Ukrayna'daki Türk öğrencilere yatay geçiş hakkı

Yükseköğretim Kurulu (YÖK) Başkanı Prof. Dr. Erol Özvar, Ukrayna'dan gelen Türk öğrencilerin 11-15 Nisan'da mesai bitimine kadar yatay geçiş için gerekli belgelerle beraber ilgili yükseköğretim kurumlarına başvuru yapması gerektiğini söyledi.

Özvar, İstanbul Üniversitesi Rektörlük Binası Doktora Salonu'nda Ukrayna'dan gelen öğrencilerin yatay geçiş ve özel öğrencilik şartlarına ilişkin basın toplantısı düzenledi.

Türkiye yükseköğretim sisteminin bu yıl 81 bini kadın, 143 bini erkek olmak üzere 224 bin uluslararası öğrenciye ev sahipliği yaptığını, yabancı uyruklu akademisyen sayısının ise 3 bin 155 olduğunu belirten Özvar, Ukrayna'dan ülkeye dönen öğrencilerin yatay geçiş ve özel öğrencilik imkanlarından faydalanmaları için de 9 Mart'ta YÖK web sayfasından yayınladıkları formla öğrencilerin bilgilerini topladıklarını hatırlattı.

Özvar, öğrencilerin programlara göre dağılımlarını incelediklerini dile getirerek, şu verileri paylaştı:

"YÖK web sayfası aracılığıyla bizlerle bilgisini paylaşan öğrenci sayısı 4 bin 8'dir. Başvuruda bulunan öğrencilerin yüzde 20'si İstanbul'da, yüzde 6'sı İzmir, yüzde 5'i Ankara, yüzde 5'i Şanlıurfa, yüzde 4'ü Antalya, yüzde 4'ü İçel, yüzde 3,5'i Hatay, 3,5'i Mardin'de ikamet etmektedir. Geriye kalan yüzde 49'luk kısım diğer 70 ile dağılmış vaziyettedir. Bu öğrencilerin Ukrayna'daki çeşitli üniversitelerin 102 programa kayıtlı oldukları anlaşılmaktadır. Başvuruda bulunanların yüzde 29'u tıp fakültesi, yüzde 10'u diş hekimliği, yüzde 9'u hukuk fakültesi ve yüzde 5,5'i mimarlık öğrencisidir. Bu dört programa kayıtlı olduğunu beyan eden öğrencilerin toplam başvuranların içindeki oranı yüzde 54,5'i bulmaktadır."

Özvar, başvuran öğrencilerin beyanlarına göre, yüzde 74'ünün daha önce YKS'ye girdiğini ifade ederek, öğrencilerin yaklaşık yüzde 60'ının hazırlık ile 1 ve 2'nci sınıfa kayıtlı olduğunu anlattı. Özvar, öğrencilerin Ukrayna'daki 106 üniversitede okuduğunu kaydetti.

Bu veriler ile diğer bilgileri dikkate alarak yatay geçiş ve özel öğrencilik haklarıyla ilgili, mevzuat ve kurallar üzerinden çözümlere yönelik çalıştıklarını anlatan Özvar, yükseköğretim kurumları ve üniversitelerden öğrencilerin kabul edilmelerine yönelik hazırlık yapmalarını istediklerini dile getirdi.

Özvar, yurt dışından yatay geçiş ve özel öğrencilik taleplerine hukuk ve mevzuat içinde çözüm üretirken, yurt içindeki öğrencilerin haklarını korumak için de azami özen gösterdiklerini belirterek, "Tüm öğrencilerimizin eğitimlerini kesintisiz devam ettirebilmeleri için üniversitelerimiz kontenjanlar dahil gerekli altyapı çalışmalarını tamamladılar. Türkiye yükseköğretim sistemi, bu öğrencilerimizin öğrenimlerinin devamına imkan sağlayacak bir kapasiteye sahiptir." ifadelerini kullandı.

Ukrayna'dan gelen öğrencilere yönelik çözümlerin, Türkiye'de zorlu bir sınav sonucunda bir yükseköğretim programına yerleşen öğrenciler ile sınava hazırlananları kaygılandırmayacağını dile getiren Özvar, devam sistemin öğrencilerin haklarını koruyacağını vurguladı.

- Ukrayna'dan gelen öğrencilerin yatay geçiş koşulları

YÖK Başkanı Prof. Dr. Erol Özvar, yurt dışından Türkiye'deki bir üniversiteye yatay geçiş yapmak için gerekeli koşulları ile yurt dışındaki yükseköğretim kurumlarında eğitim almak isteyen öğrencilerin yatay geçiş şartlarına yönelik bilgi verdi.

Özvar, bu kapsamda Ukrayna'daki yükseköğretim kurumlarının örgün eğitim programlarına kayıtlı öğrencilerin yatay geçiş başvurularının değerlendirilebilmesinde gerekli olan koşulları açıkladı.

Öğrencilerin kayıt yılındaki ÖSYS/YKS'ye girmesi, başarı sırası şartını ile bunun aranmadığı alanlarda eşdeğer diploma programlarının en düşük taban puanına sahip olma şartı gerektiğini belirten Özvar, özel yetenek programlarında ise üniversitelerin ilgili yılın ÖSYS/YKS'de özel yetenek programları için ilan edilen en düşük merkezi sınav puanına sahip olmaları gerektiğini anlattı.

Özvar, Ukrayna'daki diploma programına uluslararası sınav sonucuyla kayıt yaptıran Türk ve yabancı öğrencilerin, Türkiye'de yatay geçiş başvurusunda bulunacağı program için üniversitenin ilgili yılda kabul ettiği uluslararası sınav asgari puan şartını sağlaması gerektiğini söyledi.

Prof. Dr. Erol Özvar, "Kayıt yapılan yılın ÖSYS/YKS kılavuzunda aranan sıralama şartını karşılayan üniversitelerin öğrencileri de yatay geçiş başvurusu yapabileceklerdir. Bu öğrencilerden tıp, diş hekimliği ve eczacılık programlarında 4 ve daha üst sınıflara yatay geçiş başvurusu yapacaklar da Ukrayna Devlet Sınavı KROK-1'i başarıyla geçmiş olma şartı aranır." ifadelerini kullandı.

- Her diploma programının kontenjanı yükseköğretim kurumlarınca belirlenecek

Özvar, öğrencilerin yatay geçiş başvurularında kullanılmak üzere Türkiye'deki her bir diploma programının kontenjanının yükseköğretim kurumları tarafından ayrıca belirleneceğini, kontenjanın, diploma programında sınıf ayırımı gözetilmeksizin ortaöğretimini ülkede tamamlayan öğrenciler için toplam 40'ı, ortaöğretimini yurt dışında tamamlayanlar ile uluslararası öğrenciler için ise 20'yi geçemeyeceğini belirtti.

Öğrencilerin yatay geçiş başvurularının değerlendirilmesinde üniversitelerin, kayıtları sırasında esas alınan ulusal ve uluslararası sınavlardaki puan üstünlüğünü dikkate alacaklarını aktaran Özvar, şöyle devam etti:

"Üniversitelerimiz, yatay geçiş yoluyla yerleşme hakkı kazanan öğrencilerin Ukrayna'daki yükseköğretim kurumlarından almış oldukları ders ve kredileri her bir program bazında intibak komisyonları marifetiyle değerlendirme yaparak ilgili sınıflara yerleştirme yapacaktır. Meslek icrasına ilişkin diploma programlarında öğrencinin intibakının yapılacağı sınıf ve alt sınıflara ilişkin teorik/uygulamalı ders kazanımları ve yeterlilikleri, yükseköğretim kurumları tarafından ayrıca ölçme ve değerlendirme yoluyla tespit edilecek ve intibak komisyonları marifetiyle uygun sınıflara yerleştirilecektir. Öğrencilerin Ukrayna'da öğrenim gördüğü diploma programının ülkemizde eşdeğerinin bulunmaması halinde, ilgili programın ders kazanımları ve içerikleri üniversitenin mer'i mevzuatı çerçevesinde değerlendirilerek intibak komisyonları marifetiyle en yakın diploma programına yerleştirilir."

Özvar, yükseköğretim kurumlarının, olası suistimalleri önlemek için olağanüstü şartlar nedeniyle yatay geçiş başvurularında ibraz edilemeyen öğrenciliği kanıtlayan belgelerin denetim süreçlerinde hazır bulundurulmak üzere en kısa sürede temin ve muhafaza etmekle yükümlü olduğunu ifade etti.

- Özel öğrencilik statüsünden faydalanmak isteyenlere sağlanacak kolaylıklar

Ukrayna'da bir üniversiteye kayıtlı olup yatay geçiş değil de Türkiye'de özel öğrencilik statüsünden faydalanmak isteyen adaylar için de gerekli kolaylıkları sağladıklarını belirten Özvar, "Yatay geçiş hakkı elde edememiş ancak Ukrayna'daki bir yükseköğretim kurumunun örgün veya yaygın bir eğitim programında kayıtlı öğrenciler, ülkemizdeki yükseköğretim kurumlarında özel öğrenci statüsünde eğitim ve öğretimlerine devam edebileceklerdir." dedi.

YÖK Başkanı Özvar, bu durumdaki öğrencilerle sınırlı olmak kaydıyla devlet veya vakıf ayırımı yapılmaksızın tüm yükseköğretim kurumlarının kolaylık sağlayacağı hususları, "Özel öğrencilik talebinde bulunulan diploma programının asgari yerleştirme puanı, özel öğrencilik talebinde bulunulan programların sınıf mevcudu, laboratuvar kapasitesi ve fiziki imkanlar, özel öğrencilik için aranan genel akademik başarı not ortalaması, öğrencinin kayıtlı olduğu diploma programında geçirmesi gereken asgari dönem/yıl, öğrencinin kayıtlı olduğu üniversitenin özel öğrencilik için onayı ve akademik takvim" şeklinde sıraladı.

Özel öğrenci statüsünde eğitim gören öğrencilerin taşıması gereken koşullara ilişkin de bilgi veren Özvar, bir yükseköğretim kurumunda özel öğrencilikten yararlanan Türk vatandaşı öğrenci sayısının, her bir diploma programı için 40 öğrenciyi aşamayacağını belirtti.

- Yatay geçiş için 11-15 Nisan'da başvuru yapılabilecek

YÖK Başkanı Erol Özvar, yatay geçişle başvuru yapılacak tarihlere ilişkin şu bilgileri paylaştı:

"Kontenjanlar yükseköğretim kurumlarının ilgili kurulları tarafından belirlenerek 11 Nisan 2022 pazartesi gününden önce internet sayfalarında yayımlanacaktır. Öğrencilerin 11-15 Nisan 2022'de mesai bitimine kadar yatay geçiş için gerekli belgelerle beraber ilgili yükseköğretim kurumlarına başvuru yapması gerekmektedir. Yükseköğretim kurumları yatay geçiş başvurularını değerlendirip, duyurusunu yaptıkları kontenjanın yarısı kadar yedek adayla birlikte 20 Nisan 2022 mesai saati bitimine kadar sonuçları internet sayfalarında ilan edeceklerdir. 21-22 Nisan 2022'de mesai saati bitimine kadar asil adayların kayıtları yapılacaktır. Boş kontenjan kalması durumunda, yedek aday listesi yükseköğretim kurumlarının internet sayfalarında 23 Nisan 2022 günü ilan edilerek yedek aday kayıtları, 25 Nisan 2022 günü mesai saati bitimine kadar yapılacaktır. Her ne sebeple olursa olsun ilan edilen tarihlerde ilgili programlara kayıt yaptırmayan adaylar bu haklarından vazgeçmiş sayılacaktır."

Özvar, yatay geçiş başvurularında kişinin öğrenciliğini kanıtlayan belgeler, ÖSYS/YKS Sınav Sonuç Belgesi veya uluslararası sınav sonuç belgesi, öğrenci belgesi, transkript belgesi, pasaport, ülkeye giriş-çıkış kayıtlarının isteneceğini kaydetti.

Prof. Dr. Özvar, yatay geçiş hakkı elde edememiş ancak Ukrayna'daki bir yükseköğretim kurumunun örgün bir eğitim programında kayıtlı öğrencilerin, ülkedeki yükseköğretim kurumlarında, açıköğretim programlarında kayıtlı öğrencilerin ise ülkedeki açıköğretim programlarında özel öğrenci statüsünde eğitim ve öğretimlerine devam edebileceklerini söyledi.

Özvar, "2021-2022 eğitim ve öğretim yılı güz dönemi ve öncesinde Ukrayna'daki tanınan bir yükseköğretim kurumuna kayıt yaptırmış ve yatay geçiş şartlarını sağlayamayan öğrencilerin ise 11-15 Nisan'da mesai bitimine kadar özel öğrencilik için başvuru yapmaları gerekmektedir. Yatay geçiş başvurusu yapan ancak yararlanamayan öğrencilerin ise 26-29 Nisan'da mesai bitimine kadar özel öğrencilik için gerekli belgelerle beraber ilgili yükseköğretim kurumlarına başvuru yapmaları gerekmektedir." bilgisini verdi.

Öte yandan Yükseköğretim Kurulu (YÖK) Başkanı Prof. Dr. Erol Özvar, "YÖK olarak, sadece Ukrayna değil ülkesini terk etmek zorunda kalan, bilimsel çalışmalarını yerine getiremeyen bütün bilim insanlarına kapılarımızı açıyoruz." dedi.

Prof. Dr. Erol Özvar, İstanbul Üniversitesi Rektörlük Binası Doktora Salonu'nda düzenlediği basın toplantısında, soru üzerine vakıf üniversitelerinin öğretim elemanlarının maaş, ücret ve özlük hakları gibi haklarıyla ilgili mevzuat dahilinde her türlü hassasiyeti göstermek zorunda olduğunu söyledi.

Özvar, bu konuda hassasiyet göstermeyen bütün kurumlar hakkında mevzuat gereğince gerekli incelemelerin başlatıldığını ifade etti.

Türkiye'nin yükseköğretimde uluslararası öğrencilere ev sahipliği yaparken kaliteden ödün vermemeyi kendisine hedef koyduğunu ve bu hedef doğrultusunda çalışmaya devam edeceğini belirten Özvar, şöyle konuştu:

"Türkiye'deki uluslararası standartlarda yükseköğretim kalitesinin düşmesine asla müsaade etmediğimizi ifade etmek isterim. Türkiye'nin yükseköğretimde standartları eğer düşmezse, biz daha çok ve daha kaliteli öğrencilerin ülkemize geleceğine inanıyoruz. Bu kaliteyi düşürdüğümüz takdirde asıl o zaman uluslararası öğrencilerin teveccühünü kaybetmiş, onları buraya çekmeye imkan bulamamış hale geleceğiz. Türkiye'de, kuralsız, kanunsuz, mevzuatsız bir tek öğrenci yükseköğretim kurumunda eğitime kabul edilmemektedir. Türk üniversiteleri, herkesin elini kolunu sallayarak okuyabildiği kurumlar değildir. Bu şekildeki atılacak iftiralar Türk yükseköğretimine hiçbir fayda sağlamaz, zarar verir. Türkiye'nin kadim, saygın, mümtaz üniversitelerinin kalitesi ve itibarı bir yılda, iki yılda ortaya çıkmadı. Neredeyse bir asra varan eğitim koşullarında bu üniversitelerin itibarı ortaya çıktı."

- "Bütün bilim insanlarını ülkemizin üniversitelerine davet ediyorum"

"Ukraynalı akademisyenler Türkiye'de görev yapabilir mi?" şeklindeki soru üzerine, Türkiye'deki üniversitelerin kapılarının bütün bilim insanlarına açık olduğunu dile getiren Özvar, şöyle devam etti:

"YÖK olarak, sadece Ukrayna değil ülkesini terk etmek zorunda kalan, bilimsel çalışmalarını yerine getiremeyen bütün bilim insanlarına kapılarımızı açıyoruz. Uluslararası standartlarda yayın yapan bütün bilim insanlarını ülkemizin saygın, seçkin üniversitelerine davet ediyorum. Üniversitelerimize başvurmalarını bekliyorum. YÖK'e başvurular yapılabilir. Türk üniversiteleri bu bakımdan uluslararası bilim insanlarının mutlu olacağı destinasyonlarından bir tanesidir."

Ukrayna'dan gelen öğrencilerin yurt konusunda ne yapmaları gerektiği sorusunu yanıtlayan Özvar, Türkiye'de hem KYK hem de özel yurtlar olduğunu hatırlattı.

Özel yurtlarda nasıl bir ücret uygulanıyorsa bu öğrencilerin de ona tabi olacağını belirten Özvar, "KYK yurtlarında kapasiteyi dikkate almak suretiyle içinde bulundukları şehrin KYK yurtlarından Türk öğrencilerimiz de istifade edecektir. Yabancı öğrenciler için de ayrılan kontenjanlar var. Eğer o kontenjan kapasitesi öğrenciler için yeterli ise öğrencilerimiz buradan da istifade edecektir. Ücret neyse aynı ücret geçerli olacaktır." dedi.