'Geçici mühlet', 1200'e yaklaştı
Parasal sıkılaşmaya yüksek borçluluk ve düşük likidite ile yakalanan firmaların konkordato başvuruları hız kesmiyor. Yılın 9 ayında geçici mühlet kararı verilen dosya sayısı 1187'ye ulaşarak rekora yaklaştı. Piyasadaki her 100 çekten 2'si karşılıksız çıkarken, ödeme zincirindeki kırılganlık had safhaya yükseldi.
Ekonomim'den MERVE YİĞİTCAN'ın haberine göre Konkordato başvuruları son sürat rekora koşuyor. Ocak-eylül döneminde konkordato talep eden ve geçici mühlet kararı verilen dosya sayısı 1187'ye çıktı. Konkordato dalgasının yaşandığı 2018 ve 2019 yıllarında sırasıyla 1384 ve 1387 konkordato talebi olduğu düşünüldüğünde, bu yıl sonunda yeni rekor çok yakın gibi duruyor. Konkordatoların domino etkisinden endişe eden firmalar vadeli işlemlere oldukça çekimser yaklaşırken, işlerin durgunluğu firmaları vadeli satışa itiyor. Ödeme zincirinin giderek kırılganlaştığı piyasada çeklerde de durum iyi değil. Yılın 8 aylık döneminde bankalara ibraz anında karşılıksız çıkan çek tutarı yüzde 225 artarak 102 milyar TL'ye ulaştı. Ağustos ayı itibarıyla bankalara ibraz edilen her 100 çekten ikisi karşılıksız çıktı. Ocak-ağustos döneminde kapanan şirket sayısı ise yüzde 25,4 artarken, 16 bin 634 firma kepenk indirdi.
Piyasa endişeyle izliyor
Konkordatotakip.com sitesinin Basın İlan Kurumu'ndan EKONOMİ için derlediği verilere göre, ocak-eylül döneminde mahkemeler tarafından verilen konkordato geçici mühlet kararı sayısı 1187'ye ulaştı. İlgili dönemde 447 dosya için kesin mühlet kararı verilirken, konkordatosu reddedilen dosya sayısı 426 oldu. 9 aylık süreçte 76 dosya için iflas kararı verilirken, 83 dosyanın da tasdik kararı kesinleşti. Reel sektör ise yüksek seviyede giden konkordatoları dikkatle izliyor. EKONOMİ'ye konuşan iş insanları, piyasada vadeli mal satmanın büyük riske dönüştüğünü anlatırken, kimsenin çekle iş döndürmek istemediğini, ancak piyasadaki durgunluk nedeniyle vadeye de ihtiyaç olunduğunu, bu nedenle bazı firmaların bu riski üstlenmek zorunda kaldığını anlatıyor. Öte yandan bazı firmaların konkordatoyu suiistimal ettiği iddiaları da devam ediyor. İş dünyasının talebi konkordatonun ticari alacakları kapsamaması, sadece kamu ve finans sektörü alacaklarını kapsaması yönünde. Ancak Ankara'dan bu talebe ilişkin henüz bir adım atılmış değil.
Her 100 çekten 2'si karşılıksız
Konkordatolar kadar karşılıksız çekler de ödeme zincirindeki kırılganlığı artırıyor. Bilindiği gibi çekler, finansmana erişimde yaşanan zorluklar nedeniyle, piyasada son yıllarda etkinliği yeniden artan bir enstrüman haline döndü. TBB Risk Merkezi'nin verilerine göre, ocak-ağustos döneminde bankalara ibraz edilen 527 bin keşideciye ait 11,1 milyon adet çekin toplam tutarı 4 trilyon 716 milyar TL oldu. Çek tutarındaki 8 aylık artış, yüzde 73'ü buldu. Ocak-Ağustos döneminde bankalara ibraz anında karşılıksız çıkan, 19 bin keşideciye ait 164 bin adet çekin toplam tutarı ise 102 milyar TL oldu. 'Arkası yazılan' çek tutarındaki artış 8 ayda yüzde 225 olurken, adet olarak artış da yüzde 74 oldu. Karşılıksız işlemi yapılan çek tutarının ibraz edilen çeklere oranı ise bir önceki yıla göre arttı. Ağustos ayında karşılıksız işlemi yapılan çeklerin bankalara ibraz edilen çeklere oranı; tutar olarak yüzde 2,4 ve adet olarak yüzde 2,1 oldu.
4 şirket kuruldu, 1 şirket kapandı
Sadece konkordatolarda değil şirket kapanışlarında da önemli bir artış yaşanıyor. TOBB Kurulan ve Kapanan Şirket İstatistiklerine göre, ocak-ağustos döneminde kurulan şirket sayısı, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 14,2 azalırken, aynı dönemde kapanan şirket sayısı yüzde 25,4 arttı. 8 ayda kurulan şirket sayısı 71 bin 661 olurken, kapanan şirket sayısı 16 bin 634 oldu. Yani neredeyse kurulan her 4 şirkete karşın 1 şirket kepenk indirmiş durumda. Söz konusu dönemde tasfiye sürecine giren şirket sayısı ise yüzde 5,9 artışla 17 bin 944'e ulaştı.