Eşi işsizlik ödeneği alana, aile yardımı verilir mi?
MEB, eşi işsizlik ödeneği alan öğretmenin aile yardımını kesmemeli
Sitenizde yer alan yazılarda eşi işsizlik ödeneği alan bir memurun, aile yardımı alabileceğini yazmıştınız. Eşim işsizlik ödeneği alıyor, ben aile yardımı almak için dilekçe verdim, ancak İl Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından reddedildi. Bu durumda ne yapabilirim? Siz hangi maddeye göre alabileceğimizi söylüyorsunuz?
Öncelikle Milli Eğitim Bakanlığı gibi büyük bir teşkilatı olan bir kurumda böyle bir durumun yaşanması üzüntü vericidir. Bu kadar büyük bir teşkilatta başka örneklerin de olabileceğini, göstermektedir. Benzer durumların diğer kamu kurumlarında da yaşanabileceğini düşünerek konuyu detaylı bir şekilde açıklamaya çalışacağız.
Bu bağlamda sıklıkla sorulan sorulardan birisi de eşi işsizlik ödeneği alan memurların aile yardımı ödeneği alıp alamayacağı hususudur. Eşin işsizlik ödeneği alması aile yardımı ödeneğine engel değildir. İşsizlik ödeneği 657 sayılı Kanun'da yer alan 'herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan aylık' ifadesi kapsamında alınan bir aylık değildir. Bu nedenle eşi işsizlik ödeneği alanların aile yardımı ödeneği almalarına herhangi bir engel yoktur.
Bu konuyu detaylı bir şekilde açıklamak gerekirse;
657 sayılı Devlet memurları Kanunun aile yardımı ödeneği başlıklı 202 inci maddesinde; " Evli bulunan Devlet memurlarına aile yardımı ödeneği verilir. Bu yardım, memurun her ne şekilde olursa olsun menfaat karşılığı çalışmayan veya herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan aylık almayan eşi için 2134, çocuklarından her biri için de 250 gösterge rakamının (72 nci ay dahil olmak üzere 0-6 yaş grubunda yer alan çocuklar için bir kat artırımlı) aylık katsayısı ile çarpılması sonucu elde edilecek miktar üzerinden ödenir. Eşlerden birine iş akdi veya toplu sözleşme gereği çocukları için yapılan aile yardımı ödeneği daha düşük ise, yalnız aradaki fark ödenir. Bu fıkrada yer alan gösterge rakamlarını 3 katına kadar artırmaya Bakanlar Kurulu yetkilidir." hükmü yer almaktadır.
Anılan hüküm uyarınca eş için yardımın ödenmesi;
1- Menfaat karşılığı çalışmama,
2- Bir sosyal güvenlik kuruluşundan aylık almama,
şartlarına bağlanmıştır.
25/8/1999 tarihli ve 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununun İşsizlik sigortası ile ilgili tanımlar başlıklı 47 inci maddesinin ( h) bendinde; "İşsizlik ödeneği: Sigortalı işsizlere bu Kanunda belirtilen süre ve miktarda yapılan parasal ödeme," olarak tanımlanmıştır.
Her ne kadar 5018 sayılı Kanunun ekinde yer alan (IV) sayılı Sosyal Güvenlik Kurumları cetvelinde Sosyal Güvenlik Kurumu ve Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü yer alsa da işsizlik ödeneği bir aylık türü değildir.
Yani Kanunda yer alan; “sosyal güvenlik kuruluşundan aylık” deyimi, SSK, Bağ-Kur, 506 sayılı Kanunun geçici 20 nci maddesine göre kurulmuş banka sandıkları veya Emekli Sandığı gibi kurumlardan alınan emekli, malûllük, dul veya yetim aylığı gibi unsurları ifade eder. 5110 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu kapsamında ödenen aylıklar da bu kapsamdadır. İşsizlik ödeneği ise bu anlamda bir aylık olmayıp süreli bir ödemedir.
Yukarıda yer verilen açıklamalar çerçevesinde; menfaat karşılığı çalışmayan, işsiz olan ve 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu hükümleri uyarınca işsizlik ödeneği alan kişilerin bir sosyal güvenlik kurumundan aylık almasından söz edilemeyeceği için bunların memur eşlerine aile yardımı ödeneğinin ödenmesi gerekmektedir. Eğer bu konuda kamu kurumlarınca tereddüt ediliyorsa Devlet Personel Başkanlığına görüş sorularak gelen görüşe göre hareket edilmelidir. Aksi takdirde ben ödemiyorum demekle bu işin çözüme kavuşmayacağını belirtmek isteriz.