Memurun, Sağlık Özründen Dolayı 'Tayin ve Aylıksız İzin' İsteme Hakkı

NAKLEN TAYİN

Sağlık durumu özrü, Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan "Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına Dair Yönetmelik"te düzenlenmiştir. Bu yönetmeliğin 13'üncü maddesinde şu hüküm yer almaktadır.

"(A) Özür grubuna dayanarak memurun yer değiştirme isteğinde bulunabilmesi için; kendisinin veya kanunen bakmakla yükümlü olduğu kimselerden birinin bulunduğu yerde kalmasının sağlık durumunu tehlikeye koyacağı, "Devlet Memurlarının Tedavi Yardımı ve Cenaze Giderleri Yönetmeliği"ne göre tam teşekküllü Devlet Hastanesinden alınacak sağlık kurulu raporu ile belgelendirilmesi gerekir. Bu özür grubuna dayanarak yerleri değiştirilenler her yıl Ocak ayında alacakları aynı nitelikteki sağlık kurulu raporu ile durumun devam ettiğini belgelendirirler. Gerekli sağlık şartlarını kazandıkları resmi sağlık kurullarınca tesbit edilenler, ayrıldıkları hizmet bölgesindeki eksik hizmetlerini tamamlamak zorundadırlar. "

Bu genel yönetmelik hükmüne göre,

1- Kimlerden dolayı sağlık özrü tayini istenebilir?

Memurun kendisi veya kanunen bakmakla yükümlü olduğu eş, anne, baba veya çocuklarından birinden dolayı istenebilir. (Dikkat: Kardeş kanunen bakmakla yükümlü olunan bir kişi değildir)

2- Sağlık özründen dolayı tayin isteyebilmek için ne gereklidir?

Memurun kendisinin veya kanunen bakmakla yükümlü olduğu eş, anne, baba veya çocuklarından birinin sağlık durumunun bulunduğu yerde tehlikeye girdiğini veya görev yerinin değişmemesi halinde tehlikeye gireceğinin tespiti halinde tayin istenebilmektedir.

3- Hangi belge ile durum ispatlanmaktadır?

Tam teşekküllü Devlet Hastanesinden alınacak sağlık kurulu raporu ile durum ispatlanmalıdır.

4- Memur sağlık durumu özründe naklen tayin isteyebilir mi?

Bu konudaki düzenlemeler kurumsal yönetmeliklerde ele alınmıştır. Örneğin Sağlık Bakanlığı, sağlık durumundan dolayı naklen tayin isteyecek personeline "atanmak istediği ile belirleme" hakkı vermemektedir. Bu husus Sağlık bakanlığının yönetmeliğinde hüküm altına alınmıştır. Diğer kurumlar için, ilgili kurumun atama ve yer değiştirme yönetmeliğine bakmak gerekmektedir. Eğer memura atanmak istediği il'i belirleme hakkı veriliş ise memur bu il'i tercih ederek naklen tayin talebinde bulunabilir. Ancak, ilgili kamu kurumu bu isteği hizmet ihtiyacı çerçevesinde değerlendirecek, bu isteğin karşılanamaması halinde ilgiliyi başka bir yere atayabilecektir.

AYLIKSIZ İZİN

Diğer taraftan, 657 sayılı Kanunun 108 inci maddesinin 1 fıkrasında "Devlet memurunun bakmaya mecbur olduğu veya memur refakat etmediği takdirde hayatı tehlikeye girecek ana, baba, eş ve çocukları ile kardeşlerinden birinin ağır bir kaza geçirmesi veya önemli bir hastalığa tutulmuş olması hallerinde, bu hallerin raporla belgelendirilmesi şartıyla Devlet memurlarına, istekleri üzerine en çok altı aya kadar aylıksız izin verilebilir. Aynı şartlarla bu süre bir katına kadar uzatılabilir." hükümleri yer almaktadır.

108 inci madde hükmü uyarınca memura:

1- Kimler için aylıksız izin verilir?

Bakmaya mecbur olduğu veya memur refakat etmediği takdirde hayatı tehlikeye girecek ana, baba, eş ve çocukları ile kardeşlerinden birinin ağır bir kaza geçirmesi veya önemli bir hastalığa tutulmuş olması hallerinde izin verilebilir.

2-Devlet memuru durumunu nasıl belgelendirecek?
Memur mazeretini sağlık kurulu raporu ile belgelendirmesi gereklidir.

3-Ne kadar süre izin verilir?
Altı aya kadar izin verilir.

4-6 aylık süre uzatılabilir mi?
Altı aylık izin almış olasına rağmen mazereti devam eden devlet memuruna aynı şartlar ile bir altı aya kadar aylıksız izin verilebilir.

5-108 inci maddenin 1 inci fıkrası hükmü uyarınca izin kullanan memur farklı bir kişi için yine aynı madde hükmü uyarınca izin kullanabilir mi?
Babasının rahatsızlığı nedeniyle 108 inci maddesnin 1 inci fıkrası hükmünden faydalanarak aylıksız izin kullanan devlet memuruna kardeşinin ağır kaza geçirmesi sebebine istinaden de aylıksız izin verilmesine yasal bir engel bulunmamaktadır. Yani kişi için ve farklı gerekçe için izin verilmesi idarenin takdirinde bulunmaktadır.

6-Bu fıkra hükmü uyarınca verilen izinde idarenin takdir yetkisi var mıdır?
Sözkonusu hüküm uyarınca izin verilmesi idarenin takdir bağlı olup, idare bu yetkisini genel hukuk kuralları çerçevesinde kullanmalıdır. Bu yetkinin yerinde kullanılmadığı muhatap tarafından iddia edilmek suretiyle dava edilmesi mümkündür.