla Spor bakanlığına geçtim emekli olurken telekomda geçen süreler göz önünde bulundurulur mu? oradaki kesintilerin daha fazla olduğu kanısındayım bu kesinti emekli ikramiyesi ve emekli maaşını etkiler mi? emekli dilekçesi verirken ilgili birim bunu göz önünde bulundurur mu yoksa ben eski kurumdan herhangi bir evrak getirmeli miyim? Şimdiden çok teşekkür eder saygılar sunarım.

CEVAP:

A) 5434 e tabi olanlar açısından;

İşçi veya esnaf olarak çalıştığı dönemde primleri yüksekten yatan kişi, memur olduğunda emekli maaşı ve emekli ikramiyesini artırmaz.

Sigortalı veya esnaf olarak geçen sürelerin memur emekliliğinde dikkate alındığı durumlar:

- Özel veya resmi sigortalı hizmetler ile esnaf olarak geçen hizmetler memur olarak emekli olmak için yaş grubunu ve emeklilik için gereken hizmet süresini daha önce tamamlamaya katkı sağlar,

- Bağlanacak olan emekli aylık tutarı oranının yükseltilmesine katkı sağlar.

- İntibak işlemlerinde, yani ek göstergeye katkı vermeyen emekli keseneğine esas aylık derece ve kademeleri ile meslekleri ile ilgili süreler ise ek göstergeye katkı veren kazanılmış hak aylık derece kademelerine katkı sağlar.

Sigortalı veya esnaf olarak geçen sürelerin memur emekliliğinde dikkate alınmadığı durumlar:

- Özel sektörde geçmiş olan sigortalı süreler ve esnaf olarak geçen süreler emekli ikramiyesi tutarına katkı sağlamaz.

- Kamuya ait işyerlerinde geçen ve kıdem tazminatı alınmamış olan sigortalı süreler 5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanunu Madde 89 hükmünde belirlenmiş olan kurallar çerçevesinde emekli ikramiyesi hizmet süresine dahil edilerek katkı sağlar. Yani 1475 sayılı İş Kanunu Madde 14 hükmünde kıdem tazminatı almaya müstehak olunan bir durumun olması halinde emekli ikramiyesi hizmet süresine dahil edilir.

Özel işyerlerinde veya kamu işyerlerinde veya esnaf olarak tavandan yatırılmış olan primler memur emekli aylık, emekli ikramiyesi hesap tutarlarını artırmaz

Tavandan yatırılmış sigorta primlerinin memur aylığına uygulanmama nedeni:

İşçilerin, esnafların ve memur olanların aylık bağlanma sistemleri farklıdır. Memurların aylık sisteminde derece ve kademeler, memur maaş katsayıları, kıdem aylık tutarları, taban aylık tutarları, gösterge ve ek gösterge rakamları gibi unsurlar bulunur ve görevde alınan aylıkların tamamı esas alınmaz.

B) 5510 a tabi olanlar açısından;

2008 Yılı Ekim ayından sonra ilk defa memur olanların işçi veya esnaf olarak yüksekten yatan primlerin faydası olur mu:

2008 yılı Ekim ayından sonra memurluk hizmetine ilk kez başlamış olanlar için eski sistem uygulanmaz. Yeni memurlar için de aynı işçilerdeki aylık bağlanma sistemi uygulanır. Yani emekli olacakları zaman işçi, esnaf ve memur olarak çalışma süreleri içerisindeki Sosyal Güvenlik Kurumu prim tutarları total olarak alınır ve ortalama kazançlar esas alınarak bir aylık sistemi üzerinden emekli aylık tutarı belirlenir.

Emekli ikramiye tutarları ise eski memurlarla aynı sisteme tabi tutulur bir fark olmaz. Yani eski memur 100.000 TL. ikramiye almışsa, aynı emsali yeni memur da aynı kurallara göre emekli olduğunda 100.000 TL. ikramiye alır. Yüksek primin ikramiyeye bir katkısı olmaz.

2008 öncesi işçi ve esnaf olarak geçen sürelerin 2008 yılı Ekim ayından sonra ilk kez memurluğa başlayarak 5510 sayılı Kanuna tabi olan memura avantaj sağlar mı?

Sadece hem 5434 sayılı Kanun Madde 39 hem de Geçici Madde 205 hükmü kapsamında emeklilik yaş gruplarının belirlenmesine katkı sağlayacağından, olumsuz bir durum olmayacaktır. Nihayetinde 5510 sayılı Kanun emeklilik yaş gruplarına değil de 5434 deki emeklilik yaş gruplarına dahil olması açısından fayda sağlayacaktır.