'Gerçeğe aykırı bildirim yapan askerlere 2 yıl lojman verilemez' hükmüne iptal kararı

Maddi Olay:

Jandarma personeli olarak görev yapan ve Ankara Jandarma Havacılık Başkanlığına atanan davacı, göreve başladıktan sonra kendisine Ankara ilinde lojman tahsis edilmesi istemiyle JNET Sistemi üzerinden davalı idareye başvuruda bulunmuş; ancak, başvuru beyannamesinde Ankara ilinde eşi adına kayıtlı konutu ve çocuğunu bildirmemiştir.

Danıştay: Hüküm üst norma aykırıdır

Düzenleyici işlem niteliğinde olan Yönergelerin, üst hukuk normu olan Kanun ve Yönetmeliklere aykırı düzenlemeler içeremeyecekleri ve bu normlarda yer alan düzenlemeleri aşacak veya daraltacak nitelikte kural getiremeyecekleri idare hukukunun bilinen ilkelerindendir.

Yukarıda açık metinlerine yer verilen ve dava konusu Yönerge'nin üst hukuk normu niteliğinde bulunan 2946 sayılı Kamu Konutları Kanunu ve Kamu Konutları Yönetmeliği'nde; idarelerce sıra tahsisli olarak tespit edilen konutların tahsisi istemiyle yapılacak başvuruda, istekli personelin konut başvuru beyannamesinde gerçeğe aykırı veya noksan beyanda bulunduğu hususunun konutun tahsis edilmesinden sonra anlaşılması halinde, beyannameyi kasden noksan veya yanlış doldurduğu anlaşılanlar hakkında kanuni kovuşturma yapılması ve bu durumda olanlara konut tahsisi yapılmaması öngörülmüş; ancak, sonraki dönemlerde anılan personelin lojman tahsisi için başvuruda bulunamayacakları veya idarece bu durumdaki personele lojman tahsisi yapılmayacağı yolunda herhangi bir kurala yer verilmemiştir.

Bu durumda, dava konusu Yönerge'nin iptali istenilen maddesinde, Kamu Konutları Yönetmeliği'nin anılan maddesinde yer alan hükümlere benzer nitelikte düzenleme yapılmakla birlikte, lojman tahsisi için verilen konut beyannamelerinde gerçeği yansıtmayanlara iki yıl süreyle konut tahsisi yapılmayacağı da kurala bağlanmak suretiyle, hatalı konut beyannamesinin verildiği dönemden sonra iki yıl süreyle konut tahsisinden yararlanma hakkının kısıtlandığı anlaşıldığından, iptali istenilen Yönerge maddesinde yer alan "iki yıl süreyle" ibaresinde üst hukuk normuna uygunluk görülmemiştir.

T.C.
DANIŞTAY
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No: 2022/4290
Karar No: 2023/7270

DAVANIN KONUSU:

Ankara ili, Jandarma Havacılık Başkanlığında görev yapan davacı tarafından, JYG 58-3 Jandarma Genel Komutanlığı Konut Yönergesi'nin Üçüncü Bölümünün "1. Başvuru esasları" başlıklı maddesinin (d) bendinin, "Aynı şekilde konut tahsis edildikten sonra gerçeğe aykırı veya noksan beyanda bulunduğu tespit edilen personel konuttan tahliye ettirilerek hakkında yasal işlem yapılır, bu personel ve Jandarma Genel Komutanlığında görevli eşine iki yıl süreyle konut tahsisi yapılmaz." şeklindeki üçüncü cümlesinde yer alan "iki yıl süreyle" ibaresinin iptaline karar verilmesi istenilmektedir.

DAVACININ İDDİALARI:

Tarafına konut tahsisi için başvurması üzerine, davalı idarece (344) lojman puanı dikkate alınarak 14/07/2021 tarihinde Ankara ili, Anıttepe Jandarma Lojmanları (13.) numaralı konutun sıra tahsisli olarak tarafına tahsis edildiği, başvuru beyannamesinin usulüne uygun şekilde istenilmemesi sebebiyle başvuru esnasında eşine ait konutu ve çocuğu olduğu bilgisini sehven bildiremediği; 10/03/2022 tarihinde kamu konutundan faydalanan tüm personele yönelik hazırlanan . sayılı "Konut işlemleri" konulu yazıda, daha önce eksik veya hatalı beyanda bulunan personelin 30/03/2022 tarihine kadar söz konusu eksiklikleri konut başvuru beyannamesi düzenleyerek ilgili konut tahsis makamına bildirmesinin istenilmesi üzerine 14/03/2022 tarihinde verdiği beyannamede, daha önce mal bildirim beyannamesinde bildirdiği eşine ait evi ve 2021 doğumlu çocuğu bulunduğunu bildirdiği; buna karşın, 05/06/2022 tebliğ tarihli ve E-10864691 sayılı "İkamet ettiği kamu konutunu tahliye edecek personel" konulu yazıyla, kamu konutunun bulunduğu ilde evi olduğu halde kendisine konut tahsisi yapılmadan önce bu durumu beyan etmediğinden bahisle iki ay içinde ikamet ettiği kamu konutunu tahliye etmesi ve iki yıl süreyle kendisine konut tahsisi yapılamayacağına ilişkin işlemin tesis edildiği; konuttan tahliye edilmesi işlemine karşı açılan davada, ... İdare Mahkemesinin E:. sayılı kararıyla yürütmenin durdurulmasına karar verildiği; davalı idareden hiçbir bilgi gizlemediği, idarenin eksik işlemi sebebiyle, sadece puanlamada eksilmeye neden olan konutu olduğu hususunu değil, puanlamada artışı sağlayan çocuğunu da bildiremediği, bir kusuru bulunmamasına karşın, iki yıl süreyle kamu konutunda oturmama yaptırımının uygulanmasında mevzuata uygunluk bulunmadığı, dava konusu Yönerge hükmünün, üst normu olan Kamu Konutları Kanunu ve Kamu Konutları Yönetmeliği'nde yer alan düzenlemelere aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

DAVALI İDARENİN SAVUNMASI:

Davacı tarafından kamu konutundan tahliye işleminin iptali istemi ile açılan davada, idarenin savunması ve ara karar cevabı alınıp ya da savunma ve ara kararına cevap verme süresi geçip yeni bir karar verilinceye kadar dava konusu işlemin yürütülmesinin durdurulmasına karar verildiği, ilk savunma dilekçesinin ve delillerin Mahkemeye sunulmasının ardından Mahkemenin . tarih ve E:. sayılı kararıyla yürütmenin durdurulması isteminin reddedildiği, bu karara yapılan itirazın ise, . Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin . tarih ve E:. sayılı kararıyla reddedildiği; kamu konutundan yararlanan bir kısım personelin evlerini veya eşinden dolayı oturduğu süreleri beyan etmemesi nedeniyle konut puanından gerekli düşümler yapılmadan yüksek puanla konuta girdikleri ve konut sırasında bekleyen diğer personelin aleyhine puan avantajı sağladıkları yönündeki çok sayıda şikayetin alınması üzerine idarelerince inceleme başlatıldığı; ilgili personelden, öncelikle beyanlarının güncellenmesinin (eksik beyanlar dahil) istenildiği, noksan beyan nedeniyle konutta oturma şartlarına haiz olmadıkları tespit edilenler hakkında ise, ilgili mevzuat esaslarına uygun şekilde kamu konutundan tahliyeleri için emir yayımlandığı; davacının, 14/07/2021 tarihinde, (344) puanla, Anıttepe Konut Grubunda yer alan Yaşinkılıç (13.) numaralı kamu konutuna kendi beyanı doğrultusunda puanlama yapılmak suretiyle giriş yaptığı, bu bilgiler arasında yer alan "Ev Sayısı" (Garnizon içi veya garnizon dışı) bölümünde eşine ait gayrimenkulü bildirmesi gerektiği halde bildirmediği, noksan veya gerçeğe aykırı beyanda bulunmak suretiyle konut başvurusu yapanların tespitine yönelik çalışma kapsamında, davacının yeni düzenlediği konut başvuru beyannamesinde eşine ait gayrimenkulü gösterdiği, edinme tarihini ise, 16/03/2015 olarak belirttiği, gayrimenkulün kamu konutuna girilmeden önce edinilmesine rağmen beyan edilmemesi nedeniyle ilgili mevzuat çerçevesinde düşülmesi gereken (-10) puanın idarelerince hesaplanamadığı, konutta oturma şartlarına haiz olmadığı tespit edildiğinden, ilgili mevzuat esaslarına uygun olarak kamu konutundan tahliye işleminin başlatıldığı, davacının konut tercihi yaparken, JNET konut programında konut tercihi yapabilmesi için ekranda çıkan uyarı yazısını "Okudum" butonunu onaylayarak tercihlerini yaptığı, söz konusu uyarı yazısının; "Yapılan konut önerisine cevap vermeden önce medeni durum, çocuk durumu, ev durumu gibi bilgilerinizin güncel olup olmadığını kontrol ediniz. Bilgilerinizde bir değişiklilik varsa bu durum hak kaybı veya yasal sorumluluk doğuracağından Konut İşlem Kısmı ile iletişime geçerek düzeltilmesini sağlayınız" şeklinde olduğu, davacının, konut başvurusu esnasında taşınmazlarına dair beyanname, bilgi ve belge talep edilmediği yolundaki iddiasının gerçeği yansıtmadığı, ev durumundaki değişikliği ilgili tahsis makamına bildirmesine yönelik söz konusu uyarıyı dikkate almayarak, gerekli düzeltmelerin (puan düşümü) yapılmasını sağlamadan konut tercihinde bulunmak suretiyle idareyi yanılttığı ve konut sırasında bekleyen 2.300 personel aleyhinde puan avantajı sağladığı, benzer şekilde gerçeğe aykırı veya noksan beyanda bulunan personelin Askeri Yüksek İdare Mahkemesi ve İdare Mahkemeleri nezdinde açmış olduğu davaların idare lehine sonuçlandığı, Kamu Konutları Yönetmeliği'nin 14. maddesinde, konut başvuru beyannamesini noksan ve yanlış dolduranlar için, "...Beyannameyi kasten noksan veya yanlış doldurduğu anlaşılanlar hakkında kanuni kovuşturma yapılır ve bunlara konut tahsis edilemez..." şeklinde hüküm bulunduğundan, bu durumdaki personel hakkında kanuni kovuşturma yapılması ve bir daha konut tahsis edilmemesi gerektiği, bu nedenle Jandarma Genel Komutanlığı Konut Yönergesi'nde de bir üst norm olan Kamu Konutları Yönetmeliği'ne aykırılık teşkil etmeyecek şekilde, "Gerçeğe aykırı veya noksan beyanda bulunan personel hakkında yasal işlem yapılır. Bu personelin kendisine ve Jandarma Genel Komutanlığında görevli eşine iki yıl süreyle konut tahsisi yapılmaz..." şeklindeki düzenlemeye yer verildiği, iptali istenen düzenlemenin, anılan Yönetmelik'te yer alan düzenlemeye göre personelin çok daha lehine olduğu, Yönetmelik'te, ucu açık bir şekilde bu durumdaki personele konut tahsis edilemeyeceği hükme bağlanmışken, Jandarma Genel Komutanlığı Konut Yönergesi'nde ise, jandarma personelinin ortalama iki yılda bir atama görmesi ve görevin özelliği nedeniyle personel lehine düzenleme yapılarak, söz konusu yaptırımın yalnızca 2 yıl ile sınırlandırıldığı, yaptırımın süresiz uygulanması halinde jandarma personelinin güvenlik problemi yaşanan yerlerde dahi kamu konutundan faydalanamaması gibi olumsuz durumlar yaşanabileceği, dava konusu düzenlemenin, üst normu niteliğindeki Kamu Konutları Kanunu ve Kamu Konutları Yönetmeliği'ne aykırılık teşkil etmediği, Yönerge'de, Yönetmeliği aşan seviyede bir yaptırımın öngörülmediği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : .

DÜŞÜNCESİ: Dava konusu Yönerge'nin üst normu olan ve yasal dayanağını oluşturan 2946 sayılı Kamu Konutları Kanunu'nda ve Kamu Konutları Yönetmeliği'nde, usulüne uygun beyanname verilmemesi halinde lojman tahsisinin iptal edileceğinin, usulsüzlüğün sonradan ortaya çıkması halinde ise, söz konusu kişilerin tahsis edilen lojmandan çıkartılacaklarının ve söz konusu personele kamu konutu tahsis edilmeyeceğinin düzenlendiği; ancak, iki yıl boyunca konut tahsisinde bulunulamayacağına ilişkin herhangi bir düzenlemeye yer verilmediği görüldüğünden, üst hukuk normları ile belirlenmiş olan sınır aşılmak suretiyle, üst hukuk normlarında tanınmayan bir kısıtlamanın, Yönerge ile getirilmesinde hukuka uygunluk görülmediğinden davanın kabulü gerektiği düşünülmektedir.

DANIŞTAY SAVCISI : .

DÜŞÜNCESİ : Ankara ili, Jandarma Havacılık Başkanlığında görev yapan davacı tarafından açılan davada; JYG 58-3 Jandarma Genel Komutanlığı Konut Yönergesi'nin üçüncü bölümünün "Başvuru esasları" başlıklı (d) bendinde yer alan "Gerçeğe aykırı veya noksan beyanda bulunan personel hakkında iki yıl süreyle konut tahsisi yapılmaz" hükmünün iptaline karar verilmesi istenilmektedir.

Dosyadan Van Jandarma Filo Komutanlığında iken atandığı Ankara Jandarma Havacılık Başkanlığında göreve başladıktan sonra lojman tahsis başvurusunda bulunan ve adına sıra tahsisli konut tahsis edilen davacının Ankara'da evi olmasına karşın kamu konutuna giriş sırasında bu evini bildirmediği, noksan veya gerçeğe aykırı beyanda bulunmak suretiyle konut başvurusu yapanların tespitine yönelik davalı idarece yapılan çalışma kapsamında yeniden düzenlediği konut başvuru beyannamesinde, sahibi olduğu bu evi bildirdiği, kamu konutuna girmeden önce edinilen evini başvurusu sırasında beyan etmeyerek noksan beyanda bulunduğundan bahisle JGY 58-3 Jandarma Genel Komutanlığı Konut Yönergesi hükmü uyarınca, oturduğu lojmandan tahliyesine dair işlemin tebliği üzerine bu işlemin dayanağı olan düzenleyici işlemin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

Kamu konutlarının tahsis biçimi, oturma süresi, kira, bakım, onarım ve yönetimine ilişkin temel ilkeleri belirlemek amacıyla çıkarılan 2946 sayılı Kamu Konutları Kanunu'nun "Kapsam başlıklı 2. maddesinin a) bendinde, bu Kanunun "Genel bütçeye giren daireler, katma bütçeli kurumlar, il özel idareleri, belediyeler, il özel idareleri ve belediyelerin kurdukları birlikler ile bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşlar, .... ... Tarafından yurt içinde ve yurt dışında inşa ettirme, satın alma, kiralama suretiyle temin olunan ve bu kurum ve kuruluşlar personelinin yararlanması için ayrılan kamu konutlarını kapsar. Ancak kiralama zaruri hallerde ve kısıtlı olarak yapılabilir. Bunun uygulaması yönetmelikte belirtilir.", 11. maddesinde, "Bu Kanun hükümlerinin uygulanmasıyla ilgili usul ve esaslar; Kanunun yayımı tarihinden itibaren beş ay içinde, Maliye Bakanlığının koordinatörlüğünde, Milli Savunma, İçişleri, Dışişleri, Bayındırlık, Sanayi ve Teknoloji ve İmar ve İskan bakanlıklarıyla müştereken hazırlanıp, Bakanlar Kurulunca çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir. Bu yönetmelik Resmi Gazete'de yayımlanır." hükmüne yer verilmiştir.

23/9/1984 tarih ve 18524 saylı Resmi Gazetede yayımlanan 16/07/1984 tarih ve 84/8345 sayılı Bakanlar Kurulu kararıyla yürürlüğe konulan ve 7/2/2019 tarihli ve 30679 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 6/2/2019 tarihli ve 717 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı uyarınca Cumhurbaşkanlığı Yönetmeliği bölümüne eklenen Kamu Konutları Yönetmeliği'nin 9. maddesinde, sıra tahsisli konutların tahsis şeklinin nasıl olacağına ilişkin düzenlemeler yer verilmiş, bu maddenin 4/12/2017 tarih ve 2017/11152 Kanunla değişik 2. fıkrasında, Türk Silahlı Kuvvetlerine, Jandarma Genel Komutanlığına ve Sahil Güvenlik Komutanlığına ait sıra tahsisli konutların hak sahiplerine tahsisi, konutun kullanımına verildiği birlik, karargah ve kurumların komutanları, kurmay başkanları, komutan yardımcıları veya yetki verecekleri amirler tarafından görev ve unvanlarına bakılmaksızın puan sırasına göre yapılacağı, 3. fıkrasında, Konutların herhangi bir nedenle boşalması halinde fiilen boşaltıldığı tarihten itibaren en geç (30) gün içinde Yönetmelik hükümlerine göre hak sahiplerine tahsis edilmesi gerektiği, 4. fıkrasında, Türk Silahlı Kuvvetleri, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı personeli hariç, bu maddenin birinci fıkrası uyarınca hak kazananlardan, bulunduğu ülke, merkez, bölge, il veya ilçe ayrımı yapılmaksızın daha önce Yönetmelikte belirtilen oturma süresince veya daha fazla süre konutta oturanlara, konut tahsis edilemeyeceği bu durumda olanlara tekrar konut tahsisinin, mevcut talepler karşılandıktan sonra, kalan boş konut olursa Yönetmelik esaslarına göre yapılacağı, 6. fıkrasında, merkezde kurulan yetkili konut dağıtım komisyonunun tahsis edeceği görev ve sıra tahsisli konutlar kurum ve kuruluşların yetkili makamlarınca konutların türlerine göre tesbiti ile birlikte, hazırlanacak genelge ile taşra teşkilatına bildirileceği belirtilmiş, "Konut Tahsis Talebi ve Değerlendirilmesi" başlıklı 14. maddesinde, "Kendisine konut tahsisini isteyen personel, bir örneği Yönetmeliğe ekli (EK-5) beyanname ile bağlı bulunduğu en yakın sicil amirine başvurur. Amir tarafından beyanname tetkik edilerek, konut tahsis komisyonlarına sunulmak üzere, konut tahsis işlemlerini yürütmekle görevlendirilen birime gönderilmesi sağlanır. (Ek cümle: 1/5/2002-2002/4133 K.) Bu birim beyannameleri Mal Bildiriminde Bulunulması Hakkında Yönetmelik uyarınca verilen mal bildirimleriyle karşılaştırılması için mal bildirimlerinin verileceği mercilere gönderir. (Değişik cümle: 1/5/2002-2002/4133 K.) Karşılaştırma işlemi sonuçlandıktan sonra, konut tahsis işlerini yürütmekle görevlendirilen birimde, beyannamedeki bilgileri göre ek (4) sayılı cetveldeki puanlar dikkate alınır ve her yıl Ocak ayı içinde gerekli değerlendirme bilgisayar ortamında yapılarak toplam puana göre sıra cetveli düzenlenir. Sonuç bir yazı ile ilgili personele veya bu personele duyurulmak üzere görev yaptığı birime bildirilir. Beyanname, sıra cetveli ve diğer belgeler saklanır.

Ancak, birinci fıkraya göre puan sıralaması yapılanlardan, kendisine konut tahsis edilmeden başka bir il veya ilçeye atananlar, bulundukları son görev itibariyle, yeniden puanlamaya tabi tutulur ve o yılın puan sıra cetvelinde gösterilir.

Göreve yeniden veya ilk defa atananların konut tahsis talepleri, ataması Ocak ayı içinde yapılmış ise o yıl, aksi halde boş konut yok ise müteakip yılda değerlendirilir ve puanlaması yapılır.

Beyannameyi kasden noksan veya yanlış doldurduğu anlaşılanlar hakkında kanuni kovuşturma yapılır ve bunlara konut tahsis edilemez.

Özel tahsisli, (3) sayılı cetvelde belirtilen makam ve rütbe sahiplerine tahsis edilen görev tahsisli ve hizmet tahsisli konutların tahsisinde yukarıdaki fıkra hükümleri uygulanmaz. Görev tahsisli konutlarda ise beyanname alınarak, yetkili makamca değerlendirilir.

(Değişik altıncı fıkra: 4/12/2017-2017/11152 K.) Konut tahsis talebi ve değerlendirilmesine dair usul ve esaslar; Türk Silahlı Kuvvetleri personeli için Milli Savunma Bakanlığınca, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı personeli için İçişleri Bakanlığınca (4) sayılı cetveldeki puanlama ve bu madde hükümleri gözönünde bulundurularak ayrıca düzenlenir." şeklinde düzenleme yapılmıştır.

Kamu Konutları Yönetmeliğinin 14. maddesine dayanılarak hazırlanan davaya konu JGY 58-3 sayılı Jandarma Genel Komutanlığı Konut Yönergesi'nin Birinci Bölümünün "Amaç" başlığı altında düzenlenen 1. maddesinde; Bu Yönergenin amacının, 16/07/1984 tarih ve 8345 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile yürürlüğe konulan Kamu Konutları Yönetmeliği gereğince Jandarma Genel Komutanlığı personeli için İçişleri Bakanlığınca yaptırılan, satın alınan, kiralanan veya bu bakanlığa tahsis edilen kamu konutlarının; puanlama, dağıtım, öneri, tahsis, tahliye ve konutların yönetimine ilişkin esasları belirlemek olduğu belirtilmiş, Üçüncü Bölümünün "Başvuru Esasları" başlığı altında düzenlenen 1. maddesinde; "a) Atamayı/göreve katılmayı müteakip personelin konutta ikamet durumuna bakılmaksızın ilişik kesme tarihine göre Merkezi Konut Programı kapsamında havuza alma işlemi yapılır. Personel, konut puan sıralamasını değiştirecek (ev alması, çocuğunun olması, medeni halinde değişiklik vb.) durumu var ise ilişik kesme tarihinden önce Ek-4'te örneği bulunan "Konut Başvuru Beyannamesi" ile konut tahsis makamına başvuruda bulunur. Konut tahsis makamınca veya yetki vereceği birimlerce başvuru belgelerinin incelenmesini müteakip doğru ve noksansız tanzim edilen belgelere istinaden ikinci bölüm, 1 inci madde esaslarına göre puan hesaplaması yapılır... c) Daha önce verilen konut başvuru beyannamesinde meydana gelen değişiklikler, değişikliğin meydana gelmesinden itibaren bir ay içerisinde yeniden düzenlenecek konut başvuru beyannamesi ile tahsis makamına veya yetki vereceği birimlere bildirilir... d) Gerçeğe aykırı veya noksan beyanda bulunan personel hakkında yasal işlem yapılır. Bu personelin, kendisine ve Jandarma Genel Komutanlığında görevli eşine iki yıl süreyle konut tahsisi yapılmaz. Aynı şekilde konut tahsis edildikten sonra gerçeğe aykırı veya noksan beyanda bulunduğu tespit edilen personel konuttan tahliye ettirilerek hakkında yasal işlem yapılır, bu personel ve Jandarma Genel Komutanlığında görevli eşine iki yıl süreyle konut tahsisi yapılmaz." kuralına yer verilmiştir.

Bakanlıklar ile diğer kamu kurum ve kuruluşları, görev alanlarına ilişkin olarak tüzük ve yönetmelik dışında, yönerge, tebliğ, genelge gibi çeşitli adlar altında da düzenleme yapabilmektedirler. Ancak bu düzenlemeler arasında uyulması gereken "normlar hiyerarşisi" kuramına göre hukuk düzeni, farklı kademede yer alan Anayasa, kanun, tüzük, yönetmelik ve diğer düzenleyici işlemlerden oluşan birçok normu içermekte ve her norm geçerliliğini bir üst basamakta yer alan normdan almaktadır. Düzenleyici işlemler tesis edilirken, üst hukuk normlarına açıklık getirilmesi ve bu normlarca çizilen çerçeve içerisinde detayların belirlenmesi, uygulamadaki belirsizliklerin giderilmesi amaçlanmakla birlikte idarelerin düzenleme yetkisinin üst normla getirilen hükümleri aşacak veya daraltacak bir biçimde kullanılamayacağı hususu da göz önünde tutulmalıdır. Başka bir deyimle düzenleyici işlemlerin bu nitelikleri gereği, dayandıkları üst hukuk normlarına aykırı hüküm içermemeleri gerekir.

Davaya konu Yönergenin dayanağı olan ve 2946 sayılı Kamu Konutları Kanununun 2. maddesinde belirtilen kurum personeline kamu konutlarının tahsis şekli, oturma süresi, kira, bakım, onarım ve yönetimine ait usül, esas ve şartlar ile uygulamaya dair diğer hususları tesbit etmek amacıyla hazırlanan Kamu Konutları Yönetmeliğinde, konut beyannamesini hataen noksan veya yanlış doldurduğu anlaşılanlar hakkında kanuni kovuşturma yapılacağı ve bunlara konut tahsis edilemeyeceği belirtilmiş ancak bu kişilere sonraki dönemlerde lojman için başvuruda bulunamayacakları veya lojman tahsisi yapılmayacağı yolunda bu haklarını kısıtlayan herhangi bir düzenlemeye yer

verilmediğinden konut beyannamesini hataen noksan veya yanlış dolduranlara sadece bu dönemde konut tahsisi yapılmayacağı sonucuna ulaşılmaktadır.

Bu durumda söz konusu Yönergenin iptali istenilen maddesinde, anılan Yönetmelik maddesine paralel bir düzenleme yapılmakla birlikte aynı zamanda verdikleri konut beyannameleri gerçeği yansıtmayanlara üst hukuk normuna aykırı olarak iki yıl konut tahsisi yapılmayacağı da kurala bağlanmak suretiyle hatalı konut beyannamesinin verildiği dönemden sonraki süreçte iki yıl daha konut tahsisinden yararlanma hakkının kısıtlandığı anlaşıldığından iptali istenilen Yönerge maddesinde yer alan "iki yıl süreyle" ibaresinde üst hukuk normuna uyarlık, diğer kısmında ise hukuka aykırılık görülmemiştir.

Belirtilen nedenlerle JYG 58-3 Jandarma Genel Komutanlığı Konut Yönergesi'nin üçüncü bölümünün "Başvuru esasları" başlıklı (d) bendinde yer alan "iki yıl süreyle" ibaresinin iptali, bu ibarelerin dışındaki kısmının iptali isteminin ise, reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince 2577 sayılı Kanun'un 17. maddesinin birinci fıkrası uyarınca duruşma için taraflara önceden bildirilen 27/12/2023 tarihinde, davacı vekili Av. . ve davalı idare vekili Av. .'un geldiği, Danıştay Savcısı .'ın hazır olduğu görülmekle açık duruşmaya başlandı. Taraflara usulüne uygun olarak söz verilerek dinlendikten ve Danıştay Savcısının düşüncesi alındıktan sonra taraflara son kez söz verilip, duruşma tamamlandı.

Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra dava; uyuşmazlığın niteliği, dava dilekçesinde yer alan iddialar ve nihai talep doğrultusunda, JYG 58-3 Jandarma Genel Komutanlığı Konut Yönergesi'nin Üçüncü Bölümünün "1. Başvuru esasları" başlıklı maddesinin (d) bendinin, "Aynı şekilde konut tahsis edildikten sonra gerçeğe aykırı veya noksan beyanda bulunduğu tespit edilen personel konuttan tahliye ettirilerek hakkında yasal işlem yapılır, bu personel ve Jandarma Genel Komutanlığında görevli eşine iki yıl süreyle konut tahsisi yapılmaz." şeklindeki ikinci cümlesinde yer alan "iki yıl süreyle" ibaresinin iptali talebine hasren incelenerek işin gereği görüşüldü:

MADDİ OLAY VE HUKUKİ SÜREÇ :

Jandarma personeli olarak görev yapan ve Ankara Jandarma Havacılık Başkanlığına atanan davacı, göreve başladıktan sonra kendisine Ankara ilinde lojman tahsis edilmesi istemiyle JNET Sistemi üzerinden davalı idareye başvuruda bulunmuş; ancak, başvuru beyannamesinde Ankara ilinde eşi adına kayıtlı konutu ve çocuğunu bildirmemiştir.

Davalı idarece anılan başvurusu uygun görülerek, 14/07/2021 tarihinde Ankara ili, Anıttepe Jandarma Lojmanları (13.) numaralı kamu konutu kendisine sıra tahsisli olarak tahsis edilen davacı, idarece noksan veya gerçeğe aykırı beyanda bulunmak suretiyle konut başvurusu yapanların tespitine yönelik çalışma yapılması ve . tarih ve . sayılı "Konut işlemleri" konulu yazıyla, beyanında eksiklik veyahut hata bulunanların konut başvuru beyannamesinin düzetilerek 30/03/2022 tarihine kadar konut tahsis makamına yeniden verilmesinin istenilmesi üzerine, eşi adına kayıtlı konutu ve çocuğunu da bildirmek suretiyle 14/03/2022 tarihinde konut başvuru beyannamesini yeniden hazırlayarak, davalı idareye vermiştir.

Davacı hakkında tesis edilen . tarih ve . sayılı, "İkamet ettiği kamu konutunu tahliye edecek personel" konulu işlemle, JGY 58-3 Jandarma Genel Komutanlığı Konut Yönergesi'nin Üçüncü Bölümünün "1. Başvuru esasları" başlıklı maddesinin (d) bendinde yer alan ve konut tahsis edildikten sonra gerçeğe aykırı veya noksan beyanda bulunduğu tespit edilen personelin konuttan tahliye ettirilerek hakkında yasal işlem yapılacağı, bu personel ve Jandarma Genel Komutanlığında görevli eşine iki yıl süreyle konut tahsisi yapılmayacağı yolundaki düzenleme uyarınca davacıdan, oturduğu kamu konutunu 2 ay içerisinde tahliye etmesi istenilmiş ve anılan Yönerge düzenlemesi uyarınca tarafına iki yıl boyunca konut tahsisi yapılmayacağı bildirilmiştir.

Bunun üzerine JYG 58-3 Jandarma Genel Komutanlığı Konut Yönergesi'nin Üçüncü Bölümünün "1. Başvuru esasları" başlıklı maddesinin (d) bendinde yer alan ve tarafına konut tahsisi yapıldıktan sonra gerçeğe aykırı veya noksan beyanda bulunduğu anlaşılan personele "iki yıl süreyle" konut tahsisi yapılamayacağına ilişkin ibarenin iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.

Öte yandan, davacı tarafından, davalı idarenin "İkamet ettiği kamu konutunu tahliye edecek personel" konulu, . tarih ve . sayılı işleminin kendisine ilişkin kısmının iptali istemiyle açılan davada, ... İdare Mahkemesinin . tarih ve E:., K:. sayılı kararıyla davanın reddine karar verildiği, UYAP sistemi üzerinden yapılan incelemede, anılan kararın halen istinaf aşamasında olduğu görülmüştür.

İNCELEME VE GEREKÇE:
İLGİLİ MEVZUAT
..

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :

Uyuşmazlık; JYG 58-3 Jandarma Genel Komutanlığı Konut Yönergesi'nin üçüncü bölümünün "1. Başvuru esasları" başlıklı maddesinin (d) bendinin üçüncü cümlesinde yer alan, kendisine kamu konutu tahsis edildikten sonra idarece gerçeğe aykırı veya noksan beyanda bulunduğu tespit edilen personele "iki yıl süreyle" konut tahsisi yapılamayacağı yolundaki ibarenin, yasal dayanağı ve üst normu olan 2946 sayılı Kamu Konutları Kanunu ile Kamu Konutları Yönetmeliği'ne uygun olup olmadığına ilişkindir.

2946 sayılı Kamu Konutları Kanunu'nda; sıra tahsisli konutların, hizmet süresi, daha önce kamu konutlarından yararlanma durumu ve süresi, çocuklarının ve bakmakla mükellef olduğu aile fertlerinin sayısı, aile fertlerinin gelir durumu, konuttan yararlanma için bekleme süresi, eşin de bu Kanun kapsamına giren kurum ve kuruluşlarda çalışan personel olması gibi hususlar dikkate alınarak, yönetmelikte belirlenecek puanlama esasına göre tahsis edilen konutlar olduğu, konut tahsisinin yapılmasına ilişkin usul ve esasların yönetmelikte düzenleneceği, konut tahsisi yapıldıktan sonra oturma şartlarını haiz olmadıkları anlaşılanların, kendilerine yapılacak tebligat tarihinden itibaren iki ay içinde konutu tahliye edecekleri düzenlenmiş; anılan yetkiye dayanılarak hazırlanan ve 23/09/1984 tarih ve 18524 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe konulan Kamu Konutları Yönetmeliği'nde ise, sıra tahsisli konutların, Yönetmeliğe ekli (4) sayılı puanlama cetveli esas alınarak yapılacak puanlama sonucunda konut dağıtım komisyonunca hak sahiplerine tahsis edileceği, hak sahiplerinin puanlarının eşit olması halinde, hizmet süresi fazla olana, hizmet süresi de eşit ise, yetkili ev dağıtım komisyonunca ad çekme yoluyla konut tahsis edileceği; personelin konut tahsis talebi ve değerlendirilmesine dair usul ve esasların ise, Yönetmelik ekinde yer alan (4) sayılı Cetveldeki puanlama ve Yönetmeliğin 14. maddesinde yer alan hükümler göz önüne alınmak suretiyle Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı personeli için İçişleri Bakanlığınca ayrıca düzenleneceği belirtilmiş, konut tahsis talebi ve yapılacak değerlendirmeye ilişkin hükümlere yer verilen 14. maddesinin dördüncü fıkrasında ise, konut tahsisini isteyen personelin, bir örneği Yönetmeliğe ekli (Ek-5 sayılı) beyanname ile bağlı bulunduğu en yakın sicil amirine başvuracağı, amir tarafından beyannamenin tetkik edilerek, konut tahsis komisyonlarına sunulmak üzere, konut tahsis işlemlerini yürütmekle görevlendirilen birime gönderilmesi sağlanacağı, anılan birimin beyannameleri Mal Bildiriminde Bulunulması Hakkında Yönetmelik uyarınca verilen mal bildirimleriyle karşılaştırılması için mal bildirimlerinin verileceği mercilere göndereceği, karşılaştırma işlemi sonuçlandıktan sonra, konut tahsis işlerini yürütmekle görevlendirilen birimde, beyannamedeki bilgileri göre ek (4) sayılı cetveldeki puanlar dikkate alınarak ve her yılın Ocak ayı içinde gerekli değerlendirme bilgisayar ortamında yapılarak toplam puana göre sıra cetveli düzenleneceği ve sonucun ilgili personele bildirileceği; öte yandan, anılan beyannameyi kasden noksan veya yanlış doldurduğu anlaşılanlar hakkında kanuni kovuşturma yapacağı ve bu personele konut tahsis edilemeyeceği düzenlenmiştir.

Anılan Yönetmelik'le verilen yetki uyarınca davalı idarece hazırlanan JYG 58-3 Jandarma Genel Komutanlığı Konut Yönergesi'nin Üçüncü Bölümünün "1. Başvuru esasları" başlıklı maddesinin (d) bendinin üçüncü cümlesinde ise, konut tahsis edildikten sonra gerçeğe aykırı veya noksan beyanda bulunduğu tespit edilen personelin konuttan tahliye ettirilerek hakkında yasal işlem yapılacağı, bu personel ve Jandarma Genel Komutanlığında görevli eşine iki yıl süreyle konut tahsis edilmeyeceği belirtilmiştir.

Düzenleyici işlem niteliğinde olan Yönergelerin, üst hukuk normu olan Kanun ve Yönetmeliklere aykırı düzenlemeler içeremeyecekleri ve bu normlarda yer alan düzenlemeleri aşacak veya daraltacak nitelikte kural getiremeyecekleri idare hukukunun bilinen ilkelerindendir.

Yukarıda açık metinlerine yer verilen ve dava konusu Yönerge'nin üst hukuk normu niteliğinde bulunan 2946 sayılı Kamu Konutları Kanunu ve Kamu Konutları Yönetmeliği'nde; idarelerce sıra tahsisli olarak tespit edilen konutların tahsisi istemiyle yapılacak başvuruda, istekli personelin konut başvuru beyannamesinde gerçeğe aykırı veya noksan beyanda bulunduğu hususunun konutun tahsis edilmesinden sonra anlaşılması halinde, beyannameyi kasden noksan veya yanlış doldurduğu anlaşılanlar hakkında kanuni kovuşturma yapılması ve bu durumda olanlara konut tahsisi yapılmaması öngörülmüş; ancak, sonraki dönemlerde anılan personelin lojman tahsisi için başvuruda bulunamayacakları veya idarece bu durumdaki personele lojman tahsisi yapılmayacağı yolunda herhangi bir kurala yer verilmemiştir.

Bu durumda, dava konusu Yönerge'nin iptali istenilen maddesinde, Kamu Konutları Yönetmeliği'nin anılan maddesinde yer alan hükümlere benzer nitelikte düzenleme yapılmakla birlikte, lojman tahsisi için verilen konut beyannamelerinde gerçeği yansıtmayanlara iki yıl süreyle konut tahsisi yapılmayacağı da kurala bağlanmak suretiyle, hatalı konut beyannamesinin verildiği dönemden sonra iki yıl süreyle konut tahsisinden yararlanma hakkının kısıtlandığı anlaşıldığından, iptali istenilen Yönerge maddesinde yer alan "iki yıl süreyle" ibaresinde üst hukuk normuna uygunluk görülmemiştir.

KARAR SONUCU :

Açıklanan nedenlerle;

1. JYG 58-3 Jandarma Genel Komutanlığı Konut Yönergesi'nin Üçüncü Bölümünün "1. Başvuru esasları" başlıklı maddesinin (d) bendinin, "Aynı şekilde konut tahsis edildikten sonra gerçeğe aykırı veya noksan beyanda bulunduğu tespit edilen personel konuttan tahliye ettirilerek hakkında yasal işlem yapılır, bu personel ve Jandarma Genel Komutanlığında görevli eşine iki yıl süreyle konut tahsisi yapılmaz." şeklindeki üçüncü cümlesinde yer alan "iki yıl süreyle" ibaresinin İPTALİNE,

2. Ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam ..-TL yargılama giderinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine,

3. Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca duruşmalı işler için takdir edilen .-TL vekalet ücretinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine,

4. Posta giderleri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra davacıya iadesine,

5. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere, 27/12/2023 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.