Öğrenci devamsızlığı nedeniyle boş geçen derse giren öğretmene, ek ders ücreti ödenir mi?

Eğitim öğretim yılı sona erdi. Ortaöğretim kurumlarında, öğrencilerin üniversite sınavına girecek olmaları nedeniyle devamsızlıklarının arttığı, yer yer tüm sınıftaki öğrencilerin okula gelmeyerek derslerin boş geçtiği, buna binaen de bir kısım illerimizde derslerin boş geçmesi nedeniyle dersin fiilen yapılmadığı gerekçesiyle ders öğretmenlerine Haziran ayı ek ders ücretlerinin ödenmeyeceği, bir kısım illerde ise ek ders ücretlerinin ödenerek farklı uygulamalara yer verileceği görülmektedir.

Milli Eğitim Bakanlığı Yönetici Ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Karar uyarınca ek ders ücretinin ödenebilmesi için ders görevinin fiilen yapılması şartı aranmaktadır. Ancak, dersin fiilen yapılmamasının sebebi öğretmenlerimiz değil, öğrencilerdir. Dersin yapılacağı saatte öğretmenlerimiz okulunda hatta sınıfında hazır bulunmaktadır. Hatta ders bitene kadar da öğretmenlerimiz okulda beklemektedir. Dersin yapılmamasında öğretmenlerin bir kusuru, hatası bulunmamaktadır. Dersin fiilen yapılmamasına sebebiyet verenler öğrenciler olduğundan, öğretmenlerimizin bir kusuru olmadığından öğretmenlerimizin ek ders ücretlerinin ödenmesi hak ve adalet gereğidir.

İdare hukuku ilkelerine göre idare kendi eylem ve işlemlerinden doğan zararları ödemekle mükelleftir. Bu durumda, derslerin fiilen yapılmaması öğretmenlerin kendi iradeleri dışında gerçekleşen bir durumdur. Öğretmenler kendi iradeleri dışında gerçekleşen bir durumdan dolayı sorumlu tutulamaz ve cezalandırılamazlar. Öğrencilerin hatası öğretmenlere yüklenemez, öğrencilerden kaynaklı sebeplerle öğretmenler cezalandırılamaz. Öğrencilerin okula gelmemesi nedeniyle ders saati boyunca görevinin başında bulunan öğretmenlere ek ders ücreti ödenmemesinin hukuk ve hakkaniyet ilkelerine göre kabulü mümkün değildir.

Milli Eğitim Bakanlığı Yönetici Ve Öğretmenlerinin Ders Ve Ek Ders Saatlerine İlişkin bazı maddelerinin iptali istemiyle açılan davada Danıştay Onbirinci Dairesince verilen 19/6/20Ü7 tarihli ve Esas No; 2007/341 sayılı Kararla; ilgi Karar'ın 12'nci maddesinin birinci fıkrasında geçen "öğrencilerin sınava girmeleri kaydıyla" ibaresinin yürütülmesi durdurulmuştur.

Danıştay bu kararında öğrenciler sınava gelmese dahi bunun sorumluluğunun öğretmende olmadığını öğretmen sınav için tüm hazırlıklarını yapmış olduğunu bu nedenle öğrenciler sınava girmese dahi ek ders ücretlerin ödenmesi gerekliğini vurgulamıştır.

Konumuzla ilgili İzmir 3. İdare Mahkemesi'nin 2014/1105E ve 2014/1959K sayılı kararında, özetle; "Uyuşmazlık konusu olayda; davaya konu ek ders saatlerinde ders işlenmediği, diğer bir ifadeyle fiilen ek ders görevinin yapılmadığı davacının beyanıyla sabitse de, bu durumun davacının kusuru nedeniyle değil tamamen davacının iradesi dışında öğrencilerin okula devamsızlıkları nedeniyle gerçekleştiği, derslerin davacıdan kaynaklı bir nedenden dolayı değil de fiili imkansızlık nedeniyle işlenmediği görülmektedir.

Bu nedenlerle, ek ders görevini ifa etmek üzere okulda ve sınıfta hazır bulunan davacıya 2012-2013 ve 2013-2014 eğitim öğretim yıllarında öğrencilerin devamsızlığı nedeniyle ödenmeyen ek ders ücretlerinin ödenmesi gerektiğinden, dava konusu işlemde hukuka uyarlık görülmemiştir." denilerek dava konusu işlemi iptal etmiştir. Yerel mahkemenin bu kararı İzmir Bölge İdare Mahkemesi'nce de onanmıştır. Mahkeme kararından da görüleceği üzere öğrenci gelmemesi nedeniyle öğretmenden kaynaklanmayan nedenlerle boş geçen derslere ek ders ücretinin ödenmesi gerekmektedir.

Bursa 3. İdare Mahkemesi 2011/1426 Karar ve 2011/893 Esas sayılı kararında; Davaya konu edilen ek ders saatlerinde ders işlenmediği, diğer bir ifadeyle fiilen ek ders görevinin yapılmadığı davacının beyanıyla da sabit ise de, bu durumun davacının kusuru nedeniyle değil, tamamen davacının iradesi dışında öğrencilerin okula devamsızlıkları nedeniyle gerçekleştiği, dersin davacıdan kaynaklı bir nedenden dolayı değil de fiili imkansızlık nedeniyle işlenemediği görüldüğünden ek ders görevini ifa etmek üzere okulda ve sınıfta hazır bulunan davacıya söz konusu tarihler arasındaki ek ders ücretinin ödenmesi gerektiğine hükmetmiştir.

Samsun İdare Mahkemesince verilen iki ayrı mahkeme kararlarında, Kararda, ek ders-öğrencilerin gelmemesi nedeniyle ders işleyemeyen öğretmenin ek ders ücretinin kesilmesi yönündeki idare işlemi iptal edildi.

Bu nedenle de, ortaöğretim kurumlarında öğrencilerin devamsızlığı nedeniyle derslerin yapılamaması durumunda, görevli öğretmenlere ek ders ücretlerinin ödenmesi gerekmektedir.

Ahmet KANDEMİR