Kavga büyüyor, ev sahibi ile kiracı karşı karşıya
Hükümetin kira gelirlerindeki kayıt dışılığı önlemek maksadıyla devreye alacağı tedbirler, bazı ev sahiplerini telaşa düşürdü. Özellikle kontrat dahi yapılmadan elden ödeme alan ev sahipleri ile kiracılar karşı karşıya geldi. Kiracılar ev sahibine 'kontrat yapalım' derken, ev sahibi ise 'elden ödemeye devam' talebinde bulunarak evden çıkarma tehdidinde bulunuyor. Bazısı ise kiranın yarısını nakit yarısını elden almak istiyor.
Hazine ve Maliye Bakanlığı kayıt dışı ekonomi ile mücadele kapsamında; kira ödemelerini bankalar ve PTT aracılığıyla yapmayanlara ceza kesileceğini açıklamıştı. Aynı şekilde 2025 yılı başı itibariyle kontratların da e-Devlet'ten yapılacağını duyurmuştu. Piyasanın kayıt altına alınması ve fahiş artışların önüne geçilmesi ile ilgili alınan bu kararlar, bazı ev sahiplerini rahatsız etti. Özellikle kontratsız kiralama yapan ve elden ödeme alanlar, kiracıları ile karşı karşıya geldi. 'Kirayı elden veren kiracıya da ceza kesileceğinin' açıklanması ile birlikte, kontratı olmayan veya yenilemeyen kiracılar ev sahiplerine 'kontrat yapalım' talebinde bulunmaya başladı. Ancak bazı ev sahipleri vergiden kaçmak amacıyla bunu kabul etmeyip "O zaman ya kiraya zam yaparım ya da evi boşaltırsın" baskısı yapıyor. Kiracılar ise bu durum karşısında mahkeme yolunu tuttu. Türkiye genelinde 750 bin adedi İstanbul'da olmak üzere 1,5 milyondan fazla boş konut bulunuyor. Bu dairelerin bir kısmı aslında boş değil, kontrat yapılmadığı için boş görünüyor ancak kiracısı var.
MAHKEMEYE BAŞVURABİLİRSİNİZ
Konuyla ilgili açıklama yapan avukat Ercan Aslan "Maliye'nin bu kararı
sonrası ev sahibine dava açmak isteyenlerin sayısında artış gözleniyor. Çünkü
kontratsız ve elden ödeme şeklinde gelir sağlayan ev sahibi sayısı oldukça fazla.
Eğer ev sahibi kira kontratı yapmayı reddediyor ve kirayı elden almak istiyorsa,
bu durumu vergi dairesine bildirebilirsiniz. Kiracılar mutlaka yasal haklarını
kullanarak kira kontratı talep etmeli, ödemelerini banka üzerinden yapmalı.
Böyle bir durumda kontrat talebinizi resmi bir şekilde (mesela noter aracılığıyla)
iletmeniz haklarınızı koruyacaktır. Uzun vadede, haklarınızı güvence altına
almak için kontratsız bir kiralama sürecine kesinlikle girilmemelidir" dedi.
YARISI BANKAYA YARISI ELDEN!
Ayrıca bazı ev sahiplerinin kiracılarına, "kiranın bir kısmını elden bir kısmını
bankaya yatırılması" gibi uygulamalar teklif ettiği öğrenildi. Emlak işiyle
uğraşan Murat Gözüpek "Kira fiyatları son iki yılda yüzde 200'ün üzerinde arttı.
Ev sahipleri açısından bu yüksek vergi anlamına geliyor. Kira geliri arttıkça
vergi dilimi de yükseliyor. Genelleme yapmak doğru olmaz ancak bir kesim var
ki kirasını parça parça alıyor. Bir kısmını bankaya bir kısmını nakit tahsil
ediyor. Kontrat da bankadan tahsil ettiği kısım üzerinden yapılıyor. Kiracı
bunu kabul ediyor çünkü başka şansı yok. Özellikle eski kiracı ise, yeni bir
eve çıkmak çok maliyetli. Burada da bir vergi kaçakçılığı var" diye konuştu.
YÜKSEK CEZALAR KESİLECEK
Maliye; konut veya iş yerlerini kiraya verenler ile kiralayanların kira bedellerinin
elden ödemesine ceza uygulayacağını açıklamıştı. Ödemelerin; banka şubeleri
ile PTT kanalı ile yapılması zorunlu hale getirilecek. Uymayanlara ise işleme
konu tutarın yüzde 10'u oranında özel usulsüzlük cezası kesileceği, kesilecek
cezanın mükellefiyet durumuna göre; 20 bin, 10 bin ve 5 bin TL'den az olamayacağı,
bir takvim yılı içinde kesilecek özel usulsüzlük cezası toplamının en çok 20
milyon TL'yi bulacağı düzenlemesi üzerinde çalışılıyor. Uygulamanın 2025 yılının
başında deveye girmesi planlanıyor.
KAAN ZENGİNLİ